Մետրոպոլիտենի արեալ
Մետրոպոլիտենի արեալ (նաև տարածաշրջանային ագլոմերացիա կամ մետրոպոլիտենի շրջան[1], անգլ.՝ metropolitan area, անգլ.՝ metropolis նշանակում է «մեծ քաղաք, մայրաքաղաք»), քաղաքային ագլոմերացիաների խոշոր քաղաքների անվանումը արվարձանային գոտու (արվարձանային գոտի) և շրջակա գյուղական տարածքների հետ միասին, որոնք կապված են քաղաքի հետ աշխատանքային միգրացիաներով[2][3]։ Մի քանի մետրոպոլիտենի միջակայքերի միաձուլումը միասին կազմում է մեգապոլիս։
ԱՄՆ-ում այն կոչվում է մետրոպոլիտենի վիճակագրական տիրույթ, որն օգտագործվում է վիճակագրական նպատակներով։ ԵՄ-ում օգտագործվում է մոտ հասկացություն՝ խոշոր ուրբանիզացված տարածք (անգլ.՝ larger urban zone, LUZ) կամ ֆունկցիոնալ ուրբանիզացված արեալ (անգլ.՝ functional urban area, FUA)։ 2009 թվականին Եվրոպայի խոշորագույն Մետրոպոլիտեն տարածքները ներառում էին Մոսկվան (15,2 միլիոն մարդ), Լոնդոնը (12,9 միլիոն մարդ) և Ռեյն-Ռուր շրջանը (11,5 միլիոն մարդ)[4]։
Ռուսաստանում երբեմն օգտագործվում է «տարածաշրջանային ագլոմերացիա» հասկացությունը, որն ունի բոլորովին այլ բովանդակություն. այն օգտագործվում է քաղաքային ագլոմերացիաների նկատմամբ, որոնք ամբողջությամբ տեղակայված են Ռուսաստանի Դաշնության մեկ սուբյեկտի սահմաններում, և դրանով իսկ հակադրվում է մեկ այլ հայեցակարգի՝ «միջտարածաշրջանային ագլոմերացիա», որը գտնվում է Ռուսաստանի Դաշնության երկու կամ ավելի սուբյեկտների սահմաններում[5]։ Ռուսաստանի ագլոմերացիաների մեծ մասը տարածաշրջանային են, միջտարածաշրջանային ագլոմերացիաները ներառում են Մոսկվայի, Սանկտ Պետերբուրգի, Կրասնոդարի, Աբական-Չեռնոգորիայի ագլոմերացիաները; նաև (կախված ագլոմերացիայի կազմը որոշելու չափանիշներից) որոշ այլ ռուսական ագլոմերացիաներ կարող են համարվել միջտարածաշրջանային՝ Սևաստոպոլ-Սիմֆերոպոլ, Կազան (Մարի Էլում գտնվող Կազանի Վոլսկ քաղաքի պատճառով), Վլադիկավկազի ագլոմերացիա (որը կարող է ներառել Ինգուշեթիայի մի մասը), Մագնիտոգորսկի և մի շարք ուրիշներ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Определение термина «Метрополитенский район (ареал)» см. Кибальчич, О. А. Основные понятия экономической географии. — Москва: Географическое общество СССР, 1975. — С. 57.
- ↑ Olbrich, Sebastian Implementing E-Goverment Locally // Comparative E-Government / Reddick, Christopher G. (Ed.). — New York: Springer-Verlag, 2010. — P. 224—225. — 682 p. — (Integrated Series in Information Systems 25). — ISBN 978-1-4419-6535-6
- ↑ Развитие городских агломераций: аналитический обзор. — 2. — «Российский институт градостроительства и инвестиционного развития». — С. 11.(չաշխատող հղում)
- ↑ Подробнее см. Форстол, Ричард и др. = Which Are The Largest? Why Lists Of Major Urban Areas Vary So Greatly. — Tijdschrift Вур Economische Sociale Geografie, 2009.(անգլ.)
- ↑ «Шугрина Е. С., Миронова Г. В. Общая характеристика российских агломераций: соотношение de juro и de facto. Местное право. 2018 № 1 ISSN: 2075—1788» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 31-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 6-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Метрополис // Ломбард — Мезитол. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 15).
- Metropolitan World Atlas. — Роттердам: 010 Publishers, 2005. — ISBN 90-6450-548-9(անգլ.)
- Metropolitan Regions All Over the EU: Location — Strengths — Weaknesses. — Henner Luttich, 2010. — ISBN 978-3-8423-2661-3(անգլ.)