Կոզարսկա Դուբիցա
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կոզարսկա Դուբիցա (այլ կիրառումներ)
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Կոզարսկա Դուբիցա | |||
| բոս․՝ Bosanska Dubica, սերբ.՝ Козарска Дубица / Kozarska Dubica, խորվ.՝ Bosanska Dubica | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Բոսնիա և Հերցեգովինա | ||
| Երկրամաս | [[Սերբական Հանրապետություն]] | ||
| Շրջան | [[Պրիեդոր]] | ||
| Համայնք | Կոզարսկա Դուբիցա (համայնք) | ||
| Քաղաքապետ | Ջաուզ Նինո (SNDS) | ||
| Հիմնադրված է | 930 թվական թ. | ||
| Առաջին հիշատակում | 1197 թվական | ||
| Այլ անվանումներ | Բոսնասկա Դուբիցա | ||
| Մակերես | 499 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 104 մ | ||
| Կլիմայի տեսակ | մայրցամաքային | ||
| Խոսվող լեզուներ | բոսնիերեն, սերբերեն, խորվաթերեն | ||
| Բնակչություն | 11566[1] մարդ (2013) | ||
| Ազգային կազմ | բոսնիացիներ, խորվաթներ, սերբեր | ||
| Ժամային գոտի | Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ և UTC+1 | ||
| Հեռախոսային կոդ | 52 | ||
| Փոստային ինդեքս | 74 480 | ||
| Պաշտոնական կայք | kozarskadubica.org | ||
| |||
.svg)
Կոզարսկա Դուբիցա[1] (ավելի վաղ Բոսանսկա Դուբիցա, բոս․՝ Bosanska Dubica, սերբ.՝ Козарска Дубица / Kozarska Dubica, խորվ.՝ Bosanska Dubica), քաղաք Բոսնիա և Հերցեգովինայի Սերբական Հանրապետություն վարչական կազմավորումում։ Համարվում է համանուն համայնքի վարչական կենտրոնը։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոզարսա Դուբիցան տեղակայված է Զագրեբ-Բելգրադ երթուղուց 26 կմ հեռավորության վրա։ Հյուսիսում՝ Ունա գետով, սահմանակցում է Խորվաթիայի հետ, արևելքում՝ Գրադիշկա համայնքի հետ, արևմուտքում՝ Կոստայնիցա համայնքի հետ, իսկ հարավում՝ Պրիեդոր համայնքի հետ։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մինչև Բոսնիական պատերազմը քաղաքը ունեցել է Բոսանսկա Դուբիցա անվանումը։ Դրանից հետո, Սերբական Հանրապետության իշխանության որոշմամբ, քաղաքը անվանափոխել են Դուբիցա կամ Կոզարսկա Դուբիցա։ Չնայած Բոսնիա և Հերցեգովինայի դատարանի որոշմանը, Կոզարսկա Դուբիցա անվանումը պաշտոնապես ընդունվել է[1][2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վաղ պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոսանսկա Դուբիցան հիմնադրվել է 930 թվականին։ Քաղաքը առաջին անգամ հիաշատակվել է 1197 թվականին։ Բոսանսկա Դուբիցան եղել է Օսմանյան կայսրության ամենակարևոր քաղաքը։ Քաղաքը օսմանյան տիրապետության տակ է անցել 1538 թվականին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Բոսանսկա Դուբիցան դարձել է երկու կողմերի բազմաթիվ զոհերի գերեզմանոց։ 1970-ական թվականներին Բոսանսկա Դուբիցայում սկսել է զգալի զարգանալ տնտեսությունը։ 1980-ական թվականներին սկսվել է շինարարության պայթյուն, որը կասեցվել է Հարավսլավիայի կազմալուծման արդյունքում։
Բոսնիական պատերազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոսնիական պատերազմի ժամանակ, 1992-1995 թվականին, մոտավորապես 6000 բոսնիացու վռնդել են իրենց տներից, իսկ Խորվաթիայի սերբերը բնակվել են Բոսանսկա Դուբիցայում՝ հաճախ բոսնիացիներ լքած տներում։ Բոսանսկա Դուբիցայի և Խրվատսկա Դուբիցայի միջև կամուրջը ոչնչարել են բոսնիացիները։ Խորվաթիայի կանոնավոր բանակաը պատերազմի ընթացքում երկար ժամանակ պաշարել է քաղաքը։ 1995 թվականի սեպտեմբերի 18-ին խորվաթական բանակը անցել է Ունա գետը և իրենց տիրապետության տակ վերցրել Բոսանսկա Դուբիցայի որոշ մասեր։ Սեպտեմբերի 19-ին, սերբական բանակը դուրս մղեց Խորվաթական բանակը գետի հակառակ կողմ։ Այդ օրը Բանյա Լուկայի միջազգային օդանավակայանի սերբական ինքնաթիռները հարձակվել են խորվաթների վրա։ Խորվաթական բանակը պարտություն կրեց իրենց ռազմային գործողության երկրորդ օրը[3]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1910 թվականի մարդահամարի տվյալների համաձայն՝ Բոսանսկա Դուբիցայի բնակչության քանակի 82,94 %-ը եղել է ուղղափառներ։
- Քաղաքի բնակչության էթնիկ խումբը՝
| Կոզարսկա Դուբիցա քաղաքի բնակչությունը | ||||||
| մարդահամարի թվական | 1991 | |||||
| Սերբեր | 5.540 (40,49 %) | |||||
| Մուսուլմաններ | 6.084 (44,47 %) | |||||
| Խորվաթներ | 288 (2,10 %) | |||||
| Հարավսլավներ | 1.329 (9,71 %) | |||||
| Այլազգիներ | 439 (3,20 %) | |||||
| Ընդամենը | 13.680 | |||||
Ըստ 2013 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ քաղաքի բնակչությունը կազմում է 11 566 մարդ, իսկ համայնքի բնակչությունը՝ 23 074 մարդ[1]։
Սպորտի պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոսանսկա Դուբիցայի սպորտի պատմությունը սկիզբ է առնում 20-րդ դարի սկզբից։ 1930-ական թվականներին Բոսանսկա Դուբիցայում ստեղծվել է «Ունա» ֆուտբոլային ակումբը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Բոսանսկա Դուբիցայում սկսեցին ստեղծվել սպորտային տարբեր կազմակերպություններ։ 1962 թվականին ստեղծվել է ձեռնագնդակի «Բորաց» ակումբը։ 1973 թվականի փետրվարի 11-ին ստեղծվել է «Ունա» բասկետբոլային ակումբը, իսկ 1982 թվականին՝ «Կնեշպոլյե» կարատեի ակումբը։ Այժմ գործում են տղամարդկանց և կանանց ձեռնագնդակի, կարատաեի և շախմատի ակումբներ։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Попис становништва, домаћинстава и станова у Босни и Херцеговини 2013 на територији Републике Српске — Прелиминарни резултати, Републички завод за статистику, Бања Лука, 2013. Արխիվացված 2014-01-24 Wayback Machine
- ↑ «Popis stanovništva, domaćinstava istanova u Bosni iHercegovini 2013 – PRELIMINARNI REZULTATI» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Otvorena istraga zbog akcije 'Una' — Nacional.hr». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 8-ին.