Իրավագիտության աստիճան
Իրավագիտության աստիճան, գիտական աստիճան,շնորհվում է իրավագիտության ոլորտում ուսումնասիրությունների համար: Նման աստիճանները, ընդհանուր առմամբ, նախապատրաստում են իրավաբանական կարիերայի համար, թեև դրանց անունները կարող են նման լինել,բայց յուրաքանչյուր երկրի իրավագիտության աստիճանները տարբերվում են և՛ իրավագիտության ուսուցման, և՛ իրավաբանական պրակտիկայի տեսակների առումով: Ընդհանուր առմամբ, իրավագիտության աստիճանները ներառում են՝ իրավագիտության բակալավրի , իրավագիտության մագիստրոսի, իրավագիտության դոկտորի, և այլ աստիճաններ: Այս աստիճանները սովորաբար ձեռք են բերվում դասընթացների, հետազոտության և գործնական փորձի համակցությամբ, ինչպիսիք են պրակտիկան կամ կլինիկական իրավաբանական կրթությունը: Իրավագիտության աստիճանները ճանաչվում են որպես անհրաժեշտ քայլ բազմաթիվ իրավասություններում լիցենզավորված իրավաբան դառնալու համար, և դրանք նաև հիմք են ստեղծում կարիերայի տարբեր ուղիների համար, ինչպիսիք են ակադեմիան, քաղաքականությունը կամ խորհրդատվությունը:
Ընդհանուր աստիճանների ցանկ
- Իրավագիտության բակալավր
- Իրավագիտության մագիստրոս
- Իրավագիտության դոկտոր
- Իրավաբանական դոկտոր
- Իրավաբանական գիտությունների դոկտոր
- Իրավագիտական դպրոցի մագիստրոս
Պատմություն
Առաջին գիտական աստիճանները եղել են իրավաբանական գիտական աստիճանները, իսկ իրավագիտության առաջին աստիճանը եղել է դոկտորականը: Եվրոպայի առաջին համալսարանների հիմքերը 11-րդ դարի գլոսատորներն էին, որոնք իրավաբանական դպրոցներ էին[1]։ Առաջին եվրոպական համալսարանը՝ Բոլոնյան, հիմնադրվել է չորս իրավաբան գիտնականների կողմից 12-րդ դարում։ «Դոկտոր» առաջին գիտական կոչումը վերաբերում էր իրավաբաններին։ Դիպլոմը և կոչումը կիրառվել են այլ գիտությունների գիտնականների համար մինչև 13-րդ դարը[2]։
Բոլոնիայի համալսարանը մոդել է ծառայել միջնադարյան այլ իրավաբանական դպրոցների համար[3]։ Թեև իրավաբան ուսանողների համար սովորական էր այցելել և սովորել այլ երկրների դպրոցներում, դա այդպես չէր անգլիայցիների դեպքում: Դա պայմանավորված էր նրանց կողմից հռոմեական իրավաբանության մերժմամբ: Չնայած Օքսֆորդի համալսարանը և Քեմբրիջի համալսարանը դասավանդում էին կանոնական իրավաբանություն մինչև անգլիական ռեֆորմացիան, դրա կարևորությունը միշտ գերազանցում էր քաղաքացիական իրավիրավաբանությանը այդ հաստատություններում[4]։
Աստիճանների տեսակներ
Իրավաբանական աստիճանի շնորհման տեսակը տարբերվում է ըստ իրավասության:
Ավստրիա
«Իրավագիտության վարպետ»-ի կոչումը Ավստրիայում մագիստրոսի կոչում է և առաջին գիտական կոչումը համակարգում: Երեք տարվա պրակտիկայից հետո ուսանողները կարող են մասնակցել՝ իրավաբանական քննությանը համարժեք:
Բրազիլիա
«Իրավագիտության բակալավր կամ Իրավագիտության և սոցիալական գիտությունների բակալավր»-ը Բրազիլիայում բակալավրիատ է։ Իրավաբան լինելու և Բրազիլիայի իրավաբանների ասոցիացիա ընդունվելու համար բակալավրը պետք է հաստատվի Բրազիլիայի իրավաբանական քննության ժամանակ: Եթե ընտրող և գրանցման հանձնաժողովը ընդունի նոր անդամին, նրանք կհամարվեն իրավաբան/փաստաբան:
Կանադա
Կանադայի իրավական համակարգը կազմված է ինչպես ընդհանուր իրավունքի, այնպես էլ քաղաքացիական իրավունքի տարրերից: 2019 թվականի դրությամբ[5] իրավաբան դառնալու համար պահանջվող մասնագիտական աստիճանը իրավագիտության դոկտորն է: Նախկինում այս աստիճանը կոչվում էր Իրավագիտության բակալավր, բայց անվանումը աստիճանաբար հանվեց:Իրավագիտության բակալավր կրողներին հաճախ հնարավորություն է տրվել փոխակերպել իրենց աստիճանները նոր անվանումով: Չնայած անվանման մեջ «Դոկտոր» բառն ունենալուն, իրավագիտության դոկտորը մնում է երկրորդ մաս ծրագրի մեջ, նախքան դա պահանջվում է բակալավրիատի մի քանի տարի ուսուցում, նախքան դրա դիմորդ լինելը: Քվեբեկի համար, որտեղ նահանգային իրավունքը՝ ֆրանսիական ժառանգության քաղաքացիական իրավունքի հիբրիդ է քաղաքացիական հարցերի և ընդհանուր իրավունքի հանրային, քրեական և դաշնային իրավունքի հարցերի համար, մասնագիտական աստիճանը հաճախ անվանում են քաղաքացիական Իրավագիտության բակալավր (ունի այլ նշանակումներ Քվեբեկի տարբեր հաստատություններում): Նախքան Կանադայի նահանգներից կամ տարածքներից որևէ մեկից կանչվելը, դիպլոմ ունեցողները պետք է հանձնեն փաստաբանական քննությունները և հոդվածի պայմանները (պրոֆեսիոնալ պրակտիկա իրականացնող իրավաբանների մոտ)[6]։
Իրավագիտության ոլորտում ավարտական ակադեմիական մագիստրոսի մակարդակի հետազոտության համար տրվում է Իրավագիտության մագիստրոսի կոչում (Legum Magister` լատիներեն): Իրավաբանական գիտությունների դոկտորական մակարդակի աստիճանները տարբերվում են վերնագրով ըստ հաստատության, բայց նշանակումները ներառում են իրավաբանական գիտությունների դոկտոր (Scientiae Juridicae` լատիներեն), փիլիսոփայության դոկտոր (Philosophiae Doctor` լատիներեն) կամ իրավագիտության դոկտոր՝(Legum Doctor լատիներեն), ընդհանուր իրավունքի վրա հիմնված՝ դոկտորանտների համար և քաղաքացիական իրավունքի դոկտոր` քաղաքացիական իրավունքի վրա հիմնված դոկտորականների համար:
Իրավագիտության դոկտորի աստիճանը (Legum Doctor` լատիներեն) որոշ համալսարաններում վերապահված է պատվավոր օգտագործման համար:
Խորվաթիա
«Իրավունքի վարպետ»-ի կոչումը Խորվաթիայում մագիստրոսի կոչում է և առաջին գիտական կոչումը համակարգում: Երեք տարվա պրակտիկայից հետո ուսանողները կարող են հանձնել իրավաբանի քննությանը համարժեք:
Ֆինլանդիա
Վարատուոմարի ֆիննական կոչումը իրավաբանի մասնագիտության հիմնական որակավորումն է: Այն ձեռք է բերվում շրջանային դատարանում մեկ տարվա փորձառական ուսուցում միջոցով՝ համալսարանում իրավագիտության մագիստրոսի կոչումն ավարտելուց հետո:
Գերմանիա
Առաջին պետական իրավունքի քննությունը մասամբ համարժեք է փաստաբանական քննությանը, քանի որ երկրորդ պետական իրավունքի քննությունը գերմաներենի համարժեքն է ԱՄՆ-ում փաստաբանական քննությանը: Որոշ համալսարաններում դուք կամ դառնում եք Իրավագիտության մագիստրոս, կամ իրավագետ։ Դա մագիստրոսի աստիճան է[7]։
Իտալիա
Իրավագիտության դոկտորի աստիճանի շրջանավարտների համար մինչև Բոլոնիայի գործընթացի բարեփոխումները, կամ Իրավագիտության մագիստրատուրայում Բոլոնիայի գործընթացի բարեփոխումներից հետո՝ Իրավաբանական դոկտոր, Իտալիայում: Դա մագիստրոսի աստիճան է[8],այնուամենայնիվ, իտալական համալսարանների բոլոր շրջանավարտները իրավասու են օգտագործել «dottore» (իտալերեն՝ դոկտոր) կոչումը[9]։
Մեքսիկա
Մեքսիկայում՝ «Իրավագիտության բակալավր» է։
Ռուսաստան
Ռուսաստանում ուսանողները համալսարան են հաճախում իրավագիտության մասնագետի կոչում ստանալու համար: Ռուսական իրավագիտական աստիճանը ասպիրանտուրայի աստիճան է, որը թույլ է տալիս ասպիրանտական հետազոտություններ անցկացնել ասպիրանտուրա ընդունվելուց հետո, թեև ֆորմալ առումով այն մագիստրոսի մակարդակում չէ[10]։
Իսպանիա
Իսպանական համալսարանները շնորհում են իրավագիտության բակալավրի կոչում: Ժամանակին ուսանողները ստացել են իրավագիտության աստիճաններ՝ որպես Բոլոնիայի հնգամյա գործընթացի մի մաս: Ժամանակակից իսպանական իրավագիտության ծրագիրը բաղկացած է չորս տարուց՝ պրակտիկայից և մասնագիտական ծրագրից և ունի ավարտական մակարդակ (անհրաժեշտ է մագիստրատուրա սովորելու համար):
Շվեյցարիա
Իրավագիտության արտոնագիր (գերմաներեն) / Վավերական լիցենզիա (ֆրանսերեն) մինչև 2004 թվականը և Իրավագիտության մագիստրոս 2004 թվականից՝ (Բոլոնիայի գործընթացի արդյունքում) Շվեյցարիայում մագիստրոսի աստիճան է:
Ուկրաինա
2017 թվականից Ուկրաինայում իրավագիտական հիմնական աստիճանը Իրավագիտության մագիստրոսի կոչումն է (1,5 կամ 2 տարվա ուսումնառություն՝ իրավագիտության բակալավրի կոչում ստանալուց հետո):
Այն կարելի է ստանալ միայն իրավագիտության բակալավրի կոչում ստանալուց հետո (բակալավրի ուսումնառության 4 տարին ավարտելուց հետո):
Մինչև 2017 թվականը ուկրաինական համալսարանները նաև շնորհում էին իրավագիտության մասնագետի կոչումներ (սպեցիալիստական պրավա կամ յուրիստ): Մինչև 2002 թվականը այն պահանջում էր 5 տարի ուսումնառություն՝ միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո (ըստ խորհրդային ժամանակներից ժառանգած կրթական համակարգի)։ 2002–2017 թվականներին Իրավագիտության մագիստրոսի կողքին եղել է իրավագիտության մասնագետի կոչում։ Իրավագիտության մասնագետի ծրագրերն այս տարիներին տևել են 1 տարի իրավագիտության բակալավրի կոչում ստանալուց հետո): 2016 թվականին ուսանողները վերջին անգամ են ընդունվել սպեցիալիստական ծրագրերով։
Միացյալ Թագավորություն և Իռլանդիա
Միացյալ Թագավորության համալսարանները, ընդհանուր առմամբ, շնորհում են Իրավագիտության բակալավրի կոչում բակալավրիատի իրավաբանական ուսումնասիրությունների համար, թեև որոշները բակալավրի կոչում են շնորհում, որպես իրենց ստանդարտ բակալավրիատի իրավաբանական աստիճան, ինչպես նաև Իրավագիտության ոլորտում Քեմբրիջի համալսարանի իրավաբանության և Օքսֆորդի համալսարանի կողմից շնորհված Քաղաքացիական իրավագիտության բակալավրի աստիճանը իրականում ասպիրանտուրա է, որը առաջադեմ մասնագիտական աստիճան է նրանց համար, ովքեր սովորաբար արդեն ընդունվել են իրավաբանական պրակտիկա:
Իռլանդիայի Հանրապետությունում բակալավրիատի իրավաբանական աստիճաններն առաջարկվում են նույն ձևով, ինչ Միացյալ Թագավորությունում: Թեև Իռլանդիայի ազգային համալսարանի հիմնադիր համալսարանները շնորհում են քաղաքացիական իրավունքի բակալավրի աստիճան, որպես իրենց հիմնական բակալավրիատի իրավունքի աստիճան, դա իրականում ընդհանուր իրավունքի աստիճան է, որն ուղղակիորեն համարժեք է Իրավագիտության բակալավրի աստիճանին: Իրավագիտության բակալավրի աստիճանը այն աստիճանն է, որը սովորաբար շնորհվում է Իռլանդիայի այլ համալսարանների և քոլեջների կողմից:
Շատ համալսարաններ առաջարկում են նաև իրավագիտության մագիստրոսական ծրագիր (նշվում է նաև որպես LL.M. իր լատիներեն անվանումից՝ Legum Magister)։ Դա առաջադեմ գիտական աստիճան է, որը շնորհվում է նրանց, ովքեր ունեն իրավագետի մասնագիտական կոչում կամ համապատասխան ոլորտում գիտական աստիճան:
Ուրիշներ
Իրավաբանական դոկտորը Միացյալ Նահանգներում և Ճապոնիայում (նաև առաջարկվում է Կանադայի, Միացյալ Թագավորության, Ավստրալիայի և Հոնկոնգի որոշ դպրոցներում)՝ մասնագիտական կոչում է[11]։
Իրավագիտության դոկտորը որոշ իրավասություններում ամենաբարձր գիտական աստիճանն է իրավագիտության ոլորտում և համարժեք է Փիլիսոփայության դոկտորին, իսկ մյուսներում՝ միայն պատվավոր կոչում:
Իրավաբանական գիտությունների դոկտորը շնորհվում է հիմնականում Միացյալ Նահանգներում և Կանադայում:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Herbermann, et al. (1915). Catholic Encyclopedia. New York: Encyclopedia Press. Accessed May 26, 2008.
- ↑ Herbermann (1915).
- ↑ García y García, A. (1992). "The Faculties of Law," A History of the University in Europe, London: Cambridge University Press. Accessed May 26, 2008.
- ↑ García y García (1992), 390.
- ↑ «McGill adopts JD designation for common law degree». Faculty of Law (անգլերեն). Վերցված է 2020-05-23-ին.
- ↑ «How do I become a lawyer in Ontario?».
- ↑ Free University of Berlin. Bachelor, Diploma and Staatsexamen Արխիվացված 2009-03-31 Wayback Machine (in German). Accessed January 5, 2008. See also Staatsexamen
- ↑ See University of Ferrara. Faculty of Law Արխիվացված 2016-03-31 Wayback Machine (in Italian). Accessed January 5, 2008.
- ↑ Regio Decreto 4 giugno 1938, n.1269 Արխիվացված 2009-08-09 Wayback Machine, Art. 48. (in Italian). Accessed February 10, 2009.
- ↑ Julia Pogodina and Ruslan Sadovnikov. Legal Education and Legal Careers in Russia Արխիվացված 2009-03-26 Wayback Machine. Northwestern University School of Law, Career Center. Accessed January 7, 2009.
- ↑ Association of American Universities Data Exchange. Glossary of Terms for Graduate Education Արխիվացված 2009-03-04 Wayback Machine. Accessed May 26, 2008; National Science Foundation (2006). "Time to Degree of U.S. Research Doctorate Recipients Արխիվացված 2016-03-08 Wayback Machine," "InfoBrief, Science Resource Statistics" NSF 06-312, 2006, p. 7. (under "Data notes" mentions that the J.D. is a professional doctorate); San Diego County Bar Association (1969). "Ethics Opinion 1969-5" Արխիվացված 2003-04-11 Wayback Machine. Accessed May 26, 2008. (under "other references" discusses differences between academic and professional doctorate, and statement that the J.D. is a professional doctorate); University of Utah (2006). University of Utah – The Graduate School – Graduate Handbook Արխիվացված 2008-06-26 Wayback Machine. Accessed May 28, 2008. (the J.D. degree is listed under doctorate degrees); German Federal Ministry of Education. "U.S. Higher Education / Evaluation of the Almanac Chronicle of Higher Education" Արխիվացված 2008-04-13 Wayback Machine (in German). Accessed May 26, 2008. (report by the German Federal Ministry of Education analysing the Chronicle of Higher Education from the U.S. and stating that the J.D. is a professional doctorate); Encyclopædia Britannica. (2002). "Encyclopædia Britannica", 3:962:1a. (the J.D. is listed among other doctorate degrees).