Շեհզադե Մեհմեդ

Շեհզադե Մեհմեդ;
Ծնվել է	1521
Ծննդավայր	Օսմանյան կայսրություն կամ Ստամբուլ, Թուրքիա
Մահացել է	1543
Մահվան վայր	Մանիսա, Թուրքիա
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն
Ծնողներ	հայր՝ Սուլեյման I, մայր՝ Ռոքսելանա
Երեխաներ	Hümaşah Sultan

Շեհզադե Մեհմեդ (թուրք.՝ Şehzade Mehmed, 1521, Օսմանյան կայսրություն և Ստամբուլ, Թուրքիա - 1543, Մանիսա, Թուրքիա), Սուլեյման I Քանունիի և Հյուրեմ սուլթանի ավագ որդին: 1541- 1543 թվականներին եղել է Մանիսայի նահանգի սանքաքբեյ (նահանգապետ):

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեհմեդը ծնվել է 1521 թվականին Ստամբուլում: Նրա մայրը եղել է սուլթանի հարճ, ով արդյունքում դարձել է Սուլեյման Քանունիի օրինական կինը և ապագա վալիդե սուլթան:

1533 թվականին Քանունին իր ավագ որդուն՝ Շեհզադե Մուստաֆային, նշանակեց Մանիսայի նահանգապետ: Մանիսան ավանդաբար համարվում էր «Փադիշահի կամ թագաժառանգի սանջակը»: Նա, ով ղեկավարում էր Մանիսան, ուներ ամենամեծ շանսերը դառնալու Օսմանյան կայսրության հաջորդ սուլթան: 1537 թվականին Մեհմեդը վարել է մի շարք հաջող մարտեր մերձդանուբյան տարածաշրջանում^[1]: 1541 թվականին Սուլեյմանը Մեհմեդին նշանակում է Մանիսայի նահանգապետ, իսկ Շեհզադե Մուստաֆան նշանակվում է Ամասիայի նահանգապետ: Սա նշանակում էր, որ Քանունին փոխել էր իր որոշումը և ենթադրաբար օսմանյան հաջորդ սուլթանը լինելու էր Շեհզադե Մեհմեդը:

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1543 թվականին հանկարծակի մահանում է փադիշահ Մեհմեդը: Մի շարք հետազոտողների կարծիքով, Մեհմեդը մահացել է բնական ծաղիկ հիվանդությունից^[2], իսկ մեկ այլ վարկածի համաձայն, նա մահացել է իր մահով^[3]: Սկզբնական շրջանում Մեհմեդը թաղվել է Բայեզիդ մզկիթում^[4]: Ավելի ուշ իր սիրելի որդու հիշատակին Սուլեյման Քանունին Ստամբուլում կառուցել է տվել Շեհզադե մզկիթը (թուրք.՝ Şehzade Camii, Şehzadebaşı Camii, Şehzade Mehmet Camii): Կարճ ժամանակում կառուցվել է դամբարանը, որտեղ էլ տեղափոխվել է Մեհմեդի դին, իսկ դրա վրա կառուցվել է գահ^[4]: Համալիրը կառուցվել է հայազգի ճարտարապետ Միմար Սինանի կողմից 1543- 1548 թվականներին:

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շեհզադե Մեհմեդի մահից ոչ շատ առաջ ծնվել է փադիշահի միակ դուստրը՝ Հյումա Շահ սուլթանը (1540—1592): Հյուման ամուսնացել է երեք անգամ՝ ունենալով վեց որդի և չորս դուստր: Հյումա Շահ սուլթանը մահացել է 52 տարեկանում և թաղվել իր հոր՝ Մեհմեդի կողքին Շեհզադեի մզկիթում^[4]: