Վիքի տատիկներ

Վիքի տատիկներ
Տեսակ	ակումբ և Wikimedia user group?
Հիմնադրված է	2016
Հիմնադիր	Zaituna Nigamatyanova?
Երկիր	Ռուսաստան
Կայք	meta.wikimedia.org/wiki/Wikigrannies_User_Group
	Bashkir wikigrandmothers Վիքիպահեստում

Վիքի տատիկներ, Բաշկիրական Վիքիպեդիայի կենսաթոշակային տարիքի մի խումբ կամավոր կանայք։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խմբի ստեղծման գաղափարը ծագել է 2016 թվականին Իժևսկում անցկացված Վիքի-Ուրալ սեմինարի ժամանակ^[1]։ Նախագծի նպատակն էր ցույց տալ տարեց կանանց ներուժը համացանցում իրենց իրացնելու հարցում, որի համար օրինակ են ծառայել Եվրատեսիլում ելույթ ունեցած «Բուրանովսկյան տատիկները»։ Հիմնական կորիզը բաղկացած է «ՎԿ» սոցիալական ցանցի «Բաշկիրիայի կանայք» խմբի անդամներից^[2]։ 2016 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում կայացած միջազգային կոնֆերանսի ժամանակ այլ լեզուների բաժինների ներկայացուցիչների խնդրանքով վիքի տատիկների մասին ավելի մանրամասն տեղեկատվություն է ներկայացվել լայն լսարանին^[3]^[4]^[5]։

2016 թվականին Ուկրաինայի միջազգային խորհրդաժողովում Մուհամադևան ներկաներին պատմել է նախագծի մասին։ 2017 թվականին Բեռլինում «З. ӘЙЛЕ» և «visem» (Ուկրաիներեն Վիքիպեդիայի կամավոր) կեղծանուններով կամավորները վիքի տատիկների մասին նյութով հանդես են եկել Համաշխարհային Վիքիմեդիա շարժման ժամանակ^[6]։ Նույն թվականին բաշկիրական վիքիպեդիայի խոշոր պատվիրակությունը, այդ թվում՝ վեց վիքի-տատիկներ, մասնակցել են մոսկովյան վիքի կոնֆերանսին, որտեղ ներկաներին ներկայացրել են իրենց գործունեությունը^[7]։

2018 թվականին՝ Քեյփթաունում անցկացված Վիքիմանիայի ժամանակ, լեզվական բաժինների կամավորները մասնակիցներին ողջունել են իրենց լեզուներով, այդ թվում՝ Վալեևի Բանատ Յաուբասարովը՝ բաշկիրյան վիքի տատիկների անունից^[8]։ 2019 թվականին՝ Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմում կայացած Վիքիմեդիայի փակման արարողության ժամանակ, Վիքիմեդիա Հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Քեթրին Մաերը բեմից հայտարարել է. «Ինձ հատկապես դուր է գալիս բաշկիրյան տատիկների՝ ավելի մեծ տարիքի կանանց խմբի օրինակը, որոնք առավելապես բնակվում են Ռուսաստանի տարածաշրջանի գյուղական շրջաններում՝ Բաշկորտոստանում։ Նրանք, սկսած 2016 թվականից, ռուսերեն հոդվածները թարգմանում են Բաշկիրերեն (ContentTranslation գործիքի օգնությամբ), և այսօր բաշկիրյան բաժինը մտնում է առաջատար քսանյակի մեջ՝ հրապարակված թարգմանություններով։ Այնպես որ, եկեք ողջունենք տատիկներին»։

Նույն թվականի սեպտեմբերի 28-29-ը Մոսկվայում տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով, որին մասնակցել է Ռաշիդ Գիզատուլինան՝ պատմելով Բուրզյանսկի շրջանի վիքիակումբի աշխատանքի, շրջանի մունիցիպալ իշխանությունների հետ համագործակցության, Աբդուլմամբետովի հանրակրթական դպրոցում դպրոցականների վիքիակումբ ստեղծելու մասին։ Հոկտեմբերի 11-13-ը Սերբիայի մայրաքաղաք Բելգրադում տեղի է ունեցել Կենտրոնական և Արևելյան երկրների համաժողով, որի ընթացքում Գուզալ Սիտդիկովան ներկաներին ծանոթացրել է վիքի տատիկների աշխատանքին, սոցիալական ցանցերի միջոցով կամավորներին ներգրավելու եղանակներին^[9]։

Մասնակիցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խմբի ամենահմուտ և փորձառու մասնակիցներն են Գուզալ Սիտդիկովան և երկար տարիներ տեղեկատվական ոլորտում աշխատած թարգմանիչ Ալֆիա Ակբուտինան։ Ամենատարեց կամավորը Բանատ Վալեև-Յաուբասարովան է. 2018 թվականին նա դարձել է 70 տարեկան։ Բուրզյանսկի շրջանի վիքիպեդիստներ Կունսիլիու Կուտլուբաևան, Ռաշիդա Գիզատուլինան, Լուիզա Յուլդաշևան, Տանսիլու Կուվանդիկովան առաջինն են ինչպես մեծահասակների, այնպես էլ երեխաների շրջանում, որ ստեղծել են վիքիակումբներ։ Ակումբի հմուտ կամավորներ են Բելորեցկ քաղաքում բաշկիրերեն լեզվի և գրականության ուսուցիչ, «Բաշկիրերեն լեզվի և գրականության տարվա ուսուցիչ— 2019» հանրապետական մրցույթի դափնեկիր Սարիա Կագարմանովան, Հայաթ Յուսուպովան՝ Իշիմաբայ քաղաքից, Մինսուլու Աբդուլինան՝ Ուֆիմսկի շրջանից, և բաշկիրական զինուժի և թատրոնի թեմաները լուսաբանող Գուլշատ Սուլեյմանովան՝ Ստեռլիտամակ քաղաքից։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վիքի տատիկներ» նախագիծը Ազգությունների գործերով զբաղվող դաշնային կազմակերպության և «Կոմսոմոլսկայա պրավդա» թերթի կողմից կազմակերպված «Ключевое слово» համառուսաստանյան երրորդ մրցույթում արժանացել է «Լավագույն սոցիալական նախաձեռնություն» անվանակարգին^[10]։
«Մարդասիրության զարգացման բարեգործական ֆոնդի» կողմից կազմակերպված «Щедрая история» մրցույթում հաղթող է դարձել վիքի տատիկների պատմությունը^[11]^[12]։