Jump to content

Սիմոնա Վեյ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Սիմոն Վեյից)
Սիմոնա Վեյ
ֆր.՝ Simone Weil
Ծնվել էփետրվարի 3, 1909(1909-02-03)[1][2][3][…] Փարիզ, Ֆրանսիա[4]
Մահացել էօգոստոսի 24, 1943(1943-08-24)[1][3][5][…] (34 տարեկան) Էշֆորդ, Քենթ, Քենթ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]
բնական մահով
ԳերեզմանBybrook Cemetery[6]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԴավանանքNondenominational Christianity?
Մասնագիտությունփիլիսոփա, դպրոցի դասատու, գրող, ինքնակենսագիր, բանաստեղծուհի, արհմիութենական գործիչ, Ֆրանսիական դիմադրության մարտիկ, օրագրի հեղինակ և թարգմանչուհի
Գործունեության ոլորտքաղաքական փիլիսոփայություն, բարոյագիտություն, պոեզիա, մետաֆիզիկա և Կոսմոգոնիա
ԱնդամակցությունԴիմադրության շարժում և Աշխատանքի համընդհանուր կոնֆեդերացիա
Ալմա մատերԱնրի IV լիցեյ, Բարձրագույն նորմալ դպրոց, Փարիզի համալսարան և Լիցեյ Ֆենելոնա
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[7][8]
Պարգևներ
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Simone Weil Վիքիպահեստում

Սիմոնա Ադոլֆինա Վեյ (/veɪ/;[10] ֆրանսերեն:  ( լսել) փետրվարի 3, 1909(1909-02-03)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիա[4] - օգոստոսի 24, 1943(1943-08-24)[1][3][5][…], Էշֆորդ, Քենթ, Քենթ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), ֆրանսիացի փիլիսոփա և կրոնական մտածող։

Մաթեմատիկոս Անդրե Վեյի քույրը։

Կենսագրությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիմոնա Վեյը ծնվել է 1909 թվականին փետրվարի 3-ին, Փարիզում, ծնողների բնակարանում։ Նրա մայրը Սալոմե Վեյն էր, իսկ հայրը՝ Բեռնարը, որը բժիշկ էր։ Նարանք երկուսն էլ էլզասյան հրեաներ էին, որոնք Փարիզ էին եկել Գարմանիայի կողմից Էլզաս-Լոթարինգիայի բռնակցումից հետո։ Վեյն իր առաջին վեց ամիսների ընթացքում առողջ երեխա էր, քանի դեռ նրա մոտ ապենդիցիտի նոպա չէր եղել, որից հետո նա իր ողջ կյանքում պայքարում է թույլ առողջության համար։ Նա ծնողների երկու երեխաներից երկրորդն էր․ մեծը՝ եղբայրը՝ մաթեմատիկոս Անդրե Վեյն էր, որի հետ մշտապես պահում է մտերմական հարաբերությունները։ Նրանց ծնողներն ագնոստիկներ էին և բավականին հարուստ՝ դաստիարակելով երեխաներին հոգատարությամբ և աջակցող միջավայրում[11]։

Սիմոնա Վեյը բավականին ծանր է տարել հորից բաժանումը Առաջին աշխարհամատրի ժամանակ, երբ հայրը ստիպված է մի քանի տարի բացակայել տանից։ Համաձայն որոշ հետազոտողների, ինչպիսիք են Եվա Ֆոգլմանն (Eva Fogelman) ու Ռոբերտ Քուոլզը (Robert Coles), այս փորձառությունը, հնարավոր է, կապված է բացառապես ուժեղ այլասիրության հետ, որպիսին դրսևորվում է նրա ողջ կայնքի ընթացքում[12][13][14]։

Մտավոր կյանքը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիմոնա Վեյը զարգացած երեխա էր, 12 տարեկանում արդեն իսկ հմտացած հին հունարենի մեջ։ Ավելի ուշ, Բհագավատ Գիտան կարդալուց հետո, սովորում է նաև սանսկրիտերեն։ Վերածննդի դարաշրջանի մտածող Պիկո դելլա Միրանդոլայի նման նրա հետաքրքրությունն ուրիշ կրոնների նկատմամբ համապարփակ բնույթ էր կրում, և նա փորձում էր հասկանալ յուրաքանչյուր կրոնական ավանդույթ՝ իբրև անդրանցական իմաստնության արտահայտություն։

Իբրև դեռահաս՝ Սիմոնա Վեյը սովորում է Անրի IV-ի անվան լիցեյում` սիրելի ուսուցչի՝ Էմիլ Շարտիեյի խնամակալության ներքո, ավելի շատ հայտնի «Ալեն» անվամբ[15]։ Բարձրագույն մանկավարժական դպրոցում (École Normale Supérieure) ընդունվելու 1927 թվականի նրա առաջին քննությունը ձախողվեց՝ պատմությունից ցածր գնահատական ստանալու պատճառով։ 1928 թվականին, սակայն, արդեն հարցը կարգավորվում է։ «Ընդհանուր փիլիսոփայության և տրամաբանության» վկայականի քննությունն առաջինն է ավարտում, երկրորդը Սիմոնա դը Բովուարն էր[16]։ Հընթացս այդ տարիների Վեյն աչքի ընկավ իր արմատական հայացքներով։ Նրան անվանում էին «Կարկիր կույս» և անգամ «Մարսեցի»[17]։

Աստվածաբանությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանրություն և նրբագեղություն գրքի խորհրդապաշտությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեպետ Սիմոնա Վեյի անվան հետ ավելի շատ առնչակցվում է նրա «Ծանրություն և նրբագեղություն» (ֆր․ La Pesanteur et la grâce) գիրքը, բայց այն իրականում նախատեսված չի եղել իբրև գիրք հրատարակելու համար։ Աշխատությունը բաղկացած էր ավելի շուտ տարբեր հատվածներից, որոնք թեմատիկորեն դասավորել էր Գուստավ Տիբոնը (Gustave Thibon), որը ճանաչում և աջակցում էր Սիմոնա Վեյին։ Վերջինս Տիբոնին էր փոխանցել մինչև 1942 թվականի մայիսը գրառված որոշ նոթատետրեր, բայց ոչ հրատարակության նպատակով։ Հետևաբար՝ աշխատության արդյունքի վրա, ընտրության, կազմման և խմբագրման առումով, խիստ ազդեցություն է ունեցել Տիբոնը, որը ջերմեռանդ կաթոլիկ էր (Տե՛ս Thibon's Introduction to Gravity and Grace (Routledge & Kegan Paul, 1952)։

«Արմատների կարիք» գրքի առաջաբանում Թ․ Ս․ Էլիոթը կարծիք է հայտնում, որ Սիմոնա Վեյին կարելի է համարել ժամանակակաից Մարկիոնական (Marcionite)[18] ՝ նրա կողմից փաստացի Հին Կտակարանի ամբողջովին մերժման և Հուդայականության նկատմամբ ընդհանուր զզվանքի պատճառով։ Նրա զարմուհին՝ Սիլվիա Վեյը (Sylvie Weil) և կենսագիր Թոմաս Ռ․ Նավին (Thomas R. Nevin) ձգտում են հակառակն ապացուցել, որ իբր նա չի մերժել Հուդայականությունը և մեծավմասամբ գտնվել է դրա ցուցումների ազդեցության ներքո[19]։

«Բացակայություն» հղացքը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բացակայությունը Սիմոնա Վեյի մետաֆիզիկայի, տիեզերաբանության, տիեզերածնության և աստվածաբանության առանցքային պատկերներից է։ Նա հավատում էր, որ Աստված ստեղծել է ինքնա-սահմանազատումից (self-delimitation), այլորեն ասած՝ քանի որ Աստված մտածվում է իբրև կատարյալ լիառատություն, բացարձակ գոյություն, ապա ոչ մի արարած չի կարող արտակայել մի տեղ, բացառությամբ այնտեղի, որտեղ Աստված չկա։ Հետևաբար արարչագործությունը տեղի է ունեցել միայն այն ժամանակ, երբ Աստված մասնակիորեն հեռացել է։ Այդպիսի մտքեր առկա են հրեական խորհրդապաշտների մոտ։

Վերոհիշյալը Սիմոնա Վեյի համար նախասկզբնական kenosis (դատարկություն) է, որը նախորդել է Քրիստոսի ճշտող kenosis-ին (տե՛ս Աթանաս Ալեքսանդրացի)։ Այսու՝ մենք ծնվում ենք ինչ-որ անիծյալ կարգավիճակում ոչ թե նախաստեղծ մեղքի պատճառով, այլ, որպեսզի լինենք արարյալ ընդհանրապես, պետք է լինենք հենց այն, ինչը Աստված չէ, այն է՝ լինել սրբի հակադիրը (տե՛ս Ապոֆատիկ աստվածաբանություն)։

«Դժբախտություն» հղացքը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիմոնա Վեյի կողմից «դժբախտություն» (malheur) հասկացության ըմբռնումը դուրս է գալիս սովորական տառապանքի սահմաններից, թեկուզ, աներկբայորեն, ներառում է այն։ Շատ քիչ հոգիներ են ընդունակ հիրավի դժբախտության հաղթահարմանը․ հենց այն հոգիները, որոնք ամենաքիչն են արժանի դրան, որոնք ամենաշատն են հակված ու բաց հոգևոր իրացմանը։ Դժբախտությունն ինքնօրինակ «դրական» տառապանք է, որն անդրանցանում է թե՛ մարմինը, թե՛ հոգին․ այդպիսի ֆիզիկական և մտային տառապանքը մտրակում է միայն հոգին[20]։

Metaxu: "Յուրաքանչյուր տարանջատում հանգույց է"

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Metaxu-ի հղացքը Սիմոնա Վեյը վերցրել է Պլատոնից․ մի բան, որը և՛ տարանջատում է, և՛ միավորում (օրինակ՝ պատը, որը բաժանում է երկու բանտարկյալներին, միևնույն ժամանակ կարող է դառնալ այդ երկուսի համար իբրև հաղորդակցության միջոց)։ Հեռավորությունը միավորելու այս գաղափարը առաջնային կարևորություն ունի Վեյի համար՝ ստեղծված ոլորտների հասկացման համար։

«Գեղեցկություն» հղացքը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիմոնա Վեյի համար «Գեղեցիկը փորձնականորեն ապացուցվածն է այն բանի, որի մարմնավորումը հնարավոր է»։

Մատենագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբնաղբյուրները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատությունները Ֆրանսերենով

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Simone Weil, Œuvres complètes. (Paris: Gallimard, 1989–2006, 6 vols.)
  • Réflexions sur la guerre (La Critique sociale, no. 10, November 1933)
  • Chronicles from the Spanish Civil War, in: 'Le Libertaire', an anarchistic magazine, 1936
  • La Pesanteur et la grâce (1947)
  • L'Enracinement (1949)
  • Attente de Dieu (1950)
  • Lettre à un religieux (1951)
  • Les Intuitions pré-chrétiennes (Paris: Les Editions de la Colombe, 1951)
  • La Source grecque (Paris: Gallimard, 1952)
  • Oppression et liberté (1955)
  • Note sur la suppression générale des partis politiques (Paris: Editions Gallimard, 1957 - Climats, 2006)

Աշխատություններն անգլերեն թարգմանությամբ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Awaiting God: A New Translation of Attente de Dieu and Lettre a un Religieux. Introduction by Sylvie Weil. Translation by Bradley Jersak. Fresh Wind Press, 2012. ISBN 978-1-927512-03-6.
  • Formative Writings: 1929–1941. (1987). Dorothy Tuck McFarland & Wilhelmina Van Ness, eds. University of Massachusetts Press.
  • The Iliad or the Poem of Force. Pendle Hill Pamphlet. Mary McCarthy trans.
  • Intimations of Christianity Among the Greeks. Routledge Kegan Paul, 1957. Elisabeth Chas Geissbuhler trans.
  • Letter to a Priest. G. P. Putnam's Sons, 1954.
  • The Need for Roots. Routledge Kegan Paul, 1952. Arthur Wills trans., preface by T.S. Eliot
  • Gravity and Grace. Routledge & Kegan Paul, 1952. [Routledge Classics 2002. ISBN 978-0-415-29001-2]
  • The Notebooks of Simone Weil. Routledge paperback, 1984. ISBN 0-7100-8522-2 [Routledge 2004. ISBN 978-0-415-32771-8]
  • On Science, Necessity, & The Love of God. London: Oxford University Press, 1968. Richard Rees trans.
  • Oppression and Liberty. Routledge Kegan Paul, 1958.
  • Simone Weil's The Iliad or Poem of Force: A Critical Edition. James P. Holoka, ed. & trans. Peter Lang, 2005.
  • Simone Weil: An Anthology. Sian Miles, editor. Virago Press, 1986.
  • Simone Weil: First and Last Notebooks. London: Oxford University Press, 1970. Richard Rees trans.
  • Simone Weil: Lectures on Philosophy. Cambridge University Press, 1978. Intro. by Peter Winch, trans. by Hugh Price.
  • The Simone Weil Reader: A Legendary Spiritual Odyssey of Our Time. George A. Panichas, editor. David McKay Co., 1981.
  • Simone Weil—Selected Essays: 1934–1943. London: Oxford University Press, 1962. Richard Rees trans.
  • Simone Weil: Seventy Letters. London: Oxford University Press, 1965. Richard Rees trans.
  • Two Moral Essays by Simone Weil—Draft for a Statement of Human Obligations & Human Personality. Ronald Hathaway, ed. Pendle Hill Pamphlet. Richard Rhees trans.
  • Waiting on God. Routledge Kegan Paul, 1951. Emma Craufurd trans.
  • Waiting For God. Harper Torchbooks, 1973. Emma Craufurd trans., with an introduction by Leslie A. Fiedler. ISBN 978-0-06-131903-7.
  • On the Abolition of All Political Parties, Simon Leys trans., Melbourne: Black Inc., 2013. ISBN 9781921870903

Երկրորդային սկզբնաղբյուրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Bell, Richard H. (1998) Simone Weil. Rowman & Littlefield.
  • ———, editor. (1993) Simone Weil's Philosophy of Culture: Readings Toward a Divine Humanity. Cambridge University Press. ISBN 0-521-43263-4
  • Chenavier, Robert. (2012) Simone Weil: Attention to the Real, trans. Bernard E. Doering. Notre Dame, IN: University of Notre Dame.
  • Davies, Grahame. (2007) Everything Must Change. Seren. ISBN 9781854114518
  • Dietz, Mary. (1988). Between the Human and the Divine: The Political Thought of Simone Weil. Rowman & Littlefield.
  • Doering, E. Jane. (2010) Simone Weil and the Specter of Self-Perpetuating Force. University of Notre Dame Press.
  • Doering, E. Jane, and Eric O. Springsted, eds. (2004) The Christian Platonism of Simone Weil. University of Notre Dame Press.
  • Finch, Henry Leroy. (1999) Simone Weil and the Intellect of Grace, ed. Martin Andic. Continuum International.
  • Gabellieri, Emmanuel. (2003) Etre et don: L'unite et l'enjeu de la pensée de Simone Weil. Paris: Peeters.
  • Goldschläger, Alain. (1982) Simone Weil et Spinoza: Essai d’interprétation. Québec: Naaman.
  • Irwin, Alexander. (2002) Saints of the Impossible: Bataille, Weil, and the Politics of the Sacred. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • McCullough, Lissa. (2014) The Religious Philosophy of Simone Weil. London: I. B. Tauris. ISBN 978-1780767963
  • Morgan, Vance G. (2005) Weaving the World: Simone Weil on Science, Mathematics, and Love. University of Notre Dame Press. ISBN 0-268-03486-9
  • Athanasios Moulakis (1998) Simone Weil and the Politics of Self-Denial, trans. Ruth Hein. University of Missouri Press. ISBN 978-0-8262-1162-0
  • Plant, Stephen. (2007) Simone Weil: A Brief Introduction, Orbis, ISBN 978-1-57075-753-2
  • ———. (2007) The SPCK Introduction to Simone Weil, SPCK, ISBN 978-0-281-05938-6
  • Radzins, Inese Astra (2006) Thinking Nothing: Simone Weil's Cosmology. ProQuest/UMI.
  • Rhees, Rush. (2000) Discussions of Simone Weil. State University of New York Press.
  • Rozelle-Stone, Rebecca A., and Lucian Stone. (2013) Simone Weil and Theology. New York: Bloomsbury T & T Clark.
  • ———, eds. (2009) Relevance of the Radical: Simone Weil 100 Years Later. New York: T & T Clark.
  • Veto, Miklos. (1994) The Religious Metaphysics of Simone Weil, trans. Joan Dargan. State University of New York Press.
  • von der Ruhr, Mario. (2006) Simone Weil: An Apprenticeship in Attention. London: Continuum.
  • Winch, Peter. (1989) Simone Weil: "The Just Balance." Cambridge University Press.

Կենսագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Cabaud, Jacques. (1964). Simone Weil. Channel Press.
  • Robert Coles (1989) Simone Weil: A Modern Pilgrimage. Addison-Wesley. 2001 ed., Skylight Paths Publishing.
  • Fiori, Gabriella (1989) Simone Weil: An Intellectual Biography. translated by Joseph R. Berrigan. University of Georgia Press. ISBN 0-8203-1102-2
  • ———, (1991) Simone Weil. Una donna assoluta(չաշխատող հղում), La Tartaruga; Saggistica. ISBN 88-7738-075-6
  • ———, (1993) Simone Weil. Une Femme Absolue Diffuseur-SODIS. ISBN 2-86645-148-1
  • Gray, Francine Du Plessix (2001) Simone Weil. Viking Press.
  • McLellan, David (1990) Utopian Pessimist: The Life and Thought of Simone Weil. New York: Poseidon Press.
  • Nevin, Thomas R. (1991). Simone Weil: Portrait of a Self-Exiled Jew. Chapel Hill.
  • Perrin, J.B. & Thibon, G. (1953). Simone Weil as We Knew Her. Routledge & Kegan Paul.
  • Pétrement, Simone (1976) Simone Weil: A Life. New York: Schocken Books. 1988 edition.
  • Rexroth, Kenneth (1957) Simone Weil http://www.bopsecrets.org/rexroth/essays/simone-weil.htm
  • Risari, Guia (2014) Il taccuino di Simone Weil, RueBallu 2014, Palermo, ISBN 978-88-95689-15-9
  • Terry, Megan (1973). Approaching Simone: A Play. The Feminist Press.
  • White, George A., ed. (1981). Simone Weil: Interpretations of a Life. University of Massachusetts Press.
  • Yourgrau, Palle. (2011) Simone Weil. Critical Lives series. London: Reaktion.
  • Weil, Sylvie. (2010) "At home with André and Simone Weil. Evanston: Northwestern.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Roglo — 1997. — ed. size: 10000000
  6. ↑ Bybrook Cemetery
  7. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  8. ↑ CONOR.Sl
  9. ↑ SIMONE WEILL LAURÉATE DU PRIX DES AMBASSADEURS (ֆր.) / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 1950. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
  10. ↑ "Weil". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  11. ↑ Simone Pétrement (1988); pp. 4-7.
  12. ↑ According to Fogelman, Cole, and others, various studies have found that a common formative experience for marked altruists is to suffer a hurtful loss and then to receive strong support from loving carers.
  13. ↑ Eva Fogelman (2012 թ․ մարտի 23). «Friday Film: Simone Weil's Mission of Empathy». The Jewish Daily Forward. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  14. ↑ Robert Coles (2001). Simone Weil: A Modern Pilgrimage (Skylight Lives). SkyLight Paths. ISBN 1893361349.
  15. ↑ Hellman, John (1982). Simone Weil: An Introduction to her Thought. Wilrid Laurier University Press.
  16. ↑ Liukkonen, Petri. «Simone Weil». Books and Writers (kirjasto.sci.fi). Finland: Kuusankoski Public Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 22-ին.
  17. ↑ Alain, "Journal" (unpublished). Cited in Petrement, Weil, 1:6.
  18. ↑ T. S. Eliot, "Preface" to The Need for Roots, p. x.
  19. ↑ Ivry, Benjamin. «Simone Weil's Rediscovered Jewish Inspiration». The Jewish Daily Forward.
  20. ↑ This notion of Weil's bears a strong resemblance to the Asian notion of han, which has received attention in recent Korean theology, for instance in the work of Andrew Park. Like "affliction", han is more destructive to the whole person than ordinary suffering.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սիմոնա_Վեյ&oldid=9717184» էջից