Մկրտիչ Քոլոզյան
| Մկրտիչ Քոլոզյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1922 |
| Ծննդավայր | Նոր Բայազետ, Հայկական ԽՍՀ |
| Մահացել է | 1990 |
| Մահվան վայր | Կամո, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | tobacco grower |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |        և  |
Մկրտիչ Բագոյի Քոլոզյան (1922, Նոր Բայազետ, Հայկական ԽՍՀ - 1990, Կամո, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ խորհրդային ծխախոտագործ, գյուղատնտեսական արտադրության առաջավոր։ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1949)[1]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մկրտիչ Բագոյի Քոլոզյանը ծնվել է 1922 թվականին Հայկական ԽՍՀ Նոր-Բայազետի շրջանի Նոր-Բայազետ քաղաքում (այժմ՝ ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Գավառ քաղաք)[2][3]։ Նրա հայրը մինչև 1924 թվականը զբաղվել է բատրակությամբ, որից հետո եղել է հովիվ, իսկ 1929 թվականին տեղի կոլտնտեսության հիմնադրումից հետո դարձել է կոլտնտեսական[2]։
1936 թվականին Մկրտիչ Քոլոզյանն ընդունվել է կոմերիտմիության շարքեր[4]։ 1938 թվականին ավարտել է Նոր-Բայազետի միջնակարգ դպրոցը և աշխատանքի անցել Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսությունում[5]։ 1941 թվականին՝ Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբում, Քոլոզյանը զորակոչվել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակի շարքերը[5]։ 1943 թվականին ընդունվել է ՀամԿ(բ)Կ /ԽՄԿԿ շարքերը[4]։ 1944 թվականին Ստալինգրադի մոտ երկրորդ ծանր վիրավորումը ստանալուց հետո Քոլոզյանը զորացրվել է որպես Հայրենական մեծ պատերազմի հաշմանդամ[5][3]։ Պարգևատրվել է մարտական պարգևներով[3]։
Զորացրվելուց հետո Մկրտիչ Քոլոզյանը վերադարձել է Նոր-Բայազետ և աշխատանքի անցել Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսությունում։ 1945 թվականին դարձել է կոլտնտեսության 2-րդ ծխախոտագործական օղակի օղակավար[3]։ Կարճ ժամանակում յուրացնելով ծխախոտի մշակաբույսերի աճեցման ագրոտեխնիկական հիմունքները՝ Քոլոզյանի ղեկավարությամբ օղակն իր աշխատանքներն ուղղել է ծխախոտի բերքատվության բարձրացմանը։ Օղակին հաջողվել է յուրաքանչյուր հեկտարի վրա թմբերի երկու կողմերում տնկել 130000 ծխախոտի սածիլ՝ սահմանված 100000-ից 110000 սածիլների փոխարեն, ինչի արդյունքում ստացվել է բարձր բերք[5]։ 1946 թվականին, որպես բարձր բերքատվություն ապահովող երիտասարդական օղակի օղակավար, Քոլոզյանն արժանացել է Կոմերիտմիության Կենտկոմի պատվոգրի[3]։ 1948 թվականին օղակը 3 հեկտար տարածքից ստացել է Տիկ-Կուլակ ծխախոտի տեսակի 25 ցենտներ բերք[5]։
ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության 1949 թվականի ապրիլի 16-ի հրամանագրով տարեկանի, բամբակի և ծխախոտի բարձր բերք ստանալու և գարնանացանի բոլոր մշակաբույսերի սերմացուով ապահովելու համար 1949 թվականին Մկրտիչ Բագոյի Քոլոզյանին շնորհվել է Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի կոչում՝ նրան հանձնելով Լենինի շքանշան և Մուրճ ու մանգաղ ոսկե մեդալ[6]։
Շարունակելով զբաղվել ծխախոտի աճեցմամբ Մկրտիչ Քոլոզյանը 150-200%-ով կատարել է սահմանված պլանները՝ ներդնելով գիտական ձեռքբերումներն ու առաջավոր փորձը։ 1949 թվականին Քոլոզյանի օղակն անցել է Սամսուն տեսակի ծխախոտի մշակմանը և ստացել հեկտարից 35 ցենտներ բերք, իսկ 1950 թվականին՝ 34 ցենտներ։ Զգալի ձեռքբերումների և բարձր բերքատվության հասնելու համար օղակավար Քոլոզյանը պարգևատրվել է Լենինի երկրորդ և Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշաններով։ Հետագա տարիներին Քոլոզյանն արժանացել է այլ պարգևների՝ բարձր բերքատվություն ապահովելու համար[7]։
Մկրտիչ Քոլոզյանը մինչև 1957 թվականը ղեկավարել է ՀԽՍՀ Նոր-Բայազետի շրջանի Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսության ծխախոտագործական օղակը։ 1958 թվականին կոլտնտեսության բազայի վրա կազմակերպվել է անասնապահական սովխոզ և Քոլոզյանը նշանակվել է սովխոզի արհմիութենական կոմիտեի նախագահ[7]։
Մկրտիչ Բագոյի Քոլոզյանը մահացել է 1990 թվականին, Հայկական ԽՍՀ Կամո քաղաքում։ Թաղված է տեղի գերեզմանատանը[8]։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության 1949 թվականի ապրիլի 16-ի հրամանագիր, Լենինի շքանշան և Մուրճ և մանգաղ մեդալ)՝ տարեկանի, բամբակի և ծխախոտի բարձր բերք ստանալու և գարնանացանի բոլոր մշակաբույսերի սերմացուով ապահովելու համար[6]։
- Լենինի շքանշան (3.07.1951)[6][7]։
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշան (6.04.1985)[9]։
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1950)[7]։
- «Արիության համար» մեդալ[3]։
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալ (1952)[7]։
- «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ[3]։
- «Բեռլինի գրավման համար» մեդալ[3]։
- ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի նախագահության պատվոգիր (1953)[7]։
- Կոմերիտմիության Կենտկոմի պատվոգիր (1946)[3]։
- Հայաստանի Կոմերիտմիության Կենտկոմի պատվոգիր (1951)[7]։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Саакян В. М., Геворкян В. А. Колозян Мкртыч Багоевич // Герои Социалистического Труда Армении = Հայաստանի սոցիալիստական աշխատանքի հերոսները. — Ер.: Айпетрат, 1960. — С. 188—191. — 325 с.
- Касарджян О. К., Карагёзян Г. А. Герои Социалистического Труда табаководства Армянской ССР = Հայկական ՍՍՌ-ի ծխախոտագործության սոցիալիստական աշխատանքի հերոսները. — Ер.: Айпетрат, 1950. — 40 с.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Лица, удостоенные почётных званий СССР. Герои Социалистического Труда // Армянская советская энциклопедия / Виктор Амазаспович Амбарцумян. — Ер., 1987. — Т. 13. Советская Армения. — С. 666. — 688 с.
- ↑ 2,0 2,1 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 188
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Касарджян, Карагёзян, 1950, էջ 12
- ↑ 4,0 4,1 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 191
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 189
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Մկրտիչ Քոլոզյան «Երկրի հերոսներ» կայքում
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 190
- ↑ «Мкртыч Багоевич Колозян». hush.am. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 23-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1922 ծնունդներ
- Գավառ քաղաքում ծնվածներ
- 1990 մահեր
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- «Խիզախության համար» մեդալով պարգևատրվածներ (ԽՍՀՄ)
- Կովկասի պաշտպանության համար մեդալակիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալակիրներ