Վասիլ Զլատարսկի

Վասիլ Զլատարսկի
Ծնվել է	նոյեմբերի 14 (26), 1866 կամ նոյեմբերի 27, 1866; Վելիկո Տիռնովո, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 15, 1935 (69 տարեկան); Սոֆիա, Բուլղարիա
Գերեզման	Սոֆիայի կենտրոնական գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Բուլղարիա
Մասնագիտություն	մարդաբան, պատմաբան, վիմագրագետ և հնագետ
Հաստատություն(ներ)	Սոֆիայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	պատմություն
Պաշտոն(ներ)	Սոֆիայի համալսարանի ռեկտոր և Սոֆիայի համալսարանի ռեկտոր
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիա, Չեխիայի գիտությունների ակադեմիա, Russian Archaeological Institute of Constantinople?, Մոսկվայի հնագիտական ընկերություն և Խորվաթիայի գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Գիտական աստիճան	պրոֆեսոր և Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն, գերմաներեն և բուլղարերեն
Պարգևներ
Հայր	Q12288398?
	Vasil Zlatarski Վիքիպահեստում

Վասիլ Նիկոլով Զլատարսկի (բուլղար․՝ Васил Николов Златарски, նոյեմբերի 14 (26), 1866 կամ նոյեմբերի 27, 1866(1866-11-27)^[1], Վելիկո Տիռնովո, Օսմանյան կայսրություն - դեկտեմբերի 15, 1935(1935-12-15)^[2]^[1], Սոֆիա, Բուլղարիա), բուլղար պատմաբան և հնագետ, հայտնի է իր եռհատորյա «Միջին դարերի Բուլղարիայի հանրապետության պատմություն» աշխատանքով։ Սոֆիայի համալսարանի ռեկտոր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլ Զլատարսկին ծնվել է 1866 թվականի նոյեմբերի 14-ին Տիռնովոյում՝ ուսուցիչ, լուսավորչական և եկեղեցա-ազգային շարժման ականավոր գործիչ Նիկոլա Զլատարսկիի ընտանիքում։ Նրա եղբայրներն են եղել Գեորգին (երկրաբան), Ստեֆանը (սպա) և Ալեքսանդրը (տնտեսագետ)։ Սկզբնական կրթությունը ստացել է Տիռնովոյի Պետրոպավլովսկյան սեմինարիայում (այստեղ ավարտել է երեք դասարան)։ Հոր վաղ մահի պատճառով Վասիլը տեղափոխվել է եղբոր մոտ Պետերբուրգ, որտեղ 1887 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի առաջին դասական գիմնազիան։ Գիմնազիան ավարտելուց հետո հարազատների ցանկությանը հակառակ, Վասիլն ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետ, որտեղ Ալեքսանդր Վասիլևի, Վլադիմիր Լամանսկիի, Վասիլի Վասիլևսկիի հետ համագործակցությամբ ձեռնամուխ է եղել բուլղարական միջնադարի խորապես ուսումնասիրությանը։ 1891 թվականին ավարտել է համալսարանը՝ «Կոստանդնուպոլսի պատրիարք Նիկոլայ Միստիկոսի նամակները բուլղար արքա Սիմեոնին» թեմայով պաշտպանելով թեկնածուական դիսերտացիան։

1893 թվականին Զլատարսկին հնագիտության մասնագիտացում անցնելու նպատակով տեղափոխվել է Բեռլին։ 1895 թվականին նա վերադարձել է Բուլղարիա և 1895 թվականի հոկտեմբերի 1-ին սկսել է աշխատել Սոֆիայի տղամարդկանց առաջին գիմնազիայում որպես ուսուցիչ։ Վասիլն որպես դասախոս գործուղվել է Բարձրագույն ուսումնարան (այժմ՝ Սոֆիայի համալսարան)։ 1897 թվականից սեպտեմբերի 1-ին Զլատարսկին դարձել է Բարձրագույն ուսումնարանի բուլղարական պատմության ամբիոնի դոցենտ, 1901 թվականի հունվարի 1-ից՝ արտահաստիքային պրոֆեսոր։ 1904 թվականին ուսումնարանը փոխակերպվում է Սոֆիայի համալսարանի, որից հետո պատմաբանը դառնում է բուլղարական պատմության ամբիոնի վարիչ։ 1906 թվականի հունվարի 1-ից՝ հաստիքային պրոֆեսոր։ Որպես Բուլղարիայի միջնադարյան պատմության մասնագետ Զլատարսկին դասավանդելու է հրավիրվել Սոֆիայի մի շարք բարձրագույն կրթական հասատատություններ՝ Ռազմային ակադեմիա, Հոգևոր սեմինարիա, Ազգային և համաշխարհային տնտեսության համալսարան։ Համարվել է բազմաթիվ հասարակությունների և ակումբների անդամ։

1900 թվականից Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի գործող անդամ։

1900-1921 թվականներին եղել է Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի քարտուղար;

1906-1907 և 1919-1920 թվականներին եղել է Սոֆիայի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետի դեկան։

1913-1914 և 1924-1925 թվականներին եղել է Սոֆիայի համալսարանի ռեկտոր։

1916 թվականին պրոֆեսոր Վասիլ Զլատարսկին Մակեդոնիայի և Պոմորավիայի տարածքում մասնակցել է գիտա-հետազոտական հանձնարարությանը, որը կազմակերպվել էր գործող բանակի շտաբի կողմից։

1921-1926 թվականներին եղել է Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի պատմա-բանասիրական բաժանմունքի նախագահ։

1921 թվականից համարվել է Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի փոխ-նախագահ։

Վասիլ Զլատարսկին մահացել է 1935 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Սոֆիայում՝ 69 տարեկան հասակում։

Կարևորագույն աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Писмата на византийския император Романа Лакапина до българския цар Симеон (1894)
Българска история. Лекции (1902)
Юрий Ив. Венелин и значението му за българите 1802—1902 (1902)
Студии по българска история (1903)
Имали ли са българите своё летоброене (1911)
Договорът на княза Иванко, син Добротичев с генуезците 1387 (1911)
История българите от появата им в Европа до основаването на българското царство на Балканския полуостров, Годишник на Софийския университет. Историко-филологически факултет, 10-11, 1914, с. 1-112
Посланието на Цариградския патриарх Фотий до българския княз Борис в славянски превод (1917)
Vasil Slatarski, Geschichte der Bulgaren I: Von der Gründung des bulgarischen Reiches bis zur Türkenzeit (679—1396) / Bulgarische Bibliothek 5, Leipzig 1918
История на българската държава през Средните векове. Т.1 Първо българско царство. Ч.1 Епоха на хуно-българското надмощие (679—852), С. 1918, 3 изд. С. 1970, Ч.2 От славянизацията на държавата до падането на Първото царство (852—1018), С. 1927; 2 изд. С. 1971; Т. 2 България под Византийско владичество (1018—1187), С. 1934, С. 1972; Т.3 Второ българско царство. България при Асеновци (1187—1280), С. 1940, 2 изд. С. 1971—1972
Нова политическа и социална история на България и Балканския полуостров (1921)
Политическата роля на Софроний Врачански през Руско-турската война 1806—1812 (1925)
Политическото положение в Северна България през XI и XII век / Известия на Българското историческо дружество, 9 (1929), с. 1-50
Избрани съчинения в 4 тома Т.1 1972, Т. 2 1984

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ LIBRIS — 2013.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Златарский, Златарски Васил Николов // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
Сборник в чест на Васил Златарски, С. 1925
Петър Ников, Васил Н. Златарски (с библиография) // Известия на българското историческо дружество. 14-15, 1937, с. 1-27
Креса Златарска-Тодорова, Баща ми Васил Златарски, С. 1975
Мария Велева, Н. Васил Златарски като историк на българската историческа наука // Известия на Българското историческо дружество, 32, 1978, с. 305—313
Димитър Ангелов, Златарски, Васил Николов // Кирило-Методиевска енциклопедия, Т. 1, С. 1985, с. 722—725

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրա մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Герд Л., Николов А. О проекте участия В. Н. Бенешевича в Софийском конгрессе византинистов 1934 г. // Российское византиноведение. Традиции и перспективы. Тезисы докладов XIX Всероссийской научной сессии византинистов. Москва, 27-29 января 2011. — Москва, 2011. — С. 68—71
Николов А. Факти и догадки за събора през 893 година. // България в световното културно наследство. Материали от Третата национална конференция по история, археология и културен туризъм «Пътуване към България» — Шумен, 17-19. 05. 2012 г. / Съст. Т. Тодоров. — Шумен, 2014. — С. 229—237
Безверха В. М. Формування життєвого та наукового світогляду В.Н. Златарски // Наукові праці історичного факультету Запорізького національного університету. — Запоріжжя: ЗНУ, 2015. — В. 43.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վասիլ Զլատարսկի» հոդվածին։

[_0fd41eb9d8205daa-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_451491b99ac49a38-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_d9721e56312bc4b9-3] LIBRIS — 2013.

[1]

[2]

[3]