Սուրբ Միքայելի եկեղեցի (Սինկովիչի)

Սուրբ Միքայելի եկեղեցի; բելառուս․՝ Царква Святога Міхаіла, Сынкавічы
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի և ուղղափառ տաճար
Երկիր	Բելառուս
Տեղագրություն	Q4447964?
Դավանանք	ուղղափառություն և Belarusian Orthodox Church?
Թեմ	Grodno and Vawkavysk eparchy?
Ժառանգության կարգավիճակ	Բելառուսի մշակութային ժառանգություն
Անվանված	Միքայել Հրեշտակապետ
Ճարտարապետական ոճ	Գոթական ճարտարապետություն և Բելառուսական գոթիկա
Շինանյութ	աղյուս

Սուրբ Միքայել Հրեշտակապետի եկեղեցի (Միխայլովյան եկեղեցի), եկեղեցի Սինկովիչի գյուղում, ամենավաղ շրջանի գոթական ուղղափառ եկեղեցիներից մեկը Բելոռուսիայում։

Դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցին գտնվում է Բելառուսի հանրապետության Գրոդնոյի մարզի Զելևենսկի շրջանի Սինկովիչի գյուղի հյուսիսային ծայրամասում, Սլոնիմից 15 կմ արևմուտք։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունի լեգենդ, որ Սինկովիչի եկեղեցին հիմնադրել է մեծ իշխան Վիտովտը, ի նշան երախտագիտության, որ տեղական անտառներում նա պատսպարվել է Յագայլոյի հալածանքներից։ Ժամանակակից արվեստագետների և ճարտարապետության պատմաբանների կարծիքները համընկնում են որ եկեղեցին կառուցվել է 16-րդ դարի սկզբին, հավանաբար Լիտվական մեծ հետման Կոնստանտին Օստրոժսկու միջոցներով, ով Վիլնյուսում հիմնադրել է նմանատիպ Սուրբ Երրորդության և Պրեչիստենյան եկեղեցիները։ Սակայն վերջին ռեստավրացիոն աշխատանքները բացահայտեցին որ շինությունը կառուցվել է 1320 թվականին, իսկ 1407 թվականին այն օծվել է իխան Վիտովտի ներկայությամբ, որը վերակառուցել է կիսավեր ամրոցն ու եկեղեցին^[1]։

1880-1881 թվականին փոխարինվեց տանիքը, կառուցվեց նարտեքսը և ապսիդի վրայի գմբեթը, ապամոնտաժվում է եկեղեցու կենտրոնական մասի գմբեթը։ 1891 թվականին եկեղեցու դիմաց կառուցվում է աղյուսե երկհարկանի քառակողմ զանգակատունը, որը վերակառուցվել է 2007 թվականին։ 1926 թվականին եկեղեցին Ալբերտինոյում (Սլոնիմ) դարձավ ճիզվիտական առաքելության մասնաճյուղը և 1988-1990 թվականներին եկեղեցին վերաբացվեց որպես ուղղափառ։

Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանդիսանում է Լիտվական մեծ իշխանության վաղ գոթական վերածննդի շրջանի մշակութային-պաշտամունքային հուշարձան ամրոց- եկեղեցիներից մեկը։ Ընդհանուր առմամբ հիշեցնում է հին ռուսական քառասյուն խաչա-գմբեթային եկեղեցի։ Ծավալային-տարածական կառուցվածքով այն համարվում է եռանավ քառասյուն բազիլիկ վերածննդի ճակատային պատով եկեղեցի։

Եռապսիդ եկեղեցին ունի շեղանկի ուղղանկյան տեսք, կողապաշտպան քառանկյուն պաշտպանական աշտարակներով, ութանիստ գլխավոր ճակատով և շրջանաձև ետնամասով։ Քիվային մասով անցնում է կլոր հրակնատների գոտին և կամարային կախովի հրակնատները։ Բարձր երկթեք կտուրը գլխանիստի մասում փակված էր հզոր սուրանկյուն վահաններով, որը զարդարված է սվաղված կամարակապ հարկաշարերով։ Որմնախորշերը սպիտակեցված էին, ինչը կարմիր աղյուսաշարի ֆոնին ստեղծել էր ակտիվ գուներանգ։

Տաճարի դահլիճը չորս ութանիստ սյուներով բաժանված էր երեք մասի, որոնք ծածկված էին խաչաձև կամարներով և դեկորատիվ գոթական կամարաջղերով։ Կենտրոնական և հյուսիսային ապսիդները ծածկված էին խաչաձև կամարներով, իսկ հարավայինը` աստղաձև։ Սվաղված պատերը բաժանված էին որմասյուներով, որոնք միավորված են սյունաշար կամարներով։ Աշտարակի ոլորասանդուղքները միացնում են դահլիճը վերնահարկի հետ, որտեղ տեղակայված էր եկեղեցու պաշտպանական հարկաշարերը։

Ժամանակակից վիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի դրությամբ պետությունը միջոցներ չի հատկացնում եկեղեցու ռեստավրացիայի և ներքին հարդարման նպատակով, այդ պատճառով էլ եկեղեցու վանահայր հայր Արսենին (Անանկո)^[2] ծխական համայնքի միջոցներով ձեռք բերեց կապույտ յուղաներկ, որով էլ ներկվեց շինությունը^[2]։ 2012-2013 թվականներին հետագա վերակառուցման նպատակով եկեղեցու ներսի կապույտ ներկը մաքրվեց։ Այդ աշխատանքները ղեկավարում էր հայտնի բելոռուս նկարիչ-վերականգնող Ալես Պուշկինը։ Ներկերի տակ հայտնաբերվեց 16-րդ դարի գրաքարային նկարներ^[3] և 1872 թվականի որմնանկարներ^[4]։ Ներկը հեռացնելուց հետո Ալես Պուշկինը կսվաղի պատերը և առաստաղը, որից հետո այդ հատվածները կնկարազարդի որմնանկարներով^[4]։