Հրաձգություն Վլադիսլավ Ռիբնիկարի տարրական դպրոցում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հրաձգություն Վլադիսլավ Ռիբնիկարի տարրական դպրոցում
ՏեսակՀրաձգություն կրթական հաստատությունում
Երկիր Սերբիա
Գրոհի վայրՎլադիսլավ Ռիբնիկարի տարրական դպրոց
ՏեղադրանքExperimental elementary school "Vladislav Ribnikar"?
Գրոհի նպատականհայտ
Տարեթիվ2023-5-3 (11 ամիս առաջ)- մայիսի 3, 2023
Գրոհի միջոցկրակոցներ
ԶենքCZ 75?[1] և Մոլոտովի կոկտեյլ
Զոհվածներ9 մարդ
Վիրավորներ7
Ահաբեկիչների քանակ1[2]
Կասկածյալմեկ աշակերտ
 Vladislav Ribnikar Elementary School shooting Վիքիպահեստում

Հրաձգություն Վլադիսլավ Ռիբնիկարի տարրական դպրոցում, տեղի է ունեցել 2023 թվականի մայիսի 3-ին։ Աշակերտը կրակ է բացել Սերբիայի Վրաչար մունիցիպալիտետի Բելգրադ քաղաքի Վլադիսլավ Ռիբնիկարի տարրական դպրոցի աշակերտների և աշխատակիցների վրա։ Սպանվել է ինը մարդ (ինը աշակերտ և անվտանգության աշխատակից)[3][4][5][6]։ Ոստիկանությունը ձերբակալել է ենթադրյալ կրակողին, ով ծնվել է 2009 թվականին[7][8]։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերբիան ունի զենքի մասին խիստ օրենքներ, սակայն, այնուամենայնիվ, Եվրոպայում զենքի տիրապետման ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկն ունի։ Հարավսլավական պատերազմներից հետո Արևմտյան Բալկաններում անօրինական զենքերը տարածված են[9]։ 2018 թվականին, 100 մարդու հաշվով 39,1 մասնավոր ատրճանակով, Սերբիան հարևան Չեռնոգորիայի հետ այս վիճակագրությամբ աշխարհում երրորդ տեղն է զբաղեցրել՝ զիջելով Միացյալ Նահանգներին և Եմենին[10]։ Սերբիայում զանգվածային կրակոցները հազվադեպ են[9]։ 21-րդ դարում ավելի վաղ երեք զանգվածային կրակոցներ են տեղի ունեցել՝ 2007 թվականին՝ Յաբուկովացի սպանությունները, որոնց ընթացքում ինը մարդ է սպանվել, հինգը վիրավորվել, 2013 թվականին Վելիկա Իվանչայի հրաձգությունը, որի ժամանակ զոհվել է 14 մարդ, և 2016 թվականին Ժիտիշչեում հինգը զոհվել է, 22-ը՝ վիրավորվել[9]։

Կրակոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներքին գործերի նախարարության տվյալներով՝ Վլադիսլավ Ռիբնիկարի տարրական դպրոց մտնելուց հետո կրակողը նախ կրակել է անվտանգության աշխատակցի վրա, իսկ հետո՝ աշակերտների վրա, որոնց տեսել է միջանցքներում։ Այնուհետև նա մտել է պատմության դասասենյակ, որտեղ նախ կրակել է ուսուցչի վրա, իսկ հետո՝ մյուս աշակերտների վրա։ Մամլո ասուլիսի ժամանակ պաշտոնյաները հայտնել են, որ հարձակումից հետո կասկածյալն ինքն է դիմել ոստիկանություն[9][11]։ Կասկածյալի մոտ եղել է Զաստավա ՑԶ 99 ինքնալիցքավորվող ատրճանակ[12]։

Տուժածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաձգության հետևանքով ութ աշակերտ և անվտանգության աշխատակից է մահացել։ Ներքին գործերի նախարարության հաղորդագրության համաձայն, տուժել են նաև վեց աշակերտ և ուսուցիչ, ովքեր բուժօգնություն են ստացել հիվանդանոցում[9]։ Երեք դեռահասներ՝ երկու տղա և մեկ աղջիկ, վիրավորվել են և տեղափոխվել տեղի հիվանդանոց[9]։ Տղաները կայուն վիճակում են եղել ստորին վերջույթների հրազենային վնասվածքներով, իսկ աղջիկը գլխի լուրջ վնասվածք է ստացել և վիրահատվել[13]։ Ավելի ուշ հաղորդվել է, որ տղաների և ուսուցչի վիճակը կայուն է[14]։ Մյուս ուսուցիչը վիրահատվել է և գտնվում էր ծայրահեղ ծանր վիճակում[9]։

Կասկածյալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաձգության գործով ոստիկանները ձերբակալել են 2009 թվականին ծնված մի աշակերտի[15]։ Ենթադրվում է, որ կասկածյալը օգտագործել է իր հոր ատրճանակը, նա ունեցել է նաև մոլոտովի կոկտեյլներ[11]։ Իշխանությունները հետաքննում են հարձակման դրդապատճառները։ Կրակողը նկարագրվել է որպես հանգիստ և լավ աշակերտ, որը վերջերս է միացել դասարանին[9]։ Որպես պոտենցիալ դրդապատճառներ նշվել են դպրոցական ահաբեկումը և ցածր գնահատականը[16][17]։ Ներքին գործերի նախարարության տվյալներով՝ կասկածյալը կրակոցները ծրագրել էր մեկ ամիս առաջ։ Հաղորդվում է, որ հրաձիգը ունեցել է առաջնահերթ երեխաների ցուցակ, որոնց պետք է թիրախավորեր և պլանավորել է, թե որ դասարան առաջինը մտնել[3][9][11]։ Նախարարությունը հայտնել է նաև, որ կասկածյալը հոր հետ մարզվել է հրաձգարանում[18]։ Ձերբակալվել է նաև կասկածյալի հայրը[19]։

Օրենքի համաձայն՝ կասկածյալը չի կարող ուղարկվել անչափահասների բանտ՝ անչափահաս լինելու պատճառով և կարող է ենթարկվել հնարավոր քրեական կամ զանցանքային հետապնդման, եթե ապացուցվի, որ նա առնվազն 14 տարեկան է։ Եթե ապացուցվի, որ նա 13 տարեկան է, կասկածյալը կարող է տեղափոխվել միայն այլ դպրոց[20]։

Արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրթության նախարար Բրանկո Ռուժիչը մայիսի 5-ից եռօրյա ազգային սուգ է հայտարարել, ինչպես նաև հայտարարել է, որ սգի օրերին դպրոցները չեն գործի[21]։ Հրաձգությունից հետո Տրանսֆուզիոն ինստիտուտում արյան դոնորություն է կազմակերպվել վիրավոր աշակերտների համար[22][23]։։

Սերբական երդման պահապաններ կուսակցությոընը պահանջել է Սերբիայի Ազգային ժողովում կրթության հանձնաժողովի հրատապ նիստ անցկացնել, մինչդեռ Սերբիայի Թագավորության վերականգնման շարժումը կոչ է արել արգելել բռնությունը փառաբանող բոլոր ռեալիթի շոուները[24]։ իրենց ցավակցությունն են հայտնել «Թույլ մի տվեք, որ Բելգրադը խեղդվի», «Միասին», «Ազատության և արդարության կուսակցությունները», Սերբիայի նախկին նախագահ Բորիս Տադիչը և քաղաքական գործիչներ Վուկ Երեմիչը և Վլադիմիր Ջուկանովիչը[24][25]։

Սերբիայում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի մասնաճյուղն հայտարարել է, որ դպրոցը «որևէ տեսակի բռնության վայր չէ», սերբ պատրիարք Պորֆիրիեն դա որակել է որպես «աղետ»[26][27]։ Սերբիայի կրթության արհմիությունը կոչ է արել կառավարությանը «ստեղծել պայմաններ կրթական համակարգում երեխաների և աշխատողների նորմալ և անվտանգ կյանքի համար»[28]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. https://n1info.rs/vesti/zavrseno-saslusanje-oca-decaka-koji-je-pucao/
  2. https://apnews.com/article/serbia-shooting-school-57a13ad01f4ae2377e6a9bbd88cc652f
  3. 3,0 3,1 «UŽIVO Ispred škole na Vračaru: Nastavnici se bore za život, osmoro mrtvih, roditelji i deca plaču». Telegraf (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  4. «NAJCRNJI DAN U SRBIJI Najmanje devetoro mrtvih u masovnoj pucnjavi u školi, sedam đaka u operacionoj sali, jednoj devojčici se bore za život». NOVA portal (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  5. «Ovo je dečak koji je pucao u školi, ubio 8 drugara, čuvara i teško ranio nastavnicu istorije». Telegraf (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  6. «Eight children, security guard killed in Serbia school shooting». Al Jazeera (անգլերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  7. «Pucnjava u školi na Vračaru – MUP: Stradalo osam učenika i radnik obezbeđenja, šestoro dece i nastavnica povređeni, napadač uhapšen». Radio Television of Serbia (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  8. «Pucnjava u osnovnoj školi u Beogradu: MUP potvrdio da je ubijeno osmoro dece i radnik obezbeđenja». Danas (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 9,8 «Belgrade shooting: Huge police operation after Serbia school attack». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  10. Sekulić, Sara (2023 թ․ մայիսի 3). «Srbija na trećem mestu u svetu po broju oružja u rukama civila». N1 (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  11. 11,0 11,1 11,2 «MUP: Dečak se sam prijavio, imao spisak i plan i molotovljeve koktele». N1 (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  12. Paunović, Jelena (2023 թ․ մայիսի 3). «Ovo je pištolj iz kog je učenik pucao u Osnovnoj školi "Vladislav Ribnikar" na Vračaru: Ukrao ga iz kuće». Telegraf (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  13. Pašić, Danijela (2023 թ․ մայիսի 3). «Direktor Tiršove: Devojčica vitalno ugrožena, ima teške povrede mozga». N1 (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  14. «Ohrabrujuće vesti: Nove informacije iz Kliničkog centra Srbije o povređenima u pucnjavi u OŠ "Vladislav Ribnikar"». Danas (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  15. Momčilović, Aleksa (2023 թ․ մայիսի 3). «Ovo je Kosta K. (14) koji je ubio najmanje šest školskih drugova». NOVA portal (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  16. «Pucnjava u školi na Vračaru – MUP: Stradalo osam učenika i radnik obezbeđenja, šestoro dece i nastavnica povređeni, napadač uhapšen». Radio Television of Serbia (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  17. «U Osnovnoj školi „Vladislav Ribnikar" na Vračaru ubijeno je osmoro dece i radnik obezbeđenja». Ministry of Internal Affairs (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  18. «Gašić: Uhapšen i otac napadača, dečak vežbao gađanje u streljani». Danas (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  19. «Uhapšen otac dečaka koji je pucao u školi na Vračaru». N1 (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  20. Krasić, Daniela Ilić (2023 թ․ մայիսի 3). «Šta kaže zakon: Koja kazna preti dečaku koji je pucao u školi na Vračaru». N1 (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  21. «Ružić: Trodnevna žalost u celoj Srbiji zbog tragedije u školi na Vračaru». Insajder (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  22. «Nakon pucnjave, građani u redovima za davanje krvi u Beogradu (FOTO)». N1 (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  23. «Veliki odziv za davanje krvi: Iz Zavoda apeluju na ljude da nastave da dolaze!». 24sedam (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  24. 24,0 24,1 «Političari se oglasili o užasnom zločinu u školi u na Vračaru». NOVA portal (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  25. «Stranka slobode i pravde izrazila najdublje saučešće». Danas (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  26. Đorđević, Katarina (2023 թ․ մայիսի 3). «UNICEF: sva deca moraju da budu sigurna i bezbedna u školi». Politika (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  27. «Patrijarh: Katastrofa u školi kakva se u našem narodu nikad nije dogodila». Politika. 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
  28. «Sindikati prosvetara traže reakciju državnih organa». Danas (սերբերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.