Jump to content

Մեդիա նվագարկչի ծրագրային ապահովում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
MPlayer, an example of a cross-platform media player

Մեդիա նվագարկչի ծրագիրը կիրառական ծրագրային ապահովման տեսակ է՝ մուլտիմեդիա համակարգչային ֆայլերը նվագարկելու համար, ինչպիսիք են աուդիո և վիդեո ֆայլերը։ Մեդիա նվագարկիչները սովորաբար ցուցադրում են ստանդարտ մեդիայի կառավարման պատկերներ, որոնք հայտնի են ֆիզիկական սարքերից, ինչպիսիք են մագնիտաֆոնները և CD նվագարկիչները (▶️), դադարները (■), արագ առաջ/հետ ( ◀) (▶) կոճակները։ Բացի այդ, դրանք սովորաբար ունենում են առաջընթացի գծեր (օրինակ՝ նվագարկման ցուցիչներ), որոնք անցումներ են՝ մեդիա ֆայլի տևողության ընթացիկ դիրքը որոշելու համար։

Հիմնական օպերացիոնհամակարգերն ունեն առնվազն մեկ մեդիա նվագարկիչ։ Օրինակ, Windows-ը ունի Windows Media Player, Microsoft Movies & TV և Groove Music, մինչդեռ macOS-ը ունի QuickTime player և երաժշտություն։ Linux-ի բաշխումները գալիս են տարբեր մեդիա նվագարկիչների հետ, ինչպիսիք են SMPlayer, Amarok, Audacious, Banshee, MPlayer, mpv, Rhythmbox, Totem, VLC Media Player և xine: Android-ը առկա է YouTube Music-ի աուդիո և Google Photos-ի տեսանյութերի համար, իսկ սմարթֆոնների արտադրողները, ինչպիսին Samsung-ն է, կարող են մատակարարել հատուկ ծրագիր։

Կենտրոնացում ֆունկցիոնալության վրա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Clementine v1.2, an audio player with a media library and online radio

Մեդիա նվագարկիչների հիմնական գործառույթներն են՝ որոնման տողը, ժամանակաչափը՝ ընթացիկ և ընդհանուր նվագարկման ժամանակով, նվագարկման կառավարումը (նվագարկում, դադար, նախորդ, հաջորդ, կանգառ), երգացանկերը,«կրկնել»  ռեժիմը և«խառնել»  (կամ պատահական)ռեժիմը՝ հետաքրքրասիրության և ֆայլերի երկար ժամանակացույցի որոնումը հեշտացնելու համար։

Տարբեր մեդիա նվագարկիչներ ունեն տարբեր նպատակներ և ունեն տարբեր առանձնահատկությունների հավաքածուներ։ Վիդեո նվագարկիչները մեդիա նվագարկիչների խումբ են, որոնց գործառույթներն ավելի շատ կենտրոնացած են թվային տեսանյութերի նվագարկման վրա։ Օրինակ, Windows DVD նվագարկիչը նվագում է բացառապես DVD-Video սկավառակներ և ուրիշ ոչինչ։ Media Player Classic - ը կարող է նվագարկել անհատական աուդիո և վիդեո ֆայլեր, բայց դրա շատ առանձնահատկություններ, ինչպիսիք են գույների ուղղումը, պատկերի սրումը, խոշորացումը, ստեղնաշարի դյուրացման հավաքածուն, DVB-ի և ենթագրերի աջակցությունը, օգտակար են միայն տեսանյութերի համար, ինչպիսիք են կինոնկարներն ու մուլտֆիլմերը։ Մյուս կողմից, աուդիո նվագարկիչները մասնագիտացած են թվային աուդիո ոլորտում։ Օրինակ, AIMP-ը նվագում է բացառապես աուդիո ձևաչափեր։ MediaMonkey կարող է նվագարկել ինչպես աուդիո, այնպես էլ վիդեո ձևաչափեր, բայց դրա գործառույթների մեծ մասը, ներառյալ մեդիա գրադարանը, բառերի որոնումը, երաժշտության արտացոլումը, առցանց ռադիոն, աուդիոգրքերի ինդեքսավորումը և պիտակների խմբագրումը, կենտրոնացած են աուդիո նյութերի օգտագործման վրա.դրա վրա վիդեո ֆայլեր դիտելը կարող է դժվար լինել։ Կան նաև ընդհանուր նշանակության մեդիա նվագարկիչներ։ Օրինակ, Windows Media Player-ն ունի բացառիկ առանձնահատկություններ ինչպես աուդիո, այնպես էլ վիդեո նյութերի համար, չնայած այն չի կարող համընկնել Media Player Classic-ի և MediaMonkey-ի առանձնահատկությունները  միասին վերցրած։

Ենթադրաբար, տեսանյութը նվագարկվում է լիովին տեսանելի տեսադաշտով ՝ լրացնելով տեսադաշտի առնվազն լայնությունը կամ բարձրությունը, որպեսզի այն հնարավորինս մեծ տեսք ունենա։ Տեսանյութի խոշորացման և կողմերի հարաբերակցությունը փոխելու ընտրանքները կարող են ներառել դիտման տարածքը ձգելով կամ կտրելով, ինչպես նաև "100% դիտում", որտեղ տեսանյութի յուրաքանչյուր պիքսել ծածկում է էկրանի ուղիղ մեկ պիքսել[1]։

Նվագարկման ընթացքում տեսադաշտի մեծացումը կարող է իրականացվել ցանկացած էկրանի սահիկով կամ սենսորային էկրանների վրա պինչ խոշորացման միջոցով, իսկ տեսադաշտի տեղափոխումը կարող է իրականացվել ոլորման միջոցով՝ քաշելով դիտման պատուհանի ներսում կամ ուղղանկյունը տեղափոխելով ամբողջ տեսադաշտի փոքր էկրանով. տեսադաշտի մեծացումը կարող է իրականացվել ցանկացած էկրանի վրա կամ սենսորային էկրանների վրա պինչ խոշորացման միջոցով, իսկ տեսադաշտի տեղաշարժը կարող է իրականացվել ոլորման միջոցով ՝ ընդլայնված տարածք[2][3]։

Մեդիա նվագարկչի ծրագրակազմը կարող է հնարավորություն ունենալ հարմարեցնել արտաքին տեսքն ու ակուստիկան նվագարկման ընթացքում այնպիսի էֆեկտների միջոցով, ինչպիսիք են հայելապատումը, պտտումը, կտրումը, կլոնավորումը, գույների հարմարեցումը, ապատեղադրումը, ձայնի հավասարեցումը և արտացոլումը։ Զատկի ձվերը կարող են ներկայացվել, օրինակ ՝ հանելուկ խաղ VLC մեդիա նվագարկչի վրա[4][5]։

Անշարժ կադրերը կարող են արդյունահանվել անմիջապես վիդեո շրջանակից կամ նկարահանվել սքրինշոթի միջոցով, որոնցից առաջինը նախընտրելի է, քանի որ այն պահպանում է տեսանյութի սկզբնական չափերը (Բարձրությունը և լայնությունը)[6]:Տեսանյութի նվագարկիչները կարող են ցուցադրել գործիքի հուշում՝ կադրերը նախադիտելու համար այն դիրքում, որտեղ մկնիկի կուրսորը սավառնում է[7]։

Որոնման տողի նախադիտման գործիքի հուշումն իրականացվել է մի քանի սմարթֆոնների վրա՝ օգտագործելով ստիլուս կամ սենսորային էկրան, որն ունակ է հայտնաբերել լողացող մատը։ Դրանցից են Samsung Galaxy Ս4, Ս5 (մատ), Note 2, Note 4 (ստիլուս) և Note 3 (երկուսն էլ)։

Հոսքային մուլտիմեդիա նվագարկիչները որոնման տողում կարող են մատնանշել բուֆերային հատվածները[8]։

3Դ վիդեո նվագարկիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

3D վիդեո նվագարկիչները օգտագործվում են 2D տեսանյութեր 3D ձևաչափով նվագարկելու համար։ Բարձրորակ 3D վիդեո ներկայացումը պահանջում է, որ ֆիլմի յուրաքանչյուր կադրում տեղադրված լինի տեղեկատվություն տեսարանում առկա օբյեկտների խորության մասին։ Այս գործընթացը ներառում է երկու տարբեր անկյուններից հատուկ սարքավորումների միջոցով տեսանյութեր նկարահանելը կամ յուրաքանչյուր շրջանակի մոդելավորումը և մատուցումը որպես 3D գագաթներից և հյուսվածքներից բաղկացած օբյեկտների հավաքածու, ինչպես ցանկացած ժամանակակից տեսախաղ, հատուկ էֆեկտների հասնելու համար։ Հոգնեցուցիչ և ծախսատար այս մեթոդը օգտագործվում է ամբողջ աշխարհում արտադրված ֆիլմերի միայն մի փոքր մասում, մինչդեռ ֆիլմերի մեծ մասը մնում է ավանդական 2D պատկերների տեսքով։ Այնուամենայնիվ, հնարավոր է երկչափ պատկերին խորության տեսանելիություն տալ։ Օգտագործելով տեխնիկա, որը հայտնի է որպես անագլիֆի մշակում, «հարթ» պատկերը կարող է փոխակերպվել այնպես, որ խորության պատրանք ստեղծվի, երբ դիտվում է անագլիֆային ակնոցների միջոցով (սովորաբար կարմիր-կապույտ)։ Անագլիֆային ակնոցների միջոցով դիտարկված պատկերում թվում է, որ այն պարունակում է ինչպես դուրս ցցված, այնպես էլ խորը կտրված առարկաներ՝ շնորհիվ մի փոքր աղավաղված գույների։ Մեթոդը ինքնին բավականին հին է, որը թվագրվում է 19-րդ դարի կեսերով, բայց միայն համակարգչային տեխնոլոգիաների վերջին առաջընթացների շնորհիվ հնարավոր դարձավ կիրառել այս տեսակի փոխակերպումը կինոնկարի մի շարք շրջանակների վրա բավականին արագ կամ նույնիսկ իրական ժամանակում, այսինքն՝ տեսանյութի նվագարկմանը զուգընթաց։ վերարտադրվում է։ Կան մի քանի իրականացումներ 3D վիդեո նվագարկիչների տեսքով, որոնք ցուցադրում են սովորական 2D տեսանյութը anaglyph 3D-ում, ինչպես նաև որպես 3D վիդեո փոխարկիչներ, որոնք տեսանյութը վերածում են ստերեոսկոպիկ անագլիֆի և վերծանում այն՝ նվագարկելու համար սովորական ծրագրային կամ ապարատային վիդեո նվագարկիչների միջոցով։

Մեդիա նվագարկիչների ծրագրակազմի հայտնի օրինակները ներառում են Windows Media Player, VLC media player, iTunes, Winamp, Media Player Classic, MediaMonkey, foobar2000, AIMP, MusicBee և JRiver Media Center: Նրանցից շատերը նաև երաժշտական գրադարանների ղեկավարներն են։

Չնայած մեդիա նվագարկիչները հաճախ մուլտիմեդիա են, դրանք հիմնականում կարող են նախատեսված լինել հատուկ մեդիաների համար։ Օրինակ, Media Player Classic-ը և VLC media player-ը կենտրոնացած են տեսանյութերի վրա, մինչդեռ Winamp-ը և iTunes-ը կենտրոնացած են երաժշտության վրա, չնայած բոլորն էլ աջակցում են երկու տեսակի մեդիաներին։

Տնային կինոթատրոնի համակարգիչ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տնային կինոթատրոնի համակարգիչը կամ մեդիա կենտրոնի համակարգիչը կոնվերգենտ սարք է, որը համատեղում է անհատական համակարգչի որոշ կամ բոլոր հնարավորությունները ծրագրային ապահովման ծրագրի հետ, որն աջակցում է տեսանյութերի, լուսանկարների աուդիո նվագարկմանը և երբեմն տեսանկարահանմանը։ Չնայած այդ հնարավորություններից մի քանիսը ունեցող համակարգիչները հասանելի էին 1980-ականների վերջերից, "տնային կինոթատրոնի համակարգիչ" տերմինը առաջին անգամ հայտնվեց հիմնական մամուլում 1996 թ. - ին։ 2007 թվականից ի վեր սպառողական էլեկտրոնիկայի այլ տեսակներ, ներառյալ խաղային համակարգերը և մասնագիտացված մուլտիմեդիա սարքերը, անցել են վիդեո և երաժշտական բովանդակության կառավարմանը։ "Մեդիա կենտրոն" տերմինը վերաբերում է նաև համակարգչային մասնագիտացված ծրագրերին, որոնք նախատեսված են ստանդարտ անհատական համակարգիչների վրա աշխատելու համար[9]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Fix Stretched Video in VLC by Changing Aspect Ratio». VLC Help. 2016 թ․ փետրվարի 16. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  2. «How to Zoom into Videos in VLC Media Player». VLC Help. 2020 թ․ սեպտեմբերի 13. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 7-ին. «You will see a small picture-in-picture like video on the top-left section of your media window. There will be a rectangle on it that denotes the area that is magnified. Use the mouse to click and drag the rectangle. Moving the rectangle around will change the area that is being zoomed.»
  3. «How do I use the Video Player on my device?». Samsung hk_en (անգլերեն). 2018 թ․ ապրիլի 23.
  4. Awasthi, Abhishek (2016 թ․ փետրվարի 6). «How to turn any video into an interactive puzzle in VLC media player». TechWorm. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 20-ին.
  5. «How to Edit Video, Apply Effects & Filters and Save Them Permanently in VLC». VLC Help. 2016 թ․ հոկտեմբերի 21. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
  6. Former method: VLC Media Player. Latter: Media Player Classic.
  7. Media Player Classic – Black Edition
  8. «Media buffering, seeking, and time ranges - Developer guides | MDN».
  9. Won, Brian (2010 թ․ դեկտեմբերի 8). «Ars Technica HTPC Guide: December 2010». Ars Technica. Condé Nast.

Կաղապար:Media player (application software)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեդիա նվագարկչի ծրագրային ապահովում» հոդվածին։