Շալվա Մշվելիձե

Շալվա Մշվելիձե
Հիմնական տվյալներ
Ծնվել է	հուլիսի 28 (օգոստոսի 10), 1904 կամ 1904[…]; Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	ԽՍՀՄ
Մահացել է	1984[…]; Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Դիդուբեի պանթեոն
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր
Կրթություն	Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ	Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ և

Շալվա Միքայելի Մշվելիձե (վրաց.՝ შალვა მიხეილის ძე მშველიძე, հուլիսի 28 (օգոստոսի 10), 1904 կամ 1904^[1]^[2]^[3]^[…], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - 1984^[1]^[2]^[3]^[…], Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), վրացի սովետական կոմպոզիտոր։ Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1958)^[4]։ Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակի կրկնակի դափնեկիր (1942, 1947)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շալվա Մշվելիձեն ծնվել է 1904 թվականի հուլիսի 15-ին (հուլիսի 28) Թիֆլիսում (ներկայում՝ Թբիլիսի, Վրաստան)^[5].

1930 թվականին ընդունվել է Թիֆլիսի պետական կոնսերվատորիա, որտեղ սովորել է կոմպոզիցիայի դասարանում Միխայիլ Բագրինովսկու մոտ։ Կրթությունը շարունակել է Լենինգրադի Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի անվան պետական կոնսերվատորիայի ասպիրանտուրայում և Թբիլիսիի պետական կոնսերվատորիայում (սովորել է Վլադիմիր Շչերբաչյովի մոտ)։ Զբաղվել է մանկավարժական գործունեությամբ, 1942 թվականից եղել է Թբիլիսիի պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր։

Շալվա Մշվելիձեն ընտրվել է Վրացական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի 3-րդ գումարման պատգամավոր^[5]։

1941 թվականից մինչև 1952 թվականը եղել է Վրաստանի կոմպոզիտորների միության վարչության նախագահ^[5]։

Գրել է «Ասք Տարիելի մասին» (1946), «Մեծ վարպետի աջը» (1961) օպերաները, չորս սիմֆոնիա (1943, 1944, 1952, 1968), «Կավկասիոնի» (1949) և «Դարերին որպես պատգամ» (1970, նվիրված է Լեինինին) օրատորիաները, «Զվիադաուրի» (1940), «Պատանին ու հովազը» (1962), «Մինդիա» (1950) սիմֆոնիկ պոեմները, ինչպես նաև սինֆոնիկ սյուիտներ, ուվերտյուրաներ, երգեր ի հավաքածուներ, երաժշտություն դրամատիկական ներկայացումների ու ֆիլմերի համար^[5]։

Մանսակցել է աբխազական ժողովրդական երաժշտության հավաքման ու ձայնագրման աշխատանքների^[6]։

Ճանաչում և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ (1942) – «Զվիադաուրի» սիմֆոնիկ պոեմի համար^[5]
Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ (1947) – «Ասք Տարիելի մասին» օպերայի համար (1946)^[5]
Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1958)^[5]
Վրացական ԽՍՀ Զաքարիա Փալիաշվիլու անվան պետական մրցանակ (1971)^[5]
Ջավահառլալ Ներուի անվան մրցանակ (1973) – հնդկական թեմայով երաժշտական ստեղծագործությունների և Հնդկաստանի երաժշտական բանահյուսության մասին ակնարկների շարքի համար)^[5]
Լենինի շքանշան^[5]
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (13 հունիսի, 1974 թվական)
մեդալներ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 http://datos.bne.es/persona/XX5053227.html
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Երաժշտություն (ֆր.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 MAK (польск.)
↑ МШВЕЛИДЗЕ ШАЛВА МИХАЙЛОВИЧ — Визуальный словарь
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 17. Моршин — Никиш. 1974. 616 стр., илл.; 34 л. илл. и карт.
↑ Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 660)։

[_6f163990ced03539-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 http://datos.bne.es/persona/XX5053227.html

[_7ba4ce00cd870479-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Երաժշտություն (ֆր.)

[_2caad364d86e4ed1-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 MAK (польск.)

[4] МШВЕЛИДЗЕ ШАЛВА МИХАЙЛОВИЧ — Визуальный словарь

[bse17-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 17. Моршин — Никиш. 1974. 616 стр., илл.; 34 л. илл. и карт.

[me1-6] Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]