Մասնակից:ԼԻԼԻԹ ՕՀԱՆՅԱՆ/Դանիել Լադինսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Դանիել Լադինսկի, (անգլ.՝ Daniel Ladinsky, ), ամերիկացի պոետ և մեկնաբան, ծնվել և մեծացել է Սենթ Լուիսում, Միսուրիում: Սկսած 1978 թվականից, քսան տարվա ընթացքում նա երկար ժամանակ է անցկացրել Մհերաբադում, Հնդկաստանի արևմտյան շրջանի հոգևոր համայնքում, որտեղ նա աշխատել է աղքատների համար գյուղական անվճար կլինիկայում և ապրում էր Մեհեր Բաբայի[1] ընտանիքի և մտերիմ աշակերտների հետ:

14-րդ դարի պարսկական բանաստեղծուհի Հաֆիզի բանաստեղծությունների հիման վրա նա գրել է չորս բանաստեղծություններ՝ «Ես լսում եմ Աստծո ծիծաղը» (1996թ.), «Այս երեկոյի սիրո դասը» (1996թ.), «Նվերը» (1999թ.), և «Տարին Հաֆիզի հետ», «Ամենօրյա մտորումներ» ժողովածուն (2011թ.), ինչպես նաև «Աստծո կողմից սիրո պոեմներ»: «Տասներկու Սրբազան ձայներ Արևելքից» և Արևմուտքից (2002թ.), «Ցանկության մաքրությունը», «Ռումիի 100 պոեմները» (2012թ.): Իր գրքերի նախաբանում Լանդինսկին նշում է, որ պոեմների մեկնաբանություններն ու վերարտադրություններն, ավելի քան բառացի կամ բազմահմուտ թարգմանություններ են: Նրա աշխատանքները հիմնված է Հաֆիզի, Ռումի ինչպես նաև այլ խորհրդավոր բանաստեղծների[2] փոխանցման և կեցության վրա: 2017 թվականին Լադինսկին հրատարակեց «Սիրելի», «Ես սիրում եմ քեզ մեր հռչակավոր սրտերից» բանաստեղծությունները, նշելով իր բնօրինակին (Հոքու) ոճը, որը պարզաբանվել է Պատրիք Մքդոնելի կողմից, իսկ հումորի մեջ միջազգայնորեն սինդիկացրել է Մատսը:

Վաղ կյանք և ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լադինսկին ծնվել և մեծացել է ծրագրավորողի ընտանիքում, Միսսուրիի նահանգի Սենթ Լուիսի քաղաքի արվարձաններում, որտեղ նրա հայրը աշխատել է որպես երևակիչ: Նա մեծացել է իր երկու եղբայրների հետ և ստացել է հրեական դաստիարակություն, ինչպես իր հայրը: Նա նույնպես մկրտվեց որպես կաթոլիկ, քանի որ նրա մայրը քրիստոնյա էր: Փոքր քոլեջում սովորելուց հետո 20 տարեկանում նա ընդունվել է Արիզոնա համալսարան: Այս ընթացքում նա առնչվել է Մեհեր Բաբայի «Աստված խոսում է» և Ռումիի պոեզիայի գրքի հետ: Այդ երկուսը խոր ազդեցություն ունեցան նրա վրա: Մեհեր Բաբայի գրքի վերջում նա գտել է հինգ կենտրոնների հասցեն նվիրաբերված հոգևոր վարպետին: Որոշ ժամանակ անց, իր հարցազրույցում Լանդինսկին պատմում էր, դեպի Անդես լեռան վրա շարժվելը: Հազար մղոն նա շրջանցեց և կանգ առավ Մեհեր Բաբայի կենտրոնի Հարավ Կրոլինաի Միրտել լողափում: Այստեղ նա հանդիպեց Կիտի Դեյվի աշակերտուհուն, այնուհետև Հնդկաստանում քսան տարի անցկացրեց Մեհեր Բաբայի հետ: Նա մնացել է այդ կենտրոնում մի քանի ամիս, հետո Դեյվը նրան խորհուրդ է տվել վերադառնալ ընտանիք և աշխատանք գտնել, որը թույլ կտար նրան ինքնուրույն ապրել: Վերադառնալով տուն, նրա հայրը աշխատանք տվեց ծրագրավորման կենտրոնում[3]:

Նա մի քանի տարի աշխատել է որպես ծրագրավորող և դրանից հետո աշխատել է իր հոր ներդրումային ընկերությունում: Բայց Լադինցկին չկարողացավ աշխատել, հետո կրկին մեկնեց Հարարավային Կարոլինայի Մեհեր Բաբա կենտրոն: Այնուհետև, 1978 թվականին, Դեյվը խորհուրդ տվեց նրան այցելել Հնդկաստան՝ Մեհերաբեդ Մեհեր Բաբայի ասմրամ Ահմեդնեգարի մոտ: Այստեղ նա հանդիպել է Մեհեր Բաբայի քրոջ՝ Մենի Իրենի և իր մտերիմ աշակերտուհու՝ Էրյուչ Ջեսավելային: Չնայած դրան, Լենդիսկիի առաջին այցելությունը տևեց միայն երկու շաբաթ, նա սկսել էր մի գործընթաց, որը շարունակեց հաջորդ երկու տասնամյակների կանոնավոր այցելություններով և Ջեսավելան դարձավ նրա հոգևոր ուսուցիչը: Նա նույնիսկ վեց տարի ապրել էր Մեհրաբադում գտնվող մոտակա հոգևոր համայնքում, անվճար աշխատում էր տեղական կլինիկայում և իր ազատ ժամանակը անց էր կացնում Ջեսավելայի հետ[3] [4]:

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990-ականների սկզբին, Մեհեր Բաբայի աշկերտներից մեկի Ջեսուվալա, Լադինսկիի ղեկավարությամբ, 14-րդ դարի պարսկական միստիկ բանաստեղծուհի Հաֆիզի բանաստեղծությունները թարգմանվել է անգլերեն:[3] Հենրի Վիլբերֆոլսի-Քլերկի, Հաֆեզի Դվանիայից 1891 թ. իր մեկնաբանումն է ցուցադրում անգլերեն թարգմանության մեջ, քանի որ նա չգիտեր Պարսկերեն[2]: Այնուհետև նա հրատարակեց Հաֆիզի ավելի շատ աշխատանքներ ՝«Երեկոյի առարկան սերն է» (1996թ.), և «Նվերը» (1999թ.) [5]: Լանդինսկու գրքերը թարգմանվել են Գերմաներեն, եբրայերեն, թուրքերեն, ինդոնեզերեն և պահպանել կրոնական ոգեշնչող պոեզիայի ժանրերում լավագույն միջազգային վաճառքի կարգավիճակը: BBC-ն Լենդինսկիին հրավիրեց գրելու Հեֆիզից:[6][7] Նրա աշխատանքը լայնորեն մեջբերված է սոցիալական լրատվամիջոցներում, օրինակ Ռուպի Կաուրի[8], Օփրաի[9], Պաուլո Կոեհլոի և այլն: Այն տպագրվում է միջազգայնորեն հայտնի հեղինակների գրքերում, ներառյալ Ռամ Դաս, Իքարթ Թոլլ, Գրեգ Մորտսոն, Մաթյու Ֆոքս, Էլիֆ Շեֆակ, Ստեֆան Ռ. Քով, Ջաք Քորնֆիլդ, Թոմ Շեդաք և Էլիզաբեթ Գալբերթ: Քրիստոնեական, բուդդիստական, հինդու, հրեա, մահմեդական և Սաֆիի առաջնորդները և կազմակերպությունները, ինչպես նաև ոչ կուտակված հոգևոր և ծառայողական խմբերը Լանդիսկիի աշխատանքը օգտագործում և կրկնորինակում են[10]:

2002-ին նա հրատարակել է արևելյան և արևմտյան միսթիզմի մտքի պոեզիայի գաղափարախոսությունը, որը կոչվում է «Աստծուց սիրո բանաստեղծություններ», «Արևելքից և Արևմուտքից տասներկու սրբազան ձայն»[11]:

Լանդինսկու ստեղծագործությունը դրական մեկաբանություն է ստացել Պակիստանի դիվանագետ և ակադեմիկոս Աքբար Ս. Ահմեդի կողմից,[12] բարեհաճորեն հաստատվել է քրիստոնեության գիտության մոնիտորինգ Ալեքսանդրա Մարկեսի[13] կողմից և մեջբերվել է ամերիկյան մահմեդական գրողների նման ժամանակակից ոչ գեղարվեստական գրքերում, ինչպիսին է Ասմա Գուլլ Հասանը[14]: Հյուսիսային Ամերիկայի իսլամական հիմնադիրը օգտագործում է Լանդիսկիի գրականության ուսումնական ծրագիրը[15]: Որոշ մարդիք ցնցվել են Լանդինսկու ժամանակակից աշխատանքներով, Հեֆեզի ոգու և մտադրության հասանելիությամբ[16][17]: Լանդինսկին հեղինակ է Amazon.com-ի համառոտ քննադատական հոդվածի, որը կոչվում է «Հաֆեզի իմ դիմանկարը», որն առաջարկում է գործընթացի նկարագրությունը և ետնաֆոնը[18]: Թուրք վիպասան Էլիֆ Շեֆակը Լադինսկիի Ռումի աշխատանքը լիցենզավորում և վերահրապարակում է իր յուրաքանչյուր վերնագրում:

Թարգմանության խեղաթյուրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիտնականները և քննադատները նշում են, որ Լանդինսկու բանաստեղծությունները բնագիր են, այլ ոչ թե Հեֆիզի թարգմանություններ կամ մեկնաբանություններ[19][20][21][22]: Քրիստոֆեր Շակլը նկարագրում է «Նվերը» որպես «ոչ այնքան, որքան պերճախոսությունը որպես պարսկական արվեստի պոեզիայի մեծագույն վարպետի հրաշագործ կերպով գործածված ոճ» և Արիա Փեյնելը նկարագրում է նրա ներդրումն այսպես «Լեդինսկին չգիտի պարսկերեն մինչդեռ նրա պոեմները փոքրածավալ են կամ նման չեն Հաֆեզի կազմածին»[23][22]: Լենդիսկիի յուրաքանչյուր պոեմը ենթադրվում է, որ գրված չէ բառացի այլ Հեֆիզի աշխատանքի գիտական թարգմանություններ են:

Վերընթերցող Մուրաթ Նեմեթ-Նեջաթը դիմել է Լանդինսկուն և խնդրել նրան թարգմանել մեկ կամ երկու գազել Հեֆեզի աշխատանքներից: Սակայն Լանդինսկին չի կարողացել[24][25]:

2009 թ. ապրիլին Օնտարիոյի վարչապետ Դալտոն Մակգինտին, Տրապիզոնում Նովրուզի տոնակատարության ժամանակ թարգմանվել է Լանդինսկու գրքերից, բայց հետագայում տեղեկացվել էր, որ պոեմները չեն համապատասխանում պարսկական բնօրինակին[26]:

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լանդինսկին ապրելով Միսուրիի Օզարկս գյուղում գտնվող ֆերմայում[27], Նյու Մեքսիկայի տներից դուրս գտնվող Թաոսի ագարակում, հետագայում տեղափոխվում է Հարավային Կարոլինայի Միրտլե Բիչի կողքին գտնվող Մեհերի հոգևոր կենտրոն[3]:

Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • I Heard God Laughing: Renderings of Hafiz (1996 & 2003) 0-14-303781-1
  • The Subject Tonight Is Love: Sixty Wild and Sweet Poems of Hafiz (1996 & 2006) 978-0-14-019623-8
  • The Gift: Poems by Hafiz (1999) 0-14-019581-5
  • Love Poems from God : Twelve Sacred Voices from the East and West (2002) 0-14-219612-6
  • A Year With Hafiz: Daily Contemplations (2011) 978-0-14-311754-4
  • The Purity of Desire: 100 Poems of Rumi (2012) 978-0-14-312161-9
  • Darling, I Love You: Poems from the Hearts of Our Glorious Mutts illustrated by Patrick McDonnell (2017, Penguin Books) 978-0-14-312826-7
Աուդիո
  • Daniel Ladinsky; Stevin McNamara (music) (2002). «Hafiz: The Scent of Light». Sounds True. ISBN 1-56455-958-0.

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Author Profile: Daniel Ladinsky Sounds True
  2. 2,0 2,1 Ladinsky, Daniel (1996 & 2006) p.xi., "I Heard God Laughing, Penguin.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Lawler, Andrew (October 2013). «Something Missing In My Heart». The Sun Magazine. Վերցված է 2014-01-18-ին.
  4. Ladinsky, Daniel (1996 & 2006) p. ix., I Heard God Laughing, Penguin.
  5. Sufism Reoriented Sufism Reoriented
  6. [1]
  7. https://themuslimtimes.info/2017/01/09/the-mystical-poet-who-can-help-you-lead-a-better-life/
  8. [2]
  9. [3]
  10. Thomas Grady Agency & NOBA Literary-permissions
  11. «Book Review: Love Poems from God, by Daniel Ladinsky». Spirituality & Practice. Վերցված է 2014-01-19-ին.
  12. Commentary: A Meditation on Love Ahmed, Akbar S. (Feb. 12, 2003) . Religion News Service.
  13. Marks, Alexandra (Sept. 2009) Editorial Reviews.
  14. Hasan, Asma Gull (2009) Red, White, and Muslim: My Story of Belief. New York: Harper One.
  15. The Islamic Foundation of North America
  16. Shadyac, Tom "Favorite Books", I Am, the documentary
  17. Surprise in Mystic Poetry: Daniel Ladinsky and Hafiz Alam, Sadiq (May 23, 2009).
  18. Ladinsky, Daniel (April 2005) My Portrait of Hafiz
  19. Murat Nemet-Nejat: The Poetry Project Newsletter, 1999
  20. A.Z. Foreman's review of The Gift: Poems from Hafiz the great Sufi Master
  21. Stealing Hafiz, Rick M. Chapman, White Horse Publishing Company, 2011
  22. 22,0 22,1 'Rewriting Hafez: Re-theorizing Untranslatability in Persian Poetry' article by Aria Fani
  23. Christopher Shackle, Translation and Religion: Holy Untranslatable? Edited by Lynne Long, 2005, p. 26)
  24. Daniel Ladinsky’s The Gift: Poems by Hafiz is an "original" poem masquerading as a "translation."
  25. See also Review of: The Gift: Poems from Hafiz the great Sufi Master
  26. Supposed Hafiz poem recited by McGuinty turns out to be fake
  27. «Daniel Ladinsky, Profile and Works». Poet Seers.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]