Չետումալ
Բնակավայր | |||||
---|---|---|---|---|---|
իսպ.՝ Chetumal[1] | |||||
| |||||
![]() | |||||
Երկիր | ![]() | ||||
Հիմնադրված է | մայիսի 5, 1898 թ. | ||||
ԲԾՄ | 2 մետր | ||||
Բնակչություն | ▲169 028 մարդ (2020)[2] | ||||
Ժամային գոտի | UTC-5 | ||||
Հեռախոսային կոդ | 983[3] | ||||
Փոստային ինդեքսներ | 77000 | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | 23 | ||||
Պաշտոնական կայք | opb.gob.mx | ||||
| |||||
Չետումալ (իսպ. Chetumal), քաղաք Մեքսիկայի հարավ-արևելքում, Կինտանա-Ռոոն նահանգի մայրաքաղաքը և Օտոն-Բլանկոյի քաղաքային վարչական կենտրոնը: Ըստ 2005 թվականի մարդահամարի, քաղաքի բնակչությունը կազմում էր 136.825 մարդ:
Անվանումն առաջացել է մայաների լեզվով Ch’aak Temal բառից, որը թարգմանաբար նշանակում է վայր, որտեղ աճում են կարմիր ծառեր:
Տեղանքը, որտեղ գտնվում է ներկայիս քաղաքը, բնակեցված է եղել մայա ցեղի հնդկացիներով: Այստեղ գտնվում էր Chactemal ցեղախումբը, որը վերահսկում էր շրջակա տարածքը: Իսպանացիների ժամանումից առաջ վերջին ցեղապետը եղել է Նաչան Կանը (Nachán Can), ով որպես ստրուկ վերցրեց նավաբեկությունից փրկված երկու իսպանացիների` Գ. Գերերոյին և Հ. դե Ագիլարային: Ի տարբերություն Ագիլարի, Գերերոն ամբողջովին ձուլվեց մայաների հասարակությանը, որեղ էլ նա ապրոց: Նա սովորեց մայաների լեզուն, Նաչան Կանային սովորեցրեց զինվորական մարտարվեստ: Ի պատասխան ՝ առաջնորդը Գերերոյին դարձրեց իր բանակի հրամանատար, և դստերը` Զազիլ Հային ամուսնացրեց նրա հետ: Նրանք ունեցան մի քանի երեխա` Մեքսիկայի առաջին մետիսներին: Մեքսիկա նահանգը հենց այդպես էլ կոչվում է` «Մետիսների օրրան»: Սրան են նվիրված նահանգի հիմնի մի քանի տողեր: Տարածաշրջանի հեռավորության պատճառով այն չի դարձել իսպանացիների գաղութը: Այստեղ ապրում էին միայն մայաները: Պ. Դիասի կառավարությունը որոշեց վերջ դնել այս իրավիծակին, և որոշեց պայքարել ապստամբների և հնդկացիների դեմ, որպեսզի վերջապես բրիտանական Հոնդուրասի սահմանին հաստատի անցակետ: Քաղաքը հիմննադրվել է 1898 թվականի մայիսի 5-ին Մեքսիկայի ռազմական ծովային ուժերի փոխգնդապետ Օտոն Պոմպեյո Բլանկո Նունես դե Կասերեսի կողմից, ինչպես Պայո-Օնդոն էր, բայց 1937 թվականին վերանվանվեց որպես Չետումալ: 1955 թվականի սեպտեմբերի 19-ին ուժեղ Ժանեթ փոթորիկից հետո քաղաքը բնականորեն եղել է ավերված:Քաղաքը վերակառուցվեց ափից մի փոքր հեռու:1974 թվականի հոկտեմբերի 8-ին Չետումալ քաղաքը դարձավ Կինտանա-Ռոո նահանգի մայրաքաղաքը:
Չետումալը տեղակայված է Յուկատան թերակղզու արևելքում՝ Կարիբյան ծովի ափին, Ռիո Օնդոյի և Չետումալ ծոցի միախառնման վայրում:
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքի տնտեսությունը հիմնականում կենտրոնացված է ծառայությունների մատուցման ոլորտի վրա՝ առևտուր, զբոսաշրջություն, կապի, պետական և հանրային ծառայություններ: Գործում են նաև տեքստիլ արդյունաբերության մի քանի ձեռնարկություններ, ինչպես նաև հումքի շահագործմամբ զբաղվող փոքր և միջին ձեռնարկություններ: Ձկնորսության և շինարարության ոլորտը լավ զարգացած է:
Քաղաքը սպասարկում է Չետումալ միջազգային օդանավակայանը: Կա նաև նավահանգիստ, որը սպասարկում է տուրիստական և առևտրային նավեր[4]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Մեքսիկայի վիճակագրության և աշխարհագրության ազգային ինստիտուտ — 1983.
- ↑ Մեքսիկայի վիճակագրության և աշխարհագրության ազգային ինստիտուտ — 1983.
- ↑ http://www.snim.rami.gob.mx/
- ↑ Географические данные. Транспортное сообщение Кинтана-Роо Archived 2009-02-21 at the Wayback Machine. (իսպ.)
|