Բուշեհր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Բուշեհր
بوشهر
ԵրկիրԻրան Իրան
ՆահանգԲուշեհրի նահանգ
Հիմնադրված է1736 թ.
ԲԾՄ8 մետր
Բնակչություն223 504 մարդ (2016)[1]
Ժամային գոտիUTC+3:30
Հեռախոսային կոդ0771
Փոստային դասիչ75131–75461
Պաշտոնական կայքbushehr.ir(պարս.)
Բուշեհր (Իրան)##
Բուշեհր (Իրան)

Բուշեհր (պարսկերեն՝ بوشهر‎ [buːˈʃehr]) ՝ քաղաք-նավահանգիստ Իրանի հարավում, Բուշեհր օսթանի (նահանգի) վարչական կենտրոնը։ Գտնվում է Իրանի հարավ-արևմուտքում, Պարսից ծոցի ափին։ Բնակչության թիվը՝ 223 504 մարդ (2016)[1]։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ենթադրում են, որ անվանումն առաջացել է արաբերեն աբու-շահր՝ «քաղաքների հայր» արտահայտությունից[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուշեհրը հիմնել է Նադիր շահը 1736 թվականին հին Ռիշեխր բնակավայրի տեղում։

18-րդ դարի վերջին անգլիացիները Բուշեհր ում կառուցեցին լիարժեք ռազմածովային բազա։ 19-րդ դարում Բուշեհրի նավահանգիստը դարձավ Պարսից ծոցի խոշորագույն նավահանգիստներից մեկը։ 1856-1857 թվականների Անգլո-պարսկական պատերազմի ժամանակ 1856 թվականին անգլիացիները գրավեցին քաղաքը։ Քաղաքի կայազորը հանձնվեց 1856 թվականի դեկտեմբերի 9-ին։

Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ 1915 թվականին քաղաքը երկրորդ անգամ գրավվեց անգլիացիների կողմից՝ խոչնդոտելու համար գերմանական ազդեցության տարածումը։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Բուշեհրը հանդիսանում էր հիմնական նավահանգիստներից մեկը, որով ԽՍՀՄ էին տեղափոխվում ԱՄՆ կողմից լենդ-լիզի շրջանակում տրամադրվող ապրանքները։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուշեհրի ատոմային էլեկտրակայան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուշեհրի մոտ է գտնվում Բուշեհրի ատոմային էլեկտրակայանը, որը միակ ատոմային էլեկտրակայանն է Իրանում։ Վերջինիս շինարարությունը 1975 թվականին սկսել է գերմանական Kraftwerk Union կոնցեռնը, սակայն շինարարությունը դադարեցվել է 1979 թվականի իսլամական հեղափոխությունից հետո։ 1992 թվականին Ռուսաստանի և Իրանի միջև կնքվում է միջկառավարական համաձայնագիր։ 1998 թվականից ռուսական ընկերությունները վերսկսեցին շինարարությունը, սակայն Իրանի առաջադրած պայմանների պատճառով շինարարությունը ձգձգվեց[3]։ Ատոմակայանի առաջին բլոկը (մոտ 1000 Մվտ հզորությամբ) ի վերջո շահագործման է հանձնվել 2011 թվականին[4]։ Ներկայումս ընթանում է երկրորդ բլոկի շինարարությունը[5], պլանավորվում է նաև երրորդ բլոկը։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.)
  2. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան, Աշխարհագրական անունների բառարան, «Լույս», Երևան, 1987։ ISBN 5-545-00020-1
  3. «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-15-ին։ Վերցված է 2014-09-28 
  4. «Iranian nuclear power station 'begins generating electricity'»։ The Guardian։ Reuters։ 2011 թ. սեպտեմբերի 4 
  5. «Iran and Russia celebrate start of Bushehr II (անգլ.)»։ World Nuclear News։ 2016 թ. սեպտեմբերի 12։ Վերցված է 2017 թ. հունվարի 23