Կոտորած Սեմմելում
Զանգվածային սպանություն հյուսիսային Իրաքի Սեմմել գյուղում (ներկայում՝ քաղաք) ( ասորերեն. ܦܪܡܬܐ ܕܣܡܠܐ Premta d-Simele ) 1933 թ. Իրաքում բազմաթիվ ջարդերից մեկն էր ։ Իրաքի Դոհուք նահանգում սպանվել է 3000 ասորի- քրիստոնյաներ ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1925 թ.դեկտեմբերի 26-ին Ազգերի լիգան Հաքյարիի մարզը հանձնում է Թուրքիային, իսկ Մոսուլը՝ Իրաքին՝ ի չիք դարձնելով ասորական ինքնավարության հույսերը ։ Այսպիսով, ասորիների վրա տնտեսական և այլ կարգի ճնշումներ գործադրելով՝ վերջիններիս պարտադրեցին լքել իրենց պապենական հողերը ։ 1925 թ. դեկտեմբերի 16-ին տխրահռչակ որոշումը ստիպեց ասորիներին Իրաքում ապրել Բրիտանական հովանու ներքո ։ Կյանքն այստեղ անտանելի էր ։ Ասորիները պահանջում էին վերադարձի երաշխիքներ ։ Սակայն անգլիացիները նպատակ չունեին իրենց ձեռքերից բաց թողնել ասորի զինվորիներին և բանվորներին[1] : Նրանց սիրաշահելու համար անգլիացիները Մոսուլի վիլայեթում տարածեցին « Ասորական թագավորություն » ստեղծման վարկածը ։ Այս կերպ նրանք ցանկանում էին զրկել Ֆրանսիային Մոսուլի վիլայեթի նկատմամբ հավակնություններից և ասորիներին պահել իրենց ճամբարում ։ Այսպիսով, Մոսուլի նավթի շուրջը բորբոքվում է պայքար, որը տևում է 8 տարուց քիչ ավել և ավարտվում անգլիացիների հաղթանակով ։ Այդ հաղթանակը ձեռք բերելու մեջ ևս անկասկած կարևորագույն դեր խաղաց ասորական հարցը ։ Կարևոր է նաև նշել, որ ի շնորհիվ ռազմաշունչ ասորիների ջանքերի, որոնք վճռականորեն պաշտպանում էին Իրաքի սահմանները, թուրքերին չհաջողվեց ռազմական ճանապարհով գրավել հյուսիսային Իրաքը ։ Սակայն ամբողջ խնդիրը կայանում է նրանում, որ այդ բոլորից իրենք ասորիները չշահեցին ։
1932 թ. Իրաքում բրիտանական « հովանավորչության » ժամկետը լրանալուց հետո 70 հազար ասորիներ խնդրանքով դիմեցին իրենց բնակավայրերում հողակտորներ ստանալու համար ։ Սակայն Բաղդադը թշնամաբար ընդունեց այդ բնական ու համեստ պահանջը և ուժեղացրեց իր բռնաճնշումները ։ Իսկ անգլիացիները, որոնք այլևս ասորիների ծառայությունների կարիքը չունեին, լքեցին նրանց, այդ ժողովրդի ճակատագիրը թողնելով բախտի քմահաճույքին ։ Ավելին, երես թեքելով իրենց նախկին դաշնակիցներից, անգլիացիները նրանց մատնեցին Իրաքի հետադիմության ձեռքը, որը չհապաղեց հաշվեհարդար տեսնել ասորիների հետ՝ կազմակերպելով նրանց ջարդերը ։
1933 թ. հուլիսի 18-ին Մար-Շիմունը Իրաքում համարվեց անցանկալի անձնավորություն և ստիպված եղավ մեկնել Կիպրոս ։ Այստեղ նա իր ձայնը բարձրացրեց բրիտանական անտարբերության դեմ ։
Ըստ Ռ. Ստաֆֆորդի, որն Իրաքի արտաքին գործերի նախարարության նախկին վարչական տեսուչն էր՝
|
Ասորական հարցն ինքնին քաղաքական հարց է | 
|
1933 թ. օգոստոսի վերջին, երբ 1000 ասորիներ փորձում էին Սիրիա՝ ֆրանսիական հովանավորչության գոտի տեղափոխել իրենց ընտանիքները, Տիգրիս գետի ափին Իրաքի իշխանությունները զենք գործադրեցին նրանց նկատմամբ ։ Ասորիները պատասխան քայլերի դիմեցին և հաջողությամբ անցան Սիրիա ։ Իրաքյան բանակը այս պարտության վրեժը լուծեց ասորական գյուղերի խաղաղ բնակչությունից ։ Միայն Սեմմել ասորաբնակ գյուղում զոհվում է երեք հազար մարդ ։ Սեմմելի եկեղեցում հայտնաբերվում են ողջակիզված երեխաների բազմաթիվ դիակներ ։ Պետք է նկատել, որ այս ջարդերին Իրաքյան կառավարությունը ոչնչով չխոչընդոտեց։ Ավելին ջարդերի կազմակերպիչը ստացավ գեներալի կոչում ։ Իրաքի կառավարության զինված գործողություններն իրականացվել են մինչև օգոստոսի 16-ը ։ Հարձակումների մասին հաղորդագրությունները շարունակում էին ժամանել մինչև ամսվա վերջ[2]։ Այս դեպքերի մասին վկայող իրաքյան արխիվները փակվեցին թագավոր Ֆայսալ I-ի մահից հետո ։
1933 թ. ողբերգական դեպքերը պատճառ հանդիսացան, որ ասորիները ցրվեն աշխարհով մեկ. սկզբում սահմանակից երկիրներ, ապա Եվրոպա, Ամերիկա և Ավստրալիա ։
Հետևանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ասորական միջազգային լրատվական գործակալությունների 73 էջանոց զեկույցի համաձայն, որը հրապարակվել է 2007 թ-ի ամռանը, 2003 թ. Իրաքում աճել են կոտորածները, էթնիկ զտումները և խտրականությունը[3][4][5] :
2008 թ. հունվարի 6-ին ռմբակոծվեցին հինգ ասորական եկեղեցիներ, մեկ հայկական եկեղեցի և Բաղդադում ու Մոսուլում գտնվող վանքերը[6][7] Երկու օր անց, հունվարի 8-ին, ևս երկու եկեղեցի ռմբակոծվեց[8] : Իրաքյան պատերազմի սկսվելուց ի վեր, ռմբակոծվել է առնվազն 46 եկեղեցիներ և վանքեր[9] .
Օգոստոսի 7-ը, որը գրված է սիրիական լեզվով՝ բազում ասորական կազմակերպությունների խորհրդանիշ է ։ Ասորիները պաշտոնապես օգոստոսի 7-ը անվանում են Նահատակների Օր, կամ Սգո Օր ։
Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
http://aua.net/assyrian-martyrs-day/
https://www.fidh.org/IMG/pdf/iq350a.pdf
Տես նաև՝[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաքյարիի 1843 թ. և 1846 թ. ասորիների ջարդերը
Ասորիների հետապնդումը «Իսլամական պետության» կողմից
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Stafford R.S., The tragedy of the Assyrians, London, 1935, p.119
- ↑ Խոսրոևա, Անահիտ (2004). Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ XXIII Ասորիներն Առաջին Համաշխարհային պատերազմից հետո. Հովհաննիսյան Ն.Հ. ISBN 99930-2-947-5.
- ↑ «Assyrian International News Agency» (PDF).
- ↑ Bandow Doug (July 2, 2007) ,, Thrown to the Lions " Spectator org. Archived from the original on July 5, 2007
- ↑ Lattimer Mark (2006-10-06) ,, In 20 years there will be more Christians in Iraq " The Guardian London Retrived (2010- 04-25)
- ↑ http://www.ankawa.com/forum/index.php/topic,157932.0.html.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ «Churches, monastery bombed in Iraq: Police». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «Car bombings target churches in north Iraq». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 24-ին.
- ↑ «Church Bombings in Iraq Since 2004».