Սիդոր Կովպակ

Սիդոր Կովպակ
ուկր.՝ Сидір Артемович Ковпак
հունիսի 7, 1887 - դեկտեմբերի 11, 1967
Ծննդավայր	Ռուսական կայսրություն, Ուկրաինա
Մահվան վայր	Ուկրաինական ԽՍՀ, Կիև
Գերեզման	Բայկովո գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Ծառայության տարիներ	1914–1925 1941–1945
Կոչում	գեներալ-մայոր
Պաշտոն	գեներալ-մայոր
Մարտեր/ պատերազմներ	Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմներ
Պարգևներ	Լենինի շքանշան, «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ, Կարմիր դրոշի շքանշան, Խորհրդային Միության հերոս, I աստիճանի Սուվորովի շքանշան, I աստիճանի Բոգդան Խմելնիցկու շքանշան, «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ, Ոսկե աստղ (մեդալ, ԽՍՀՄ), Խորհրդային Միության հերոս, Ոսկե աստղ (մեդալ, ԽՍՀՄ), Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ, Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ», «Հայրենական պատերազմի պարտիզանին» մեդալ, 3-րդ աստիճանի Գեորգիևյան խաչ, Գեորգիևյան մեդալ, Գրյունվալդի Խաչ շքանշան, Ռազմական խաչ (Չեխոսլովակիայի պատերազմ), Գեորգիևյան մեդալ և 4-րդ աստիճանի Գեորգիևյան խաչ

Սիդոր Արտեմովիչ Կովպակ (ուկր.՝ Сидір Артемович Ковпак; հունիսի 7, 1887 - դեկտեմբերի 11, 1967), խորհրդային պետական և հասարակական գործիչ, պարտիզանական շարժման կազմակերպիչ, Խորհրդային Միության կրկնակի հերոս (մայիսի 18, 1942; հունվարի 4, 1944), գեներալ-մայոր (1943), ԽՄԿԿ անդամ 1919 թվականից։

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին գլխավորել է Սումիի մարզի պարտիզանական ջոկատների միավորումը, որը 10 հազար կմ ռազմարշավ կատարեց մինչև Կարպատներ՝ նպաստելով պարտիզանական շարժման ծավալմանը զավթիչների թիկունքում։ 1944 թվականի հունվարին միավորումը վերանվանվեց Կովպակի անվան 1-ին ուկրաինական պարտիզանական դիվիզիա (հրամանատար՝ Պ. Վերշիգորա), որին միացավ «Հաղթանակ» հայկական պարտիզանական ջոկատը։

1947 թվականից Կովպակը եղել է Ուկրաինայի ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի Նախագահության նախագահի տեղակալ, 1967 թվականի ապրիլից՝ Նախագահության անդամ, ԽՍՀՄ և Ուկրաինական ԽՍՀ Գերագույն խորհուրդների պատգամավոր։ Պարգեատրվել է Լենինի 4, Կարմիր դրոշի, Սուվորովի 1-ին աստիճանի, Բոգդան Խմելնիցկու 1-ին աստիճանի, ՉԽՍՀ և ԼԺՀ շքանշաններով ու մեդալներով։

• 

  Կովպակի զիրավորմանը նվիրված հուշարձան

• 

  Կովպակին պատկերող ուկրաինական 2 գրիվնա արժողությամբ մետաղադրամ

Գրականություն

• Ковпак С. А. От Путивля до Карпат. — М., 1945 / автор літературного тексту — Є. М. Герасимов. (ռուս.)
• Вершигора П. П. Люди с чистой совестью. — Книга первая. Рейд за Днепр. М., 1946. Книга вторая. Карпатский рейд. М., 1950. (ռուս.)

• Вершигора П. П. Люди с чистой совестью, 1947–1986. Порівняння одного епізоду в двох виданнях // Олександр Франчук, 20 сентября 2013. (Опублікував в ukr.politics, в 2004, Петро Багмет)

• Ковпак С. А. Из дневника партизанских походов. — М., 1964. (ռուս.)
• Ковпак С. А. Воспоминания, очерки, статьи / сост. и предисл. В. А. Замлинского. — К.։ Политиздат Украины, 1987. — 388 с. (ռուս.)
• http://xpress.sumy.ua/article/sumy-svit/4246

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 637)։