Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ
| Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1868 |
| Մասնագիտություն | ֆինանսիստ, զենքի առևտրական և լրագրող |
Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ (անգլ.՝ James Aratoon Malcolm, 1868 - մահվան թվականն անհայտ է), իրանահայ բրիտանացի ֆինանսիստ, զենքի առևտրական և լրագրող[1]։
1916 թվականի սկզբին նա Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գևորգ Ե Սուրենյանցի կողմից նշանակվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո բանակցություններ վարող հայկական ազգային պատվիրակության հինգ անդամներից մեկը, ինչպես նաև արդյունավետ ներկայացուցիչը Լոնդոնում (մյուս չորս անդամները գտնվում էին Փարիզում)[2]։
Նա Թեմզայի Թագավորական զբոսանավային ակումբի նախագահն էր և Բրիտանական կայսրության լիգայի հիմնադիրը (1894 թվականին)[1]։ 1948 թվականին նրան շնորհվել է Բրիտանական կայսրության շքանշան։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նա Ղաջարական Պարսկաստանի Բուշեհր քաղաքում բնակվող Արաթուն Մալքոլմի որդին էր, որի ընտանիքն ապրել է Պարսկաստանում «նախքան եղիսաբեթյան օրերը», զբաղվել է նավագնացությամբ և առևտրով՝ հանդես գալով որպես պարսից շահի մոտ բրիտանական առաքելությունների գանձապահներ[2]։ Նրանք բազմաթիվ կապեր ունեին տարածաշրջանի ֆինանսական ազդեցիկ ընտանիքների հետ, ինչպիսին Դավիթ Սասունի ընտանիքն էր[2]։
Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմն Անգլիա է եկել 1881 թվականին՝ 13 տարեկան հասակում՝ Ալբերտ Սասունի խնամակալությամբ ուսման համար[2]։ Փոքր հասակում ընկերություն է արել Ալբերտ Գոլդսմիդի հետ[2]։ Նա կրթություն է ստացել Մարգեյթի (Կենթ) մասնավոր Հերնե Հաուս դպրոցում, նախքան Օքսֆորդի Բալիոլ քոլեջը 1886-1889 թվականներին հաճախելը[1]։
Լրագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համալսարանն ավարտելուց հետո Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմը Լոնդոնում հրատարակել է քաղաքական-ֆինանսական թերթ։ Հետագայում նա դարձել է «Հայաստան» օրաթերթի հիմնադիրներից ու խմբագիրներից մեկը Հայոց ցեղասպանության տարիներին հայկական դիմադրության ժամանակ[1]։
Զենքի առքուվաճառք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմի զինագործական կարիերան սկսվել է Հարավային Աֆրիկայում 1000 դիպուկահարների ծառայության տրամադրելու առաջին առաջարկով, և նա կահավորել է մայոր Ալբերտ Գիբոն Սփիլսբերիի Tourmaline զբոսանավը դեպի Մոգադոր (Մարոկկո) 1897 թվականի նրա հակասական արշավանքի համար[1][3]։
Ֆինանսական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որպես հասարակական աշխատանքների կապալառու Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմն առաջարկել է ֆինանսավորել Բաքվի ջրատարը՝ Եվրոպայի ամենաերկար ջրատարը, որն ի վերջո ֆինանսավորել է Զեյնալաբդին Թաղիևը, Լոնդոնի նավահանգիստների ընդարձակումները և կանադական Թրենտ-Սևեռն ջրուղին[1]։
1912 թվականին նա Չինաստանի կառավարության անունից բանակցել է Չառլզ Բիրչ Քրիսպի հետ՝ Չինաստանի Հանրապետությանը 5 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ Քրիսպ վարկ տրամադրելու վերաբերյալ[1]։
Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Partition of Palestine. Suggested alterations in proposed frontiers (Mar 1938), Apollo Press, London
- Origins of the Balfour Declaration: Dr. Weizmann's Contribution (1944), British Museum
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Halabian, Martin H. (1962), The Zionism of James A. Malcolm, Armenian patriot, MSc Other Thesis, Brandeis University, Dept. of Near Eastern and Judaic Studies
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Edward Hilliard, Ed., Balliol College Register 1832-1914, page 220
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Malcolm, 1944, p.1-3
- ↑ Արշավանքի մասին լրացուցիչ տեղեկությունների համար տե՛ս Spilsbury's Tourmaline Expedition (1906)՝ http://gibraltar-intro.blogspot.co.uk/2016/11/1898-tourmaline-expedition-major.html կայքում