Չանդրա Շեկհար Սինգհ

	Չանդրա Շեկհար Սինգհ
Կուսակցություն՝	Janata Party? (1988), Հնդկական ազգային կոնգրես (1975), Samajwadi Janata Party? (2007), Congress Socialist Party? (1964), անկախ քաղաքական գործիչ (1977) և Ջանատա Դալ (1990)
Կրթություն՝	Ալահաբադի համալսարան (1951)
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ
Դավանանք	հինդուիզմ
Ծննդյան օր	ապրիլի 17, 1927
Ծննդավայր	Ibrahimpatti, Ballia district, United Provinces of British India, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Վախճանի օր	հուլիսի 8, 2007 (80 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նյու Դելի, Հնդկաստան
Քաղաքացիություն	Բրիտանական Հնդկաստան, Հնդկաստան և Dominion of India
Ինքնագիր
Պարգևներ	Outstanding Parliamentarian Award? (1995) և Բանգա Բիբհուշան (1995)
Chandra Shekhar Singh

Չանդրա Շեկհար Սինգհ (հինդի՝ चन्द्रशेखर सिंह, ապրիլի 17, 1927(1927-04-17), Ibrahimpatti, Ballia district, United Provinces of British India, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - հուլիսի 8, 2007(2007-07-08)^[1]^[2], Նյու Դելի, Հնդկաստան), հնդիկ պետական և քաղաքական գործիչ, 1990 թվականի նոյեմբերի 10-ից մինչև 1991 թվականի հունիսի 21-ը եղել է Հնդկաստանի վարչապետ^[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չանդրա Շեկհար Սինգհը ծնվել է 1927 թվականի հուլիսի 1-ին Իբրահիմպատի գյուղում, Բրիտանական Հնդկաստան՝ աղքատ գյուղական ընտանիքում^[4]։ Դպրոցն ավարտել է գերազանց, իսկ 1951 թվականին ավարտել է Ալահաբադի համալսարանը՝ դառնալով քաղաքագիտության մագիստրոս^[5]։ Եղել է ուսանողական շարժման ակտիվիստ, իսկ ինստիտուտի ավարտից հետո դարձել է սոցիալիստական կողմնորոշման քաղաքական գործիչ, Ռամանոհար Լոհիայի կողմնակիցը։

Սկսել է մասնակցել սոցիալիստական շարժմանը և ընտրվել է Ժողովրդա-սոցիալիստական կուսակցության շրջանային բաժանմունքի քարտուղար։ Հետագայում ընտրվել է Ժողովրդա-սոցիալիստական կուսակցության Ուտար Պրադեշ նահանգի պետքարտուղար։ 1955 թվականից մինչև 1956 թվականը եղել է կուսկացության գլխավոր քարտուղարը։ 1962 թվականին Ուտար Պրադեշ նահանգից ընտրվել է Հնդկաստանի խորհրդարանի վերին պալատի՝ Ռաջյա սաբհայի պատգամավոր՝ սկսելով պատգամավորի կարիերան։

Չանդրա Շեկհարը եղել է ականավոր սոցիալիստ առաջնորդ։ 1964 թվականին ընդունվել է Հնդկական ազգային կոնգրես, սակայն 1975 թվականին հեռացել է կուսակցությունից^[6]^[7]։ 1977 թվականից մինչև 1988 թվականը եղել է Ջանատա կուսակցության անդամ, իսկ 1988 թվականից մինչև 1990 թվականը՝ Ջանատա դալ կուսակցության անդամ^[8]։ 1962-1967 թվականներին եղել է Նահանգների խորհրդի՝ Ռաջյա սաբհայի անդամ։ 1967 թվականին ընտրվել է Լոկ սաբհա։ Որպես Հնդկական ազգային կոնգրեսի անդամ, կատաղաբար քննադատել է Ինդիրա Գանդիի վարած գործունեությունը։ 1975 թվականին դա բերել է կուսակցության պառակտմանը։ Արտակարգ իրավիճակի ժամանակ ձերբակալվել է և ուղարկվել բանտ^[9]։

Այն բանից հետո, երբ դադարեցվել է արտակարգ իրավիճակը, դարձել է Ժողովրդական կուսակցության նախագահ։ Խորհրդարանակն ընտրությունների Ժողովրդական կուսակցությունը լավ արդյունք է ցույց տվել և կազմավորվել է կոալիցիոն կառավարություն, որը գլխավորել է Մորարջի Դեսային^[10]։ 1988 թվականին նրա կուսակցությունը, որը կազմավորել էր Ջանատա դալում, միավորվել է այդ կուսկացությունների հետ և Վիշվանատ Պրատապ Սինգհի գլխավորությամբ կազմավորել կառավարություն։ Կոլացիայի հետ հարաբերությունները վատանումէին և նա ստեղծել է սոցիալիստների կուսակցական խմբակ։ Կոնգրեսի աջակցությամբ՝ Ռաջիվ Գանդիի գլխավորությամբ, թոշակի է ուղարկել իշվանատ Պրատապ Սինգհին^[11]։

1990 թվականի նոյեմբերի 10-ի ընտրությունների արդյունքում դարձել է Հնդկաստանի վարչապետ^[12]՝ խորհրդարանում քվերակության ժամանակ հավաքելով 269 կողմ և 204 դեմ ձայն և միաժամանակ զբաղեցնելով արտաքին գործերի նախարարի և պաշտպանության նախարարի պաշտոնները^[13]^[14]։ Հնդկական ազգային կոնգրեսը որոշել էր մեծացնել ներքին աջակցությունը նրա կառավարությանը, որպեսզի չլինեին վաղաժամկետ ընտրություններ։ Հարաբերությունները շուտ են վատացել, քանի որ Կոնգրեսը նրան մեղադրեց Ռաջիվ Գանդիի հանդեպ լրտեսության մեջ։ Կոնգրեսը բոյկոտել է խորհրդարանը և 1991 թվականի մարտի 6-ին Չանդրա Շեկհարը հայտարարել է պաշտոնից հեռանալու մասին։ Շեկհարը զբաղեցրել է վարչապետի պաշտոնը մինչև ընտրությունները^[15]^[16]^[17]^[18]։

Չանդրա Շեկհար Սինգհը մահացել է 2007 թվականի հուլիսի 8-ին Նյու Դելիում՝ 80 տարեկան հասակում^[19]։ Չանդրա Շեկհարի մահից հետո երկրում 7-օրյա սուգ է հայտարարվել^[20]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ «Rival of Singh Becomes India Premier»։ Sanjoy Hazarika։ The New York Times։ նոյեմբերի 10, 1990։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018
↑ Chand Attar (1991)։ The Long March: Profile of Prime Minister Chandra Shekhar։ Mittal։ էջ 59։ ISBN 978-8-17099-272-1
↑ Dubey Scharada (2009)։ Movers and Shakers Prime Minister of India։ Westland։ Վերցված է հունիսի 7, 2015 (չաշխատող հղում)
↑ «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-05-31-ին։ Վերցված է 2020-10-24
↑ Kapoor Coomi (2015)։ The Emergency: A Personal History, Chapter 4։ Penguin/Viking։ ISBN 9789352141197
↑ «General Elections, 1984 - Constituency Wise Detailed Results»։ Election Commission of India։ Արխիվացված է օրիգինալից հուլիսի 18, 2014-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 29, 2015
↑ Movers and Shakers Prime Minister of India by Scharada Dubey – 2009 During the emergency, Chandra Shekhar was among the very few individuals from the ruling Congress party to be sent to jail.
↑ Dissidents Split Indian Prime Minister's Party. New York Times. (6 November 1990). Retrieved 14 September 2011.
↑ Rival of Singh Becomes India Premier. New York Times. (10 November 1990). Retrieved 14 September 2011.
↑ «Socialist Is Installed as India's Eleventh Prime Minister»։ Sanjoy Hazarika։ The New York Times։ նոյեմբերի 11, 1990։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018
↑ «Chandra Shekhar | prime minister of India»։ Encyclopedia Britannica (անգլերեն)։ Վերցված է 2019-08-30
↑ «Chandra Shekhar critical»։ The Hindu։ հուլիսի 8, 2007։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014
↑ The Working Class։ Centre of Indian Trade Unions։ 1990։ էջ 86։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018
↑ Puppet on a String։ Far Eastern Economic Review։ October 1990։ էջ 6
↑ «Chandra Shekhar exploits fears, weaknesses of Congress(I) and Janata Dal(S)»։ Inderjit Badhwar,.Prabhu Chawla։ India Today։ դեկտեմբերի 15, 1990։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018
↑ The Interim Man։ The Economist։ 1990։ էջ 42
↑ «Chandra Shekhar dead»։ The Hindu։ հուլիսի 9, 2007։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014
↑ «Leaders mourn Chandra Shekhar's death»։ The Hindu։ հուլիսի 9, 2007։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Khare Harish (հուլիսի 9, 2007)։ «The quintessential Congressman»։ The Hindu։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014
Chand Attar (1991)։ The Long March: Profile of Prime Minister Chandra Shekhar։ Mittal Publications։ ISBN 978-8-17099-272-1
"The State As Charade: V.P. Singh, Chandr Shekhar and the Rest" by Arun Shourie, Publisher: South Asia Books

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չանդրա Շեկհար Սինգհը britannica.com կայքում (անգլ.)

[_16f3ea34992b1ec0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Encyclopædia Britannica

[_c82bf4293e86b517-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Munzinger Personen (գերմ.)

[NYT-3] «Rival of Singh Becomes India Premier»։ Sanjoy Hazarika։ The New York Times։ նոյեմբերի 10, 1990։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018

[4] Chand Attar (1991)։ The Long March: Profile of Prime Minister Chandra Shekhar։ Mittal։ էջ 59։ ISBN 978-8-17099-272-1

[5] Dubey Scharada (2009)։ Movers and Shakers Prime Minister of India։ Westland։ Վերցված է հունիսի 7, 2015 (չաշխատող հղում)

[6] «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-05-31-ին։ Վերցված է 2020-10-24

[7] Kapoor Coomi (2015)։ The Emergency: A Personal History, Chapter 4։ Penguin/Viking։ ISBN 9789352141197

[loksabha1984-8] «General Elections, 1984 - Constituency Wise Detailed Results»։ Election Commission of India։ Արխիվացված է օրիգինալից հուլիսի 18, 2014-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 29, 2015

[9] Movers and Shakers Prime Minister of India by Scharada Dubey – 2009 During the emergency, Chandra Shekhar was among the very few individuals from the ruling Congress party to be sent to jail.

[10] Dissidents Split Indian Prime Minister's Party. New York Times. (6 November 1990). Retrieved 14 September 2011.

[11] Rival of Singh Becomes India Premier. New York Times. (10 November 1990). Retrieved 14 September 2011.

[12] «Socialist Is Installed as India's Eleventh Prime Minister»։ Sanjoy Hazarika։ The New York Times։ նոյեմբերի 11, 1990։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018

[13] «Chandra Shekhar | prime minister of India»։ Encyclopedia Britannica (անգլերեն)։ Վերցված է 2019-08-30

[14] «Chandra Shekhar critical»։ The Hindu։ հուլիսի 8, 2007։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014

[WC-15] The Working Class։ Centre of Indian Trade Unions։ 1990։ էջ 86։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018

[16] Puppet on a String։ Far Eastern Economic Review։ October 1990։ էջ 6

[IT-17] «Chandra Shekhar exploits fears, weaknesses of Congress(I) and Janata Dal(S)»։ Inderjit Badhwar,.Prabhu Chawla։ India Today։ դեկտեմբերի 15, 1990։ Վերցված է դեկտեմբերի 20, 2018

[18] The Interim Man։ The Economist։ 1990։ էջ 42

[hindu20070709-19] «Chandra Shekhar dead»։ The Hindu։ հուլիսի 9, 2007։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014

[20] «Leaders mourn Chandra Shekhar's death»։ The Hindu։ հուլիսի 9, 2007։ Վերցված է դեկտեմբերի 11, 2014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]