Նիկոլայ Աղաջանյան
Նիկոլայ Աղաջանյան | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 28, 1928 Խաչմաս, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մահացել է | դեկտեմբերի 27, 2014 (86 տարեկան) Մոսկվա, Ռուսաստան |
Գերեզման | Հայկական գերեզմանատուն |
Քաղաքացիություն | Ռուսաստան և ԽՍՀՄ |
Մասնագիտություն | ֆիզիոլոգ, բժիշկ և համալսարանի դասախոս |
Հաստատություն(ներ) | ՌԴ ԳԱ բժշկակենսաբանական հիմնահարցերի ինստիտուտ, Մոսկվայի ժողովուրդների բարեկամության համալսարան և Մոսկվայի ժողովուրդների բարեկամության համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | բժշկություն[1], ավիացիոն բժշկագիտություն[1], human physiology?[1], Մարդու էկոլոգիա[1] և Տիեզերագնացություն[1] |
Ալմա մատեր | Դաղստանի պետական բժշկական համալսարան (1951) և Դաղստանի պետական բժշկական համալսարան |
Գիտական աստիճան | բժշկական գիտությունների դոկտոր (1967), պրոֆեսոր և բժշկական գիտությունների դոկտոր |
Տիրապետում է լեզուներին | ռուսերեն[2] |
Գիտական ղեկավար | V. V. Parin? |
Պարգևներ |
Նիկոլայ Ալեքսանդրի Աղաջանյան (հունվարի 28, 1928, Խաչմաս, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 27, 2014, Մոսկվա, Ռուսաստան), հայ ֆիզիոլոգ, տիեզերական բժշկության հիմնադիրներից։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1967), պրոֆեսոր։ ՌԴ ԲԳԱ ակադեմիկոս։ ՌԴ գիտության, ՌԴ բարձրագույն դպրոցի վաստակավոր գործիչ[3][4]։
Էթնիկ, ֆիզիոլոգիական գիտությունների նոր ուղղության հիմնադիրն է[5]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նիկոլայ Աղաջանյանը ծնվել 1928 թվականին Հին Խաչմաս գյուղում։ 1951 թվականին ավարտել է Դաղստանի պետական բժշկական ինստիտուտը։ 1963-1981 թվականներին եղել է ԽՍՀՄ առողջապահութան նախարարության բժշկակենսաբանական հիմնահարցերի ինստիտուտի լաբորատորիայի բաժնի վարիչ, 1981 թվականից՝ Մոսկվայի ժողովուրդների բարեկամության համալսարանի նորմալ ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, միաժամանակ՝ հարմարվողականության էկոլոգակենսաբանական հիմնահարցերի լաբորատորիայի հիմնադիր-ղեկավար[6]։
Աշխատանքները վերաբերում են բարձրությունից կախված հարմարվողականության չափանիշների մշակման, ծայրահեղ պայմաններում հարմարվող, ռեակցիաների ձևավորման ժամանակի գործոնի դերի, ինչպես նաև մարդու էկոլոգիական նկարագրի առանձնահատկությունների ամբողջականության ներկայացման հարցերին[7][8]։
Անդամակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՌԴ բնական ԳԱ անդամ
- Միջազգային ԳԱ անդամ
- Տիեզերագնացության միջազգային ակադեմիայի անդամ
- ՌԴ էկոլոգիայի ակադեմիայի անդամ
- Բևեռային բժշկության և մարդու ծայրահեղ էկոլոգիայի ակադեմիայի անդամ
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Յու. Ա. Գագարինի մեդալ
- Ա. Պ. Կորոլյովի մեդալ
- Մ. Վ. Կելդիշի մեդալ
- Ա. Դ. Սպերանսկու մեդալ
- Կարմիր աստղի շքանշան
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան
- Առողջապահության գերազանցիկ շքանշան
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հայր՝ Ալեքսանդր Աղաջանյան (ծն. 1894 թվականին)
- Մայր՝ Աղաջանյան Սոֆյա (ծն. 1908 թվականին)
- Կին՝ Ամալյա Բագրատի Աղաջանյան (ծն. 1934 թվականին)
- Դուստր՝ Գայանե Աղաջանյան (ծն. 1957 թվականին)
- Դուստր՝ Սոֆյա Աղաջանյան (ծն. 1962 թվականին)
- Թոռներ՝ Քրիստինա (1986), Արսեն (1989), Մարիա (2001)
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Активный образ жизни и здоровье студента / Агаджанян, Н. А. и др.; Под ред. Г. Ф. Коротько, Н. В. Данилова. Н. В. Медицина УзССР, 1985.
- Атлас по нормальной физиологии / А. В. Коробков, С. А. Чеснокова; Под ред. Н. А. Агаджаняна. Москва: Высшая школа, 1986.
- Биологические ритмы: В 2-х т. / Под ред. Ю. Ашоффа; Пер. с англ. А. М. Алпатова и др. Москва: Мир, 1984.
- Биоритмы, спорт, здоровье / Н. А. Агаджанян, Н. Н. Шабатура. Москва: Физкультура и спорт, 1989.
- Организм и газовая среда обитания / Н. А. Агаджанян. Москва: Медицина, 1972.
- Резервы нашего организма / Н. А. Агаджанян, А. Ю. Катков. Москва: Знание, 1979.
- Ритмы жизни и здоровье / Н. А. Агаджанян. Москва: Знание, 1975.
- Ритмы космоса стучат в нашем сердце / Н. А. Агаджанян, А. Н. Соколов. Приокское кн. изд-во, 1989.
- Словарь-справочник по физиологии и патофизиологии дыхания / Н. А. Агаджанян, М. М. Багиров, В. А. Березовский и др.; Под общ. ред. В. А. Березовского. Киев : Наук. думка, 1984.
- Функции организма в условиях гипоксии и гиперкапнии / Н. А. Агаджанян, А. И. Елфимов: Москва: Медицина, 1986.
- Функциональные резервы и адаптация : Материалы науч. конф., г. Киев, 13-15 ноября 1990 г. / Под. ред.: Н. А. Агаджаняна и др. Киев : Б. и., 1990.
- Человек и биосфера : Медико-биологические аспекты / Н. А. Агаджанян. Москва: Знание, 1987.
- Человек и окружающая среда / М. М. Миррахимов, Н. А. Агаджанян. Фрунзе: Кыргызстан, 1974.
- Человеку жить всюду / Н. А. Агаджанян. Москва: Советская Россия, 1982.
- Մարդը կարող է ապրել ամենուր։ [Մարդկային օրգանիզմի հնարավորությունները տարբեր աշխարհագրական, կլիմայական և արտադրական պայմաններին հարմարվելու բնագավառում], Աղաջանյան Նիկոլայ Ալեքսանդրի, Հարությունյան Ռաֆայել Հարությունի, Մանվելյան Ա. Հ., Երևան։ Հայաստան, 1985։
- Մեր օրգանիզմի ռեզերվները, Աղաջանյան Նիկոլայ Ալեքսանդրի, Կատկով Ալեքսեյ Յուրիի, Երևան, «Հայաստան», 1983։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ «Биография Николай Агаджанян». www.peoples.ru. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 5-ին.
- ↑ «Николай Агаджанян». www.mecenat-and-world.ru. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 5-ին.
- ↑ «ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար Գիտական Գրադարան catalog › Authority search › Աղաջանյան, Նիկոլայ Ալեքսանդրի, 1928- (Personal Name)». opac.flib.sci.am. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 5-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
- ↑ %20%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5%20%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AB, %22 ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հիմնարար գիտական գրադարան
- ↑ «Николай Агаджанян». www.mecenat-and-world.ru. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 5-ին.
|
- Հունվարի 28 ծնունդներ
- 1928 ծնունդներ
- Խաչմաս քաղաքում ծնվածներ
- Դեկտեմբերի 27 մահեր
- 2014 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Մոսկվայի հայկական գերեզմանատանը թաղվածներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (Ռուսաստան)
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշանի դափնեկիրներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- «Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ կատարած անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալակիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Հայ ֆիզիոլոգներ
- Բժշկական գիտությունների դոկտորներ
- Հայ պրոֆեսորներ
- ՌԴ գիտության վաստակավոր գործիչներ