Տանձենի հիրկանյան
| Տանձենի հիրկանյան | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Վարդածաղկավորներ (Rosales) |
| Ընտանիք | Վարդազգիներ (Rosaceae) |
| Ենթաընտանիք | Սալորայիններ (Amygdaloideae) |
| Տրիբա | Maleae |
| Ցեղ | Տանձ (Pyrus) |
| Տեսակ | Տանձենի հիրկանյան (P. hyrcana) |
| Միջազգային անվանում | |
| Pyrus hyrcana | |
Տանձենի հիրկանյան (լատին․՝ Pyrus hyrcana), վարդազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ ծառ, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
25 մ բարձրությամբ, փշեր չունեցող ծառ է։ 5-8 սմ երկարությամբ և 3-5 սմ լայնությամբ տերևները ձվաձև են, սուր մանր ատամնավոր։ Վերևում դրանք բթավուն կամ թեթևակի սրացած են, հիմքի մոտ՝ հատված կամ համարյա սրտաձև, իսկ տակից՝ բարակ թաղիքավոր։ Երկար, բարակ կոթերը հավասար են թիթեղի երկարությանը։ 2,5-3 սմ տրամագծով պտուղները միայնակ են կամ 2 (3)-ը։ Պտղի ժամանակ ուղիղ կանգնած բաժակի մասերը պսականման են, բարակ թաղիքավոր։ Կոթերը կարճ են[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում հանդիպում է Զանգեզուրի և Մեղրու ֆլորիստիկական շրջաններում։ Հայաստանից բացի, տեսակը հանդիպում է Թալիշում և Հյուսիսային Իրանում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է միջին և վերին լեռնային գոտում` ծովի մակարդակից 1200-2100 մ բարձրությունների վրա, անտառներում, անտառների եզրերին։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիս ամիսներին, պտղակալում՝ հունիս-օգոստոսին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Հայտնի են երկու պոպուլյացիաներ։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ, CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տանձենի հիրկանյան» հոդվածին։ |
|
|