Ժամանակավոր քվեաթերթիկ
.jpg)
Միացյալ Նահանգների ընտրություններում ժամանակավոր քվեաթերթիկը (որը Նյու Յորքում կոչվում է երդվյալ քվեաթերթիկ) օգտագործվում է քվեարկության արդյունքները գրանցելու համար, երբ տվյալ ընտրողի իրավասության վերաբերյալ առաջանում են հարցեր, որոնք պետք է լուծվեն նախքան ձայների հաշվարկը։ Նախնական քվեաթերթիկը կարող է օգտագործվել նաև քվեարկության արդյունքները գրանցելու համար։ 2002 թվականի «Օգնենք Ամերիկայի քվեարկության մասին» դաշնային օրենքը երաշխավորում է, որ նահանգների մեծ մասում ընտրողը կարող է ժամանակավոր քվեարկություն կատարել, եթե նրանք հայտարարեն, որ իրավունք ունեն քվեարկելու[1]։
Նախնական քվեարկություն կատարելու ամենատարածված պատճառներից մի քանիսը ներառում են՝
- Ընտրողի անունը նշված չէ տվյալ տեղամասի (քվեարկության տեղամասի) ընտրողների ցուցակում, քանի որ ընտրողը գրանցված չէ քվեարկության համար կամ գրանցված է այլ վայրում քվեարկելու համար.
- Ընտրողի իրավասությունը չի կարող հաստատվել կամ վիճարկվել է
- Ընտրողը չունի լուսանկարով անձը հաստատող փաստաթուղթ (այն իրավասություններում, որտեղ դա պահանջվում է)
- Ընտրողը դիմել է բացակակայող քվեաթերթիկով քվեարկելու խնդրանքով, սակայն պնդում է, որ բացակայող քվեաթերթիկ չի ստացել կամ չի ներկայացրել
- Ընտրողների գրանցումը պարունակում է անճիշտ կամ հնացած տեղեկություններ, ինչպիսիք են սխալ հասցեն կամ սխալ գրված անունը
- Փակ նախնական ընտրություններում (սահմանափակվում է քաղաքական կուսակցության անդամների համար) ընտրողի կուսակցական գրանցումը սխալ է նշված.
Ժամանակավոր քվեաթերթիկի հաշվելը կախված է այդ ընտրողի իրավասության ստուգումից, որը կարող է ներառել տեղական ընտրությունների պաշտոնյաների կողմից պետական փաստաթղթերի ուսումնասիրությունը կամ ընտրողից լրացուցիչ տեղեկություններ խնդրելը, օրինակ՝ ընտրատեղամասում չներկայացված անձը հաստատող լուսանկար կամ բնակության հաստատում[1]։ Յուրաքանչյուր պետություն կարող է սահմանել իր ժամանակավոր կանոնները, թե երբ պետք է լուծվեն այդ խնդիրները։ Ուստի ժամանակավոր քվեաթերթիկները սովորաբար չեն կարող հաշվարկվել մինչև ընտրությունների օրը[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքական կուսակցությունների՝ ընտրատեղամասերում դիտորդներ ունենալու իրավունքը եկել է վաղուց[2]։ Նման դիտորդների համար սահմանված դերերից է հանդես գալ որպես վիճարկող, այն դեպքում, երբ ինչ-որ մեկը փորձում է քվեարկել այն ընտրատեղամասում որտեղ քվեարկելու իրավունք չունի[3]։
Նախքան ժամանակավոր քվեարկության համակարգի ներդրումը, որոշ նահանգների օրենքները թույլ էին տալիս ընտրողին, որի ընտրության իրավունքը վիճարկվում էր, քվեարկել վիճարկվող քվեաթերթիկով։ Ընտրատեղամասերի փակումից հետո քարոզչական հանձնաժողովին հանձնարարվել է ուսումնասիրել վիճարկվող քվեաթերթիկները և որոշել՝ դրանք պետք է թողնել ուժի մեջ, թե ոչ[1]։
«Օգնիր Ամերիկայի քվեարկության ակտը» միատեսակության աստիճան է բերում տարբեր վիճարկվող քվեաթերթիկների կանոններին, որոնք ընդունվել են տարբեր նահանգների կողմից։ Օրինակ, յուրաքանչյուր նահանգ պետք է ընտրողին միջոցներ տրամադրի պարզելու, թե արդյոք իր քվեաթերթիկը հաշվվել է, թեև նահանգները կարող են դրա համար օգտագործել տարբեր եղանակներ (օրինակ՝ կայք կամ հեռախոսահամար)[1]։
Թեև ակտը պարտավորեցնում է ժամանակավոր քվեաթերթիկների օգտագործումն ամբողջ երկրում, սրանից չեն օգտվել նահանգներ, որոնք ազատված էին 1993 թվականի ընտրողների գրանցման ազգային ակտից, քանի որ այդ նահանգները ունեին և շարունակում են ունենալ «նույն օրը» կամ երբեք քվեարկության սկզբունքը, այդ նահանգներն են՝ Այդահո, Մինեսոտա, Նյու Հեմփշիր, Հյուսիսային Դակոտա, Վիսկոնսին և Վայոմինգ[1][4]։
Հնարավոր խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2018 թվականի միջանկյալ ընտրություններում և՛ վավեր, և՛ անվավեր ժամանակավոր քվեաթերթիկները խառնվել են Ֆլորիդայում ձայների նախնական հաշվարկից հետո, ինչը թույլ չի տվել առանձնացնել վերահաշվարկ[5]։
Համակարգչային գիտնական և ընտրական պաշտոնյա Դուգլաս Վ. Ջոնսը քննադատել է ժամանակավոր քվեաթերթիկի առաջարկը՝ որակելով որպես «ընտրողներին անհանգստացնող պատճառ, քանի որ նրանք մտածում են, թե քվեարկել են»[6]։ Մտահոգություն է հայտնել, որ որոշ նահանգների օրենքների համաձայն` ժամանակավոր քվեարկությունը սխալ տեղամասում կզրկի ընտրողին իր ընտրելու իրավունքից, ովքեր կարող էին վավեր քվեաթերթիկներ տալ, եթե վերահասցեագրված լինեին համապատասխան տեղամասում։
Ընդունելիության ցուցանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտրություններին աջակցող հանձնաժողովի տվյալներով՝ շատ ընտրություններում հազարավոր ժամանակավոր քվեաթերթիկներ չեն հաշվվում։
2004 թվականի ԱՄՆ նախագահական ընտրությունները առաջին նախագահական ընտրությունն է եղել, ինչը անց է կացվել «Օգնեք Ամերիկային քվեարկել» օրենքի դրույթների համաձայն։ Երկրում առնվազն 1,9 միլիոն ժամանակավոր քվեաթերթիկներ են տրվել, որոնցից 676,000-ը չեն հաշվարկվել՝ պայմանավորված ժամանակավոր քվեաթերթիկները հաշվելու տարբեր նահանգների կանոններով[7]։
2006 թվականի Միացյալ Նահանգների ընդհանուր ընտրություններում ժամանակավոր քվեաթերթիկների օգտագործման ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ ժամանակավոր քվեաթերթիկների մոտ 21%-ը մերժվել է։ Դրանցից մոտ 44%-ը տրվել է չգրանցված ընտրողների կողմից, սակայն շատ այլ մերժումներ եղել են «կանխարգելելի» պատճառներով, ինչպիսիք են սխալ տեղամասը կամ ստորագրության բացակայությունը[8]։
Մերժման տեմպերը տարբեր նահանգներում տարբեր են, որոշ նահանգներ հաշվում են բոլոր կամ գրեթե բոլոր ժամանակավոր քվեաթերթիկները, իսկ մյուսները մերժում են կեսից ավելին[8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 National Conference of State Legislatures. «Provisional Ballots». www.ncsl.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 26-ին.
- ↑ Title XIV, Chapter 5, Sec. 4922, The Election Laws of the State of Ohio, Ohio Secretary of State, 1920.
- ↑ Election Day "Challengers" Արխիվացված 2008-11-06 Wayback Machine, Minnesota Secretary of State, June 2008.
- ↑ «The National Voter Registration Act Of 1993 (NVRA) | CRT | Department of Justice». www.justice.gov (անգլերեն). 2015 թ․ օգոստոսի 6. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 26-ին.
- ↑ EL (2018 թ․ նոյեմբերի 10). «Ballot mixup puts more heat...». Fox News. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
- ↑ Douglas W. Jones, Reliability of US Voting Systems, Prepared Remarks for the Congressional Black Caucus Hearing on election preparedness October 7, 2004.
- ↑ «Let The Recounts Begin». National Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 10-ին.
- ↑ 8,0 8,1 Provisional Voting: Fail-Safe Voting or Trapdoor to Disenfranchisement Արխիվացված 2008-10-22 Wayback Machine, Advancement Project, Sept. 16, 2008
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- "Provisional ballots could decide election" (The Cincinnati Enquirer)
- "KERRY WON OHIO - JUST COUNT THE BALLOTS AT THE BACK OF THE BUS" (by Greg Palast)
- "20 Crucial Electoral Votes May Be Stuck in Limbo" (Վաշինգտոն Փոստ)