Ճոճվող ձի
| Ճոճվող ձի | |
|---|---|
 | |
| Ենթատեսակ | toy animal? և riding horse? |
 Rocking horses Վիքիպահեստում | |
Ճոճվող ձի, ձիուկի տեսքով խաղալիք՝ տեղադրված ճոճաթոռի նմանվող ճոճանակների վրա։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գոյություն ունի երկու տեսակ, մի դեպքում ձիու հատվածը ամրացված է գետնի հետ շփվող մի զույգ կոր ճոճանակներին, իսկ մյուս դեպքում ձին երկաթե շղթաներով կախված է ամուր շրջանակից և շարժվում է միայն թեթևակի հրելուց։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ճոճվող ձիու նախատիպերը համարվում են օրորոցը, ճոճվող խաղալիքների այլ տարբերակներ և անիվների վրա ձիերի տեսքով խաղալիքներ։ Իր ներկայիս տեսքով ճոճվող ձին հայտնվել է ոչ շուտ, քան 17-րդ դարը[1] Հյուսիսային Ամերիկայի[2] բրիտանական գաղութների տարածքում, չնայած կան աղբյուրներ, որոնք ցույց են տալիս, որ նման խաղալիքը կարող էր գոյություն ունենալ դեռևս միջնադարում[3] կամ նույնիսկ Հին Հունաստանում[4]։
Ճոճվող ձին մոտ 19-րդ դարի սկզբին դարձել է հայտնի մանկական խաղալիք՝ Անգլիայից տարածվելով եվրոպական երկրներ (հատկապես Գերմանիայում), բայց այդ ժամանակ այն հիմնականում ապագա թագավորների՝ արքայազների կամ ազնվականների ճոճվող խաղալիքն էր։ Պատրաստվել են արհեստավորների կողմից, զարդարվել են փայտի փորագրություններով։ Ճոճվող ձին զանգվածային արտադրության մանկական խաղալիք դարձավ միայն 19-րդ դարի վերջին[3]։
Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2006 թվականին Գինեսի համաշխարհային ռեկորդների գրքում գրանցվել են Կալիֆորնիայի Քեթլինելն ու Լես Հարթնեսը, որպես ձեռքով փորագրված փայտե ամենամեծ ճոճվող ձիու հեղինակներ։ Այս ճոճվող ձին պատրաստվել է 2000 թվականին և ունի մոտ 7 ոտնաչափ 8 դյույմ (234 սմ) բարձրություն և 1200 ֆունտ (680 կգ) քաշ։ Այն կարելի էր տեսնել վերածննդի տոնավաճառներում, փերիների փառատոններում, ինչպես նաև մասնավոր երեկույթների և միջոցառումների ժամանակ, որտեղ մինչև 3 մեծահասակ կամ 4-5 երեխա կարող են միաժամանակ նստել ճոճվող ձիու թամբին։ Ըստ Լեսի և Քաթլինելի՝ ամենաերիտասարդ ձիավորը եղել է վեց շաբաթական, իսկ ամենատարեցը՝ 94 տարեկան։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Փայտից քանդակված ճոճվող ձին ոսկեզօծ տակդիրի վրա։ Հավանաբար պատկանել է Շվեդիայի թագավոր Գուստավ III-ին մանուկ հասակում -
Ճոճվող ձիու արձան Վինչենդոն քաղաքում, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ -
1880-ականների Ստոկհոլմում մեխանիկական ճոճվող ձի հեծած տղան -
Paul Kuniholm, քանդակ, 2023 թվական, ներշնչված շվեդական խաղալիքի օրինակով
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Toy Horses (from the V&A Museum of Childhood website)
- ↑ Toy Horses Արխիվացված 2011-01-09 Wayback Machine (from the V&A Museum of Childhood website)
- ↑ 3,0 3,1 «Galloping for Rocking Horses?». Antiques Roadshow. PBS. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 3-ին.
- ↑ «Galloping for Rocking Horses?». Antiques Roadshow. PBS. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 3-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Happy Trails Արխիվացված 2013-04-19 Wayback Machine (rocking horse article from the Smithsonian website)