Պանաս Սակսագանսկի

Պանաս Սակսագանսկի; ուկրաիներեն՝ Пана́с Ка́рпович Саксага́нський
Ծնվել է	մայիսի 3 (15), 1859
Ծննդավայր	Կամենո-Կոստովատոե, Novomaryivka Hromada, Բրատսկոեի շրջան, Նիկոլաևի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ
Մահացել է	սեպտեմբերի 17, 1940 (81 տարեկան)
Մահվան վայր	Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Բայկովո գերեզմանատուն
Կրթություն	Օդեսայի ռազմական ուսումնարան
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Ուկրաինայի Ժողովրդական Հանրապետություն, Ուկրաինական պետություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	դերասան, թատերական ռեժիսոր, դրամատուրգ և կինոռեժիսոր
Ծնողներ	հայր՝ Կարպո Տոբիլևիչ, մայր՝ Եվդոկիա Սադովսկա
Պարգևներ և մրցանակներ	; և Աշխատանքի հերոս

Պանաս (Աֆանասի) Կարպովիչ Սակսագանսկի (ուկրաիներեն՝ Панас Карпович Саксаганський, իսկական ազգանունը՝ Տոբիլևիչ, ուկրաիներեն՝ Тобілевич, մայիսի 3 (15), 1859, Կամենո-Կոստովատոե, Novomaryivka Hromada, Բրատսկոեի շրջան, Նիկոլաևի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ - սեպտեմբերի 17, 1940(1940-09-17)^[1], Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]), ուկրաինացի խորհրդային դերասան, ռեժիսոր, մանկավարժ։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1936)։

Ի․ Կ․ Կարպենկո-Կարիի և Ն․ Կ․ Սադովսկու եղբայրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեմադրական գործունեությունն սկսել է 1875 թվականին սիրողական, 1883 թվականին՝ պրոֆեսիոնալ թատրոններում։ Աշխատել է Մ․ Պ․ Ստարիցկու, Մ․ Լ․ Կրոպիվնիցկու, Ն․ Կ․ Սադովսկու թատերախմբերում։ 1890-1909 թվականներին Սակսագանսկիի գլխավորած թատերախմբում են եղել ուկրաինական թատրոնի նշանավոր դերասաններ (Մ․ Կ․ Զանկովեցկայան և ուրիշներ)։ 1915-1916 թվականներին եղել է Ի․ Ա․ Մարյանենկոյի թատերախմբի դերասան։ 1918 թվականին Կիևում ստեղծել է ժողովրդական թատրոն, որի հիման վրա 1922 թվականին կազմակերպվել է Մ․ Զանկովեցկայայի անվան ուկրաինական դրամատիկական թատրոնը (այժմ՝ Լվովում)։ Աշխատել է նաև Ֆրանկոյի անվան ուկրաինական, Խարկովի ժողովրդական (1927-1931) թատրոններում։ Սակսագանսկին 19-րդ դ․ 2-րդ կեսի և 20-րդ դ․ սկզբի ուկրաինական թատերարվեստի քննադատական ռեալիզմի խոշոր ներկայացուցիչներից է։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սակսագանսկիի կատարողական արվեստին բնորոշ էր հարուստ երանգներով բեմական խոսքը, ժողովրդական հումորը։ Լավագույն դերերից են՝ Բոնավենտուրա, Դնատ (Կարպենկո-Կարիի «Հարյուր հազար», «Մարտին Բորուլյա»)։ 1899 թվականից՝ ռեժիսոր։ Բեմադրել է Կարպենկո-Կարիի, Ստարիցկու, Շեչենկոյի, Շիլլերի և այլոց պիեսերը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Саксаганский Панас Карпович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Ռուսերեն Վիքիպեդիա (ռուս.) — 2001.

[_bda355a9f41cc8b3-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Саксаганский Панас Карпович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_7096d8549990c856-2] Ռուսերեն Վիքիպեդիա (ռուս.) — 2001.

[1]

[2]