Հիպարքոս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հիպարքոս
Ίππαρχος
Ծնվել էմոտ մ. թ. ա. 190
Նիկեա, Բյութանիա[1]
Մահացել էմոտ մ. թ. ա. 120
ենթդ․ Հռոդոս, Հին Հունաստան
ՔաղաքացիությունՊերգամոնի թագավորություն
Մասնագիտությունաստղագետ, մաթեմատիկոս, աշխարհագրագետ և գիտնական
Գործունեության ոլորտաստղագիտություն
Տիրապետում է լեզուներինհին հունարեն[2]
Պարգևներ
 Hipparchus Վիքիպահեստում

Հիպարքոս (հուն․՝ Ίππαρχος ο Ρόδιος of Ίππαρχος ο Νικαεύς, մոտ մ.թ.ա. 180-190, Նիկեա - մ.թ.ա. 125, Հռոդոս), հույն գիտնական, աստղագիտության հիմնադիրներից։

Կատարել է երկնքի առաջին համակարգված դիտումներն ու հետազոտությունները։ Բացահայտել է Արեգակի և Լուսնի շարժման օրինաչափությունները, որոշել Լուսնի հեռավորությունը Երկրից, կազմել Արեգակի խավարումների ցուցակը և 850 աստղի դիրքերի աստղացուցակը, տվել այդ աստղերի դասակարգումն ըստ տեսանելի 6 մեծությունների (պայծառություններ)։

Բացահայտել է պրեցեսիայի երևույթը, որոշել աստղային ու արևադարձային տարիների տևողությունները, խավարածրի թեքությունը հասարակածի նկատմամբ։ Առաջինն է օգտագործել աշխարհագրական կոորդինատները՝ լայնությունն ու երկայնությունը։ Հիպարքոսի աշխատությունները բնագրով չեն պահպանվել, դրանց մասին հիմնական տեղեկությունները պարունակվում են Պտղոմեոսի «Ալմազն ստում»։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 415
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիպարքոս» հոդվածին։