Հայոց մաղխազ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հայոց մաղխազ (նաև՝ Մեծ Հայքի արքունի թիկնապահապետ), արքունի գործակալ, արքունական պահակազորի և թիկնազորի (Մաղխազություն) պետը Մեծ Հայքում, որը ժառանգաբար ընտրվում էր Խորխոռունիների նախարարական տոհմից։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Մովսես Խորենացու Խորխոռունիների նահապետ ու անվանադիրը համարվում է Հայկ նահապետի Խոռ Հայկազունի որդին, ում սերունդներից՝ Մաղխազ Խորխոռունուն Վաղարշակ թագավորը դարձնում է նախարար և կարգում է «Մեծ Հայքի արքունի թիկնապահապետ», որը Խորխոռունիների նախարարական տոհմը վարում է մինչև Արշակունիների թագավորության անկումը (428)[1]։ Արքունի թիկնապահապետի պաշտոնը հետագայում Մաղխազ Խորխոռունու անունով անվանվում է նաև՝ «մաղխազ»[1] և դրանից հետո էլ շարունակում է վարել։ Ենթադրվում է, որ 546-556 թվականներին պարսիկները վերցրել են այդ պաշտոնը Խորխոռունիներից ու վերացրել, քանի որ այդ ժամանակներից հետո Խորխոռունիների անվանը կից չի հիշատակվում «մաղխազ» տիտղոսը[2]։

Հայոց մաղխազներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1942, Հատոր 3, Ցուցակ 1, Էջ 176․
  2. «Ուսումնասիրություններ հայ նախարարներու մասին», Համազասպ Ոսկյան, Վիեննա, 1955, Էջ 9-10։