Իվան Շիշմանով

Իվան Շիշմանով; բուլղար․՝ Иван Шишманов
Ծննդյան անուն	բուլղար․՝ Иван Димитров Шишманов
Ծնվել է	հունիսի 22 (հուլիսի 4), 1862
Ծննդավայր	Սվիշտով, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	հունիսի 22, 1928 (65 տարեկան) կամ հունիսի 23, 1928 (65 տարեկան)
Վախճանի վայր	Օսլո, Նորվեգիա
Գերեզման	Սոֆիայի կենտրոնական գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	գրող, քաղաքական գործիչ, հոգեբան, բանասեր, դիվանագետ, էսպերանտիստ, գրականագետ և ազգագրագետ
Քաղաքացիություն	Բուլղարիա
Կրթություն	Լայպցիգի համալսարան
Անդամակցություն	Մակեդոնիայի գիտական ինստիտուտ և Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Կուսակցություն	People's Liberal Party?
Աշխատավայր	Սոֆիայի համալսարան
Ամուսին	Lidia Shishmanova?
Զավակներ	Dimitar Shishmanov?
	Ivan Shishmanov Վիքիպահեստում

Իվան Շիշմանով (բուլղար․՝ Иван Димитров Шишманов, հունիսի 22 (հուլիսի 4), 1862, Սվիշտով, Օսմանյան կայսրություն - հունիսի 22, 1928(1928-06-22) կամ հունիսի 23, 1928(1928-06-23)^[1], Օսլո, Նորվեգիա), բուլղար գրականագետ, ազգագրագետ և քաղաքական գործիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իվան Շիշմանովը ծնվել է 1862 թվականի հուլիսի 4-ին Սվիշտովում^[2]։ Միխայիլ Դրագոմանովի փեսան, գրականագետ և դրամատուրգ Դիմիտր Շիշմանովի հայրը։

1876 թվականից մինչև 1882 թվականը սովորել է Վիեննայի մանկավարժական ուսումնարանում։ 1884 թվականին փիլիսոփայություն և գրականություն է սովորել Ենայում և 1885-1886 թվականներին՝ Ժնևում։ 1888 թվականին Լայպցիգում պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիան։ 1889 թվալանից մինչև 1902 թվականը եղել է «Ժողովրդական երգերի, գիտության և գրականության հավաքածուի» խմբագիր՝ միաժամանակ 1893-1900 թվականներին լինելով «Բուլղարական տեսության» խմբագիր։

Շիշմանովը համարվում է 1896 թվականի Պետական գեղարվեստի դպրոցի՝ արդյունքում Գեղարվեստի ազգային ակադեմիայի և Սոֆիայի բարձրագույն ուսումնարանի (այժմ՝ Սոֆիայի համալսարան, 1888) հիմնադիրներից մեկը։ 1894 թվականից եղել է ընդհանուր գրականության և մշակութային պատմության, ինչպես նաև համեմատական գրական պատմության Սոֆիայի համալսարանի պրոֆեսոր

Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ։ Բուլղարիայի կրթության նախարար (1903-1907)։ Տարաս Շևչենկոի անվան գրական հասարակության գործող անդամ։

1918 թվականից մինչև 1919 թվականը Կիևում եղել է Բուլղարիայի Հանրապետության դեսպան։

Պանեվրոպական միության բուլղարական բաժնի հիմնադիր և առաջին նախագահ։

Իվան Շիշմանովը մահացել է 1928 թվականի հունիսի 22-ին կամ հունիսի 23-ին Օսլոյում, Նորվեգիա՝ 65 տարեկան հասակում։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Славянски селища в Крит и на другите гръцки острови. - Български преглед, 1897, кн. 3.
Наченки на руското влияние в българската книжнина. С., 1899.
Критичен преглед на въпроса за произхода на прабългарите от езиково гледище и етимологиите на името «българин». - СбНУНК, XVI-XVII, 1900.
Тарас Шевченко - неговото творчество и неговото влияние върху българските писатели преди Освобождението. С., 1914.
Роль України в болгарському відродженні. Вплив Шевченка на болгарських поетів передвизвольної доби. Відень, 1916.
Дневник 1879-1927 г. С., 2003.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Петров, Калин. «Иван Шишманов». www.bg-istoria.com (բուլղարերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 10-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Головченко В. І. Шишманов Іван Димитров // Українська дипломатична енциклопедія : у 2 т. / Л. В. Губерський (голова). - К. : Знання України, 2004. - Т. 2 : М - Я. - 812 с. - 966-316-045-4. (ուկր.)
Енциклопедія українознавства : Словникова частина : [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка ; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович. - Париж ; Нью-Йорк : Молоде життя ; Львів ; Київ : Глобус, 1955-2003. Словникова частина. - Т. 10. (ուկր.)
Матяш І. Роль дипломатичних установ у започаткуванні українсько-болгарських міждержавних відносин (1918-1921 рр.) // Український історичний журнал. - 2018. - № 2 (539) (березень-квітень). - С. 53-73. (ուկր.)
Павленко В. Іван Шишманов - повноважний посол Болгарії в Україні // Міжнародні зв'язки України: наукові пошуки і знахідки. - К., 2010. - Т. 19. - С. 59-70. (ուկր.)
Шевченківський словник - С. 389. (ուկր.)
Гечева Кр. Иван Д. Шишманов. Биобиблиография. - С., 2003. (բուլղ.)
Иван Д. Шишманов - ученият и гражданинът. Шишманови четения. Кн. 2. С., 2007. (բուլղ.)
Иван Д. Шишманов - наука и политика. Шишманови четения. Кн. 3. С., 2008. (բուլղ.)
Стойчева, Т. Филологът в помощ на министъра: програма на Иван Шишманов за българската култура. - В: Езици и култури в диалог: Традиции, приемственост, новаторство. Конференция, посветена на 120-годишната история на преподаването на класически и нови филологии в Софийския университет «Св. Климент Охридски». С., УИ, 2010, (բուլղ.)
Конева, Р. Европейският и паневропейският културен оптимизъм на Иван Шишманов.- Балканистичен форум, кн./1-2-3, 2009, 288-307, (բուլղ.)
Конева, Р. Иван Шишманов и Обединена Европа. С., 2011, ИК Гутенберг, 236 с (բուլղ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվան Շիշմանով» հոդվածին։

[_5f02614ccb1224d8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[2] Петров, Калин. «Иван Шишманов». www.bg-istoria.com (բուլղարերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 10-ին.

[1]

[2]