Վեստերվալդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վեստերվալդ
Տեսակբլրաշատ տարածք և լեռնաշղթա
Երկիր Գերմանիա
Վարչատարածքային միավորՌայնլանդ Պֆալց, Հեսսեն և Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա
ԼեռնաշղթաՀռենոսյան թերթաքարային լեռներ
Բարձրությունը ծովի մակարդակից386 մետր
Երկարություն60 կմ
Մակերես3000 կմ²
Բարձրագույն գագաթՖուկսկաուտ

Վեստերվալդ (գերմ.՝ Westerwald, «Արևմտյան անտառ»), Արևելյան ստորին հատվածի անվանումը[1],լեռնաշղթան Ռեյնլանդ-Պֆալց, Հեսսեն և Հյուսիսային Ռեյն-Վեսթֆալիա (Գերմանիա) հողերում, Հռենոսյան թերթաքարային լեռների հարավարևելյան մասը[2]։

Այս լեռները լեռնաշղթաներով և առանձին գագաթներով, գրեթե բոլորը կոնաձև են, քարածխային կրաքարերով և ավազաքարերով, բազալտներով, տրախիտներով, ֆոնոլիտներով։ Վեստերվալդի հյուսիս-արևմտյան եզր[3]։ Վեստերվալդն ունի պաշտոնական D39 համարը։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեստերվալդը գտնվում է Հռենոսի աջ ափին, նրա ստորին հոսանքում, գետի և նրա աջ վտակների միջև՝ Լան[4] և Զիգ[2]։ Իրենից ներկայացնում է լեռնաշղթաներով և տեղանքի առանձին գագաթներով Սարահարթ, որի մեջ մտնում էին Վիսբադեն, Կոբլենց և Արնսբերգ շրջանները[1]։

Զանգվածի երկարությունը մոտ 80 կմ է, ամենաբարձր կետը՝ 657 մետր, Ֆուչսկաուտենի գագաթը[2] Վիլինգենի և Զալբերգի մոտ՝ 655 մետր[1]։ Կառուցված է քարածխային կրաքարերով և ավազաքարերով, բազալտներով, տրախիտներով, ֆոնոլիտներով։ Տարածքում կան շագանակագույն ածուխի, երկաթի հանքաքարի, հրակայուն կավի, տորֆի հանքավայրեր։ Կլիման խոնավ է և զով։ Տարեկան 700-1000 մմ տեղումներ։ Անտառները հիմնականում հատվել են։

Լեռնաշինության տեսանկյունից Վեստերվալդը դիտվում է որպես Էյֆելի լեռնաշղթայի անալոգ, որը գտնվում է Հռենոսի ձախ ափին[5]։ Երկու զանգվածների ձևավորման ժամանակ էլ ձևավորվել են բնորոշ կլոր ավազաններ ՝ հրաբխային գործունեության արդյունքում ստորգետնյա գազերի պայթուցիկ բեկումների պատճառով. մինչ այժմ ավազանների մի մասը լցված է լճերով[6]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս լեռնաշղթան արդեն հիշատակվում է Տակիտոսից ՝ Hercynia silva անունով[7][8]։ Ներկայիս անվան տակ առաջին անգամ հիշատակվում է 1048 թվականին Տրիերի կուրֆյուրշիայի փաստաթղթերում։

Վեստերվալդը նշանավոր տեղ է գրավում բանահյուսության մեջ, նրան են նվիրված Շվաբական Ժողովրդական շատ երգեր, ինչպիսիք են Վեստերվալդլիեդ, Westerwaldlied, Westerwald-Marsch, «Westerwald, du bist so schön», նա հայտնվում է Գրիմ Եղբայրների հեքիաթներում։

19-րդ դարի վերջին լեռներում արդյունահանվել է քարածուխ (գորշ ածուխ[2]), կավ, պղինձ, երկաթի հանքաքար, Նասաուս շրջանում եղել է ավելի քան 100 կոպեկ[1]։

19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին Վեստերվալդի հյուսիսային մասում (կենտրոնը Զիգեն քաղաքն է) ավելի զարգացած էր գործարանային արդյունաբերությունը (լեռնահանքային և մետալուրգիական). զով և խոնավ կլիման անբարենպաստ էր գյուղատնտեսության համար, բայց առատ խոտածածկը նպաստեց անասնապահության զարգացմանը[1][2]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Вестервальд». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Կաղապար:ВТ-БСЭ1
  3. «Зибенгебирге». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  4. Կաղապար:ВТ-ВЭС
  5. Фриц Махачек. Рельеф земли. (с. 112—113)// Изд-во иностранной литературы, 1959
  6. Б. Ф. Добрынин. Физическая география западной Европы (с. 315)// Гос. Учеб.- Педагог. Изд-во, 1948
  7. Hercynia silva // Դասական հնությունների իրական բառարան / հեղ.-կազմող. Ֆրիդրիխ Լյուբկեր ; Խմբագրվել է Բանասերների և պեդագոգների դասական համայնքի անդամներ՝ Ֆրիդրիխ Գելբկեի, Լև Գեորգիևսկիի, Թադեոս Զելինսկիի, Վասիլի Կանսկիի, Միխայիլ Կուտորգայի և Պյոտր Նիկիտինի կողմից։. — Սանկտ Պետերբուրգ, 1885.
  8. Фридрих Любкер. Реальный словарь классических древностей. (с. 114)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վեստերվալդ» հոդվածին։