Ռոդեզիական մարդ

Ռոդեզիական մարդ
Ռոդեզիական մարդ
Դասակարգում
Ենթատիպ	Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս	Կաթնասուն (Mammalia)
Կարգ	Պրիմատներ (Primates)
Վերնաընտանիք	Մարդակերպ պրիմատներ (Hominoidea)
Ընտանիք	Հոմինիդներ (Hominidae)
Ենթաընտանիք	Homininae
Ցեղ	Homo
Տեսակ	†Ռոդեզիական մարդ (H. rhodesiensis)
Միջազգային անվանում
Homo rhodesiensis Woodward, 1921

Ռոդեզիական մարդ, մարդկանց բրածո տեսակների անուն, որոնց մնացորդները հայտնաբերվել են Հյուսիսային Ռոդեզիայի Բրոկեն հիլի մոտակայքում գտնվող քարանձավում (այժմ Զամբիայի Կաբվե քաղաքը)։ Գտածոյի նկարագրությունը հրապարակել է Արթուր Սմիթ Վուդվորդը 1921 թվականին^[1]։

Հայտնաբերված մնացորդները ներառել են գանգը, վերին ծնոտի բեկորները^[1], սրբոսկրը, մեծ ոսկորները և ազդրի բեկորները։

Գտածոյի տարիքը հստակ հաստատված չէ։ Քարե գործիքների և կենդանիների մնացորդների վերլուծության հիման վրա գնահատվում է 130-300 հազար տարուց մինչև 490 հազար տարի կամ ավելի^[2], նոր տվյալներով՝ 299 ± 25 հազար տարի^[3]։ Ռոդեզիական մարդու բնորոշ առանձնահատկությունը հնագույն և առաջադեմ կառուցվածքային առանձնահատկությունների խառնուրդ է։ Գանգի տուփի ծավալը կազմում է մոտ 1280 սմ³^[4]։ Դիմային ոսկորը չափազանց պարզունակ է, շատ զանգվածային գերհզոր գլանակներով, և քունքը գրեթե նույնն է, ինչ ժամանակակից մարդունը։ Պահպանված կմախքի ոսկորների կառուցվածքը նույնպես գրեթե արդիական է^[5]։ Ժամանակակից մարդկանց նմանությամբ, ելնելով վերջույթների ոսկորների չափերից, աճը գնահատվում է մոտավորապես 178,9-184,4 սմ։ Մարմնի համամասնությունները նեղ են, երկարավուն։

Սկզբում ռոդեզիական մարդը դիտվում էր որպես Homo rhodesiensis նոր տեսակի ներկայացուցիչ։ 1928 թվականին այս տեսակը Պայքրաֆտի կողմից առանձնացվել է Cyphanthropus առանձին տոհմում և ստացել Cyphanthropus rhodesiensis անվանումը։ Ներկայումս հետազոտողների մեծ մասը Ռոդեզիացի մարդուն վերագրում է Հայդելբերգյան ժողովրդին։ Այնուամենայնիվ, հնարավոր է նաև ավելի կոտորակային դասակարգում, որտեղ հայդելբերգցիները պատկանում էին միայն Եվրոպացիներին, միջանկյալ էին մարդու և Նեանդերթալյան մարդու միջև, մինչ աֆրիկյան ձևերը նախամարդու և ողջամիտ մարդու միջև համարվել է որպես անկախ տեսակ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Woodward, Arthur Smith A New Cave Man from Rhodesia, South Africa(անգլ.) // Nature : Журнал. — 1921. — Т. 108. — № 2716. — С. 371—372. — doi:10.1038/108371a0
↑ «Пропорции тела Homo heidelbergensis». antropogenez.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
↑ Grün, Rainer; Pike, Alistair; McDermott, Frank; Eggins, Stephen; Mortimer, Graham; Aubert, Maxime; Kinsley, Lesley; Joannes-Boyau, Renaud; Rumsey, Michael (2020-04). «Dating the skull from Broken Hill, Zambia, and its position in human evolution». Nature (անգլերեն). 580 (7803): 372–375. doi:10.1038/s41586-020-2165-4. ISSN 1476-4687.
↑ «Kabwe cranium | anthropology». Encyclopedia Britannica (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
↑ «Пре-палеоантропы (Homo heidelbergensis)». antropogenez.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոդեզիական մարդու գանգի եռաչափ մոդելը Արխիվացված 2012-01-25 Wayback Machine(անգլ.) Սմիթսոնյան ինստիտուտի բնական պատմության ազգային թանգարանի կայքում
Բրոկել Հիլլի գտնվելու վայրի մասին (Կաբվե)

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոդեզիական մարդ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոդեզիական մարդ» հոդվածին։

[Woodward-1921-1] 1,0 ^1,1 Woodward, Arthur Smith A New Cave Man from Rhodesia, South Africa(անգլ.) // Nature : Журнал. — 1921. — Т. 108. — № 2716. — С. 371—372. — doi:10.1038/108371a0

[2] «Пропорции тела Homo heidelbergensis». antropogenez.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

[3] Grün, Rainer; Pike, Alistair; McDermott, Frank; Eggins, Stephen; Mortimer, Graham; Aubert, Maxime; Kinsley, Lesley; Joannes-Boyau, Renaud; Rumsey, Michael (2020-04). «Dating the skull from Broken Hill, Zambia, and its position in human evolution». Nature (անգլերեն). 580 (7803): 372–375. doi:10.1038/s41586-020-2165-4. ISSN 1476-4687.

[4] «Kabwe cranium | anthropology». Encyclopedia Britannica (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

[5] «Пре-палеоантропы (Homo heidelbergensis)». antropogenez.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]