Սիդ

Սիդ; ֆր.՝ Le Cid
	«Սիդ» պիեսի առաջին հրատարակության շապիկը
Հեղինակ	Պիեռ Կոռնեյլ
Տեսակ	drama in Alexandrine verse? և գրական ստեղծագործություն
Ժանր	տրագիկոմեդիա և դրամա
Թեմա	Էլ Սիդ
Բնօրինակ լեզու	ֆրանսերեն
Ստեղծման տարեթիվ	1636
Առաջնախաղի տարեթիվ	դեկտեմբեր 1636
Վիքիքաղվածք	Սիդ
	Le Cid Վիքիպահեստում

«Սիդ» (ֆր.՝ Le Cid), Պիեռ Կոռնեյլի թատերական պիեսը (տրագիկոմեդիա)։ «Սիդ»-ը առաջին անգամ բեմադրվել է 1636 թվականի դեկտեմբերին կամ 1937 թվականի հունվարին։

Ստեղծում և բեմադրություն

«Սիդ» ողբերգությունը (որը նա կոչել է «տրագիկոմեդիա»՝ ընդգծելով տրագեդիայի համար անհնարին երջանիկ ավարտը) Կոռնեյլը գրել է 1636 թվականին, երբ գտնվում էր Ռուանում։ Պիեսի գլխավոր հերոսը դարձել է իսպանական Ռեկոնկիստայի հերոս Ռոդրիգո Դիասը՝ հայտնի որպես Սիդ Կամպեադոր, իսկ որպես գրական նյութ Կոռնեյլը վերցրել է իսպանական սիրերգներն ու Գիլյեն դե Կաստրոյի «Սիդի երիտասարդությունը» դրաման^[2]։ Այս պիեսից նա վերցրել է 72 լավագույն բանաստեղծությունները (Գրական հանրագիտարանը նշում է, որ նման փոխառությունները կլասիցիզմի դարաշրջանում բառացիկ երևույթ չէին)։

«Սիդ»-ի առաջին բեմադրությունը եղել է 1636 թվականի դեկտեմբերին Մարե թատրոնում (ֆր.՝ Théâtre du Marais) (որոշ աղբյուրով՝ հաջորդ տարվա դեկտեմբերին^[2])։

Գործող անձինք

Դոն Ռոդրիգո, դոն Դիեգոյի տղան և Խիմենայի սիրեցյալը։ «Սիդ» անունը հիշատակվում է թագավորի կողմից՝ 4-րդ և 5-րդ արարվածներում
Խիմենա, դոն Գոմեսի դուստրը
Դոն Գոմես, կոմս Գորմաս, Խիմենայի հայրը։
Դոն Դիոգե, Դոն Ռոդրիոգոյի հայրը
Դոնյա Ուռակա, կաստիլական ինֆանտա (գաղտնի սիրահարված է Ռոդրիգոյին)
Դոն Ֆերնանդո, առաջին կաստիլական թագավոր
Դոն Սանչո, Խիմենային սիրահարվածը
Էլվիրա, Խիմենայի դաստիարակչուհին
Լեոնոր, ինֆանտայի դաստիարակչուհին
Դոն Արիաս և դոն Ալոնսո, կաստիլյան ազնվականներ։

Սյուժե

Դոն Ռոդրիգոն, սիրահարված լինելով կոմս Գորմասի աղջկան՝ Խիմենային, ստիպված է լինում մենամարտի կանչել սիրելի աղջկա հորը, ով ապտակ հասցնելով խորը վիրավորել էր իր հորը։ Ընտրությունը սիրո և որդիական պարտքի միջև, Ռոդրիգոն կատարում է վերջինի օգտին և մենամարտի ժամանակ սպանում է Գորմասին։ Այժմ արդեն Խիմենան է ընտրության առջև․ նա առաջվա պես սիրում է Ռոդրիգոյին, սակայն հոր մահը նրա մոտ վրեժի ծարավ է առաջացնում։ Ինչպես Ռոդրիգոն, այնպես էլ Խիմենան պարտքը ավելի վեր է դասում սիրուց և արքայից պահանջում է սիրեցյալի մահը։

Ողբերգական հանգուցալուծումը կանխում է սարացինների գիշերային հարձակումը, որին դիմադրում է Ռոդրիգոյի գլխավորությամբ ջոկատը։ Արքան՝ տպավորված նրա հավատարմությամբ և հայրենասիրությամբ, որոշում է կախաղանը փոխարինել Ռոդրիգոյի և Խիմենայի պաշտպան դոն Սանչոյի մենամարտով։ Մենամարտի հաղթողը պետք է ստանար Խիմենայի ձեռքը։ Երբ մենամարտից հետո պարտված Սանչոն հայտնվում է Խիմենայի առաջ, նա, համոզված լինելով, որ Ռոդրիգոն սպանված է, նրա իրական զգացմունքներն է ցույց տալիս։ Դրանից հետո նա ստիպված է հրաժարվել վրեժից, և թագավորը թույլատրում է նրանց ամուսնանալ։

Աղբյուրներ

Пьер Корнель. Сид // Пьесы / (пер. Лозинский, Михаил Леонидович). — М.: Московский рабочий, 1984.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #4099155-6 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^2,0 ^2,1 Кабанова, 2002, էջ 99

Գրականություն

Кабанова И. В. Жанры классицистической драматургии. Классицистическая трагедия: «Сид» П. Корнеля. Классицистическая комедия: «Тартюф» Мольера // Зарубежная литература. Пособие для учащихся старших классов и студентов гуманитарных специальностей. — Лицей, 2002. — ISBN 5-8053-0133-4

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիդ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիդ» հոդվածին։

[_b5af78bd5a32b3bd-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #4099155-6 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[Кабанова—2002——99-2] 2,0 ^2,1 Кабанова, 2002, էջ 99

[1]

[2]