Սիրաչա (սոուս)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սիրաչա
Ենթատեսակսոուս, կծու սոուս և համեմունք
 Sriracha sauce Վիքիպահեստում
Սիրաչա սոուս

Սիրաչա, կամ սրիրաչա (թայերեն ศรีราชา [sǐː.rāː.tɕʰāː], վիետնամերեն Tương ớt Sriracha, Sriracha [sɪˈrɑːtʃə]), չիլի սոուսի տեսակներից մեկը։ Սիրաչայի բաղադրատոմսի մեջ մտնում է չիլի պղպեղ, քացախ, սխտոր, շաքարավազ, աղ։ Սիրաչա սոուսն անվանումը ստացել է Թաիլանդի արևելքի Չոնբուրի գավառի ափամերձ Սիրաչա քաղաքի անվանումից։ Համարվում է, որ առաջին անգամ սիրաչա սուսը պատրաստվել է հենց այդ քաղաքում։ Որպես կանեն, սիրաչա սոուսը ավելացնում են Ծովամթերքից պատրաստված ուտեստների մեջ[1]։

Կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թաիլանդում սիրաչա սոուսը, որպես կանոն, ուղղակիորեն չեն ավելացնում ուտեստի մեջ։ Այն մատուցվում է ուտեստների հետ հատուկ սպասքի մեջ։ Վիետնամում սիրաչա սոուսը ուտում են տապակած արիշտայի, ռոլլերի հետ և խառնում են այլ սոուսներին[2]։ Բացի այդ՝ սիրաչա սոուսը ավելացնում են սուպերի, ձվով ուտեստների և բուրգերների մեջ։ Ինչպես նաև Թաիլանդի խանութներում և շուկաներում կարելի է հանդիպել սիրաչա սոուսով ջեմեր, սառնաշաքարներ, կոկտեյլներ։ Թաիլանդում սիրաչա սոուսի համով կարտոֆիլի չիփսերը շատ հայտնի են[3]։

Թաիլանդում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թաիլանդում սոուսը հաճախ անվանում են «սոթ սիրաչա» (թաի.՝ ซอส ศรีราชา), և հազվադեպ «նամ փխրիկ սիրաչա» (թաի.՝ น้ำพริก ศรีราชา)։ Թայական ավանդական սոուս սիրաչան՝ որպես կանոն, ունի ավելի կծու համ, քան վիետնամական սոուսների այլ տարբերակները։ Բացի այդ՝ թայական այլ սոուսներից սիրաչա սոուսը տարբերվում է թանձրությամբ․ սիրաչա սոուսն ավելի թանձր է[4]։

Bon Appétit ամսագրի հարցազրույցի ժամանակ ասիական մթերքներ տարածող Eastland Food Corporation-ը պնդում էր, որ կծու սոուսի թայական սիրաչա ապրանքանիշը, որը վաճառվում է Eastland խանութների ցանցում, իրականում պատրաստվում է թայական օրիգինալ բաղադրատոմսով։ Սիրաչա սոուսի բաղադրատոմսը ստեղծվել է 1930-ական թվականներին Թայիլանդի Սիրաչա քաղաքում։ Այդ բաղադրատոմսը պատկանում է Թան Չակկապակ տնային տնտեսուհուն[5]։

ԱՄՆ-ում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավի թևիկներ սիրաչա սոուսում

Միացյալ նահանգներում սիրաչա սոուսը ասոցացնում են Huy Fong Foods ապրանքանիշի սոուսի հետ։ Հաճախ սոուսը անվանում են «աքաղաղի» սոուս, քանի որ փաթեթավորման վրա պատկերված է աքաղաղ։ ԱՄՆ-ում կան սիրաչա սոուսի այլ տեսակներ։

ԱՄՆ-ի տարատեսակ ռեստորաններում, այդ թվում՝ Wendy’s, Applebee’s, P.F. Chang’s, Pizza Hut, Domino’s Pizza, Jack in the Box, ՄաքԴոնալդս, Subway, Taco Bell, White Castle, Gordon Biersch, Chick-fil-a, Firehouse Subs, Սթարբաքս և Բուրգեր Քինգ ավելացնում են սիրաչա սոուսն ուտեստների մեջ՝ հաճախ խառնելով նրան մայոնեզին կամ այլ սոուսներին[6]։

Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի դեկտեմբերին ամերիկական ռեժիսոր Գրաֆֆին Հեմմոնդը թողարկել է փաստագրական ֆիլմ սիրաչա սոուսի ծագման և արտադրության մասին[7]։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականին ամերիկական Bon Appetit ժամանցային և մշակութային ամսագիրը սիրաչա սոուսը անվանել է ամսվա համեմունք։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Анастасия Бондаренко. «С чем едят Шрирачу». Дело Вкуса (ռուսերեն).{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  2. Bethany Moncel. «Making the Most of Sriracha Sauce». thesrpuce. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  3. Shyong F. «Sriracha hot sauce purveyor turns up the heat». Los Angeles Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  4. Khaleeli H. «Hot right now: how Sriracha has become a must-have sauce». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  5. Nguyen A. «The Original Sriracha». Bon Appétit. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  6. «Subway's Sriracha Sauce Goes National, And It's Good». The Huffington Post. 2013. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  7. «Sriracha». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.