Լուսաբաց (վեպ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լուսաբաց
անգլ.՝ Breaking dawn
ՀեղինակՍտեֆանի Մայեր
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրvampire fiction?, paranormal romance?, young adult fiction?, ռոմանտիկ գեղարվեստական գրականություն և ֆենթեզի
Բնօրինակ լեզուանգլերեն
Կերպար(ներ)Բելլա Սվոն, Էդուարդ Կալլեն և Renesmee Cullen?
Նկարագրում էՄթնշաղ
ՇարքՄթնշաղ
ՆախորդԽավարում (վեպ)
ՀաջորդԿեսգիշերի արև (վեպ)
Երկիր ԱՄՆ
Հրատարակման վայրԱՄՆ
ՀրատարակիչLittle, Brown and Company
Հրատարակման տարեթիվօգոստոսի 2, 2008

«Լուսաբաց» (անգլ.՝ Breaking Dawn), գրող Ստեֆանի Մայերի «Մթնշաղ» շարքի չորրորդ վեպը։ 2008 թվականի օգոստոսի 2-ին գիրքն առաջին անգամ լույս է տեսել ԱՄՆ-ում։ Վաճառքը սկսվել է կեսգիշերին և ուղեկցվել գրախանութներում երկրպագուների համար կազմակերպված երեկույթներով[1]։ Առաջին տպաքանակը կազմել է 3,7 միլիոն օրինակ, որից 1,3 միլիոնը վաճառվել է վաճառքի առաջին 24 ժամվա ընթացքում, ինչը դարձել է «Hachette Book Group» հրատարակչության նոր ռեկորդ[2]։ Գիրքը սովորական աղջկա՝ Բելլա Սվանի և վամպիր Էդվարդ Կալենի սիրո պատմության շարունակությունն է։ Այն պատմվում է ոչ միայն Բելլայի, այլ նաև մարդագայլ Ջեյկոբ Բլեքի անունից։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքում պատմվում է Էդվարդի և Բելլայի հետագա ճակատագրի մասին։ Հարսանիքից հետո նորապսակները մեկնում են մեղրամիս։ Չնայած Բելլան դեռ մարդ է, նրան հաջողվում է տատանվող և իր կնոջ անվտանգության մասին մտածող Էդվարդին համոզել ֆիզիկական կապ հաստատել։ Երկուսն էլ չեն կասկածում, որ մարդու և վամպիրի միությունը կարող է հանգեցնել կես վամպիր երեխայի ծննդյան։ Բելլան հղիացել է։ Այս երեխան կիսով չափ մարդ է, կիսով չափ՝ վամպիր, ուստի ծննդաբերությունը կարող է խլել Բելլայի կյանքը։ Սակայն Բելլան ցանկանում է ունենալ այդ երեխային, նույնիսկ իր կյանքի գնով։ Նրան պաշտպանելու համար նա օգնության խնդրանքով դիմում է Ռոզալիին, որի հետ հարաբերությունները երբեք բարեկամական չեն եղել։

Մի մասը, որը պատմում է Բելլայի հղիության մասին, գրված է նրա ընկերոջ՝ մարդագայլ Ջեյկոբի անունից։ Նա ստիպված է ընտրություն կատարել իր ոհմակի և Բելլայի հետ կապվածության միջև։ Ոհմակը որոշում է, որ երեխան կարող է վտանգավոր լինել Ֆորքսի բնակիչների համար, քանի որ նրա բնույթը անհայտ է։ Ջեյկոբը, իմանալով, որ ամենայն հավանականությամբ Բելլան կմահանա մինչև երեխայի ծնունդը իր ցեղակիցների ատամներից, լքում է Սեմի ոհմակը և հեռանում Կալեններին պաշտպանելու։ Նրան միանում է Սեթ Քլիրուոթերը, որը, համեմատած այլ մարդագայլերի, Կալենների հետ լավ հարաբերություններ ունի։ Բացի այդ, Լին իր քույրն է։ Նոր ոհմակը փորձում է պաշտպանել Բելլային և նրա երեխային։

Երեխան ներսից ուտում է մոր կյանքը՝ թուլացնելով և ուժ հավաքելով նրա հետ, և Բելլան գտնվում է կյանքի ու մահվան եզրին։ Նա չի կարող ուտել մարդկային սնունդ ծանր տոքսիկոզի պատճառով, բայց դեռ ցանկանում է ծննդաբերել երեխային։ Ջեյկոբի խորհրդով նա սկսում է արյուն խմել, և որոշ ժամանակ անց նրա ինքնազգացությունը բարելավվում է։

Ծննդաբերությունն այնքան ծանր էր թվում, որ Բելլան հայտնվում է կյանքի ու մահվան եզրին և նրա կյանքը փրկելու միակ միջոցը նրան անմահ վամպիրի վերածելն է, ինչի համար Ջեյկոբը, ի ծնե պարագլուխ լինելով, ծննդաբերությունից առաջ թույլատրում է դա անել։ Էդվարդից և Բելլայից ծնվում է կես վամպիր, կես մարդ դուստր, որը ստանում է Ռենեսմի անունը։ Էդվարդը թունավորում է Բելլային՝ խրելով ներարկիչը նրա սրտի մեջ, և ապա մի քանի անգամ խայթում է ամբողջ մարմինը։ Բայց քանի որ Բելլան կյանքի ոչ մի նշան ցույց չի տալիս, Ջեյկոբը կարծում է, որ նա մահացել է, և արդեն ուշ է փրկել նրան։ Ջեյկոբը, նախկինից ավելի ուժեղ ատելով նորածին Ռենեսմիին, որոշում է անհապաղ սպանել երեխային, որը, նրա կարծիքով, Բելլայի մահվան միակ պատճառն է։ Բայց այդ պահին նա հանկարծ զգում է անդիմադրելի ձգում դեպի Ռենեսմին։

Փոխակերպումից հետո Բելլան Էդվարդի հետ մեկնում է որսորդության։ Որսի ժամանակ նա ցուցաբերում է նորադարձ վամպիրի համար բացառիկ ինքնավերահսկողություն․ նա կարողանում է վերահսկել իր զգացմունքները և զսպել ծարավը։ Ռենեսմին մեծանում է սովորական երեխաներից ավելի արագ, շուտով սկսում է քայլել և խոսել։ Ջեյկոբից ստանում է «Նեսսի» մականունը, որն ի սկզբանե (մինչև Վոլտուրիի դեմ դիմակայելը) Բելլան չի կարող հանդուրժել, քանի որ այդ անունով է կոչվում նաև Լոխ-Նեսյան հրեշը, բայց մականունը, այնուամենայնիվ, արագորեն տարածվում է Բելլայի հարազատների և ընկերների շրջանում։ Ռենեսմին թույն չի արտադրում։ Բացի այդ, հակառակ իր հոր տաղանդի, նա ունի տաղանդ և դրանով կարող է ցույց տալ որևէ մեկին իր մտքերը, երևակայությունը, ձեռքով դիպչել մեկ այլ անձի, իսկ նրան, ում դիպել է Ռենեսմին, կարող է գլխին տեսնել նրա մտքերը։ Ռենեսմին շատ արագ է մեծանում։ Իր ծնվելուց մեկ շաբաթ անց աղջիկն արդեն կարողանում է խոսել, բայց նախընտրում է բարձրաձայն չարտահայտել իր մտքերը, այլ օգտագործել իր ընդունակությունը։

Ջեյկոբը, որը տպավորված է Ռենեսմիով, ոչ մի րոպե չի պատրաստվում բաժանվել նրանից։ Սակայն մյուսները ցանկանում են հեռանալ այդ վայրից, թեկուզ նրա համար, որպեսզի իմանան Կալենների կլանի ապագա միակ երեխային։ Դա թույլ չտալու համար Ջեյկոբը թեթևամտորեն իր էությունը բացահայտում է Չարլիի՝ Բելլայի հոր մոտ։ Երբ նա գալիս է Կալլենների մոտ և բացատրություն պահանջում, նրանք կարողանում են պահպանել վամպիրների գոյության գաղտնիքը, սակայն Չարլին մնում է դստեր կյանքում։ Ռենեսմիին ներկայացնում են որպես Էդվարդի որդեգրված զարմուհի, իբրև Էդվարդի ավագ եղբոր և նրա կնոջ հարազատ դուստր, որոնք մահացել են ավտովթարից, չնայած Չարլին կասկածում է, որ իրենից ինչ-որ բան թաքցնում են։

Բայց չկանխատեսված դեպք է տեղի ունենում. Իրինայից՝ Դենալի կլանի Կալլենների ազգականուհուց, որը տեսել է Ռենեսմիին հեռվից ու որոշել, որ Կալլեններն ստեղծել են «անմահ մանուկ», Վոլտուրին, որը ժամանակին սպանել էր Իրինայի մորն ու նրա քույրերին՝ Թանիին ու Քեյթին, իմանում է Ռենեսմի գոյության մասին ու գնում Կալլենների դեմ պատերազմի։ Արգելվում է փոքրիկ երեխաներին դարձնել արնախումներ, քանի որ նրանք չեն կարող վերահսկել իրենց ծարավը։ Սակայն Վոլտուրիի համար դա կարևոր չէ, նույնիսկ եթե այդ հանցագործության մասին լուրը չհաստատվի, նրանք հույս ունեն այս կամ այն պատրվակով վերացնել իրենց անհարմար և անցանկալի կլանը, իսկ նրանց անդամներին պարգևատրել նվերներով՝ ստրկացնել։ Կալլենների ընտանիքին հաջողվում է աշխարհի տարբեր անկյուններից Ռենեսմիի անվնասության համար վկաներ հավաքել, իսկ աբորիգենների երկու ոհմակները (Սեմի ոհմակը և Ջեյքոբի ոհմակը) միավորվում են վամպիրների վկաների հետ։ Միևնույն ժամանակ պարզվում է, որ ինքնատիրապետումից բացի Բելլան ունի ևս մեկ պարգև՝ անտեսանելի վահան, որը պաշտպանում է նրան ցանկացած այլ պարգևից (բայց ոչ ֆիզիկական ուժից)։ Նա բացահայտում է իր պարգևը և սովորում վահանով պաշտպանել ուրիշներին։ Էդվարդը ենթադրում է, որ Ռենեսմիի պարգևը, որն իր սեփականի հակադրությունն է, ունի ևս մեկ այլ հատկություն՝ ի տարբերություն Բելլայի, որի պարգևը կարող է պաշտպանել նրան բոլորից, Ռենեսմիի պարգևից ոչ ոք չի կարող պաշտպանվել։

Երբ պարզվում է, որ «անմահ մանուկի» մասին Իրինայի մատնությունը սխալ է, Կայը՝ Վոլտուրիի երեցներից մեկը, «կեղծ վկայության համար» սպանում է նրան քույրերի աչքի առջև՝ վերջիններիս հրահրելով Կալլենների կողմից վերջին պահին կանխված գրոհի, որից հետո Վոլտուրին, ըստ էության, սկսում է առիթ փնտրել իրագործելու մտահղացումը, այդ թվում՝ բացահայտորեն առաջարկելով շնորհալի վամպիրներին Կալլեններից և նրանց վկաներից անցնել իրենց կողմը։ Բելլային հաջողվում է փրկել իր ամբողջ ընտանիքին և դաշնակիցներին Ջեյնից, որը կարող է միանգամից զրկել շոշափելիքի ընդունակությունից, տեսողությունից և լսողությունից։ Միևնույն ժամանակ Էլիսը, որն ի սկզբանե առանց որևէ բացատրության թողել է ընտանիքը և անհետացել Ջասպերի հետ, կենդանի ապացույց է բերում Նաուելին Ռենեսմիի անվնասության համար, ինչի արդյունքում Վոլտուրին, որի վկաների մի մասը նրանց թողնում է դեռ որոշումից առաջ, խոստովանում է, որ կիսաարնախումները սպառնալիք չեն ներկայացնում, և նահանջում է։

Վեպի վերջում Բելլան և Էդվարդը վերադառնում են տուն, և Բելլան կամքի ուժով հեռացնում է իր մտավոր պաշտպանությունը, որպեսզի Էդվարդին թույլ տա կարդալ իր մտքերը։

Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]