Լոզանի տաճար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լոզանի տաճար
ֆր.՝ Cathédrale de Lausanne
Lausanne-cathe7.JPG
Հիմնական տվյալներ
Տեսակմայր տաճար
ԵրկիրՇվեյցարիա Շվեյցարիա
ՏեղագրությունՎո և Լոզան
ՀասցեPlace de la Cathédrale
ԴավանանքContinental Reformed Protestantism?
Մասն էԼոզանի մշակութային արժեքների ցանկ
Ժառանգության կարգավիճակՇվեյցարիայի ազգային նշանակության մշակութային արժեք
ՃարտարապետJean Cotereel?
Ճարտարապետական ոճԳոթական ճարտարապետություն
Հիմնադրված1170
Քարտեզ
Քարտեզ
cathedrale-lausanne.ch(ֆր.)

Լոզանի Աստվածամոր տաճար (ֆր.՝ Cathédrale Notre-Dame de Lausanne), գոթական տաճար Շվեյցարիայի Լոզան քաղաքում։ Կառուցվել է 13-րդ դարում։

Տաճարը կառուցվել է մի քանի փուլով, օծվել 1275 թվականին Գրիգոր X պապի կողմից կայսր Ռուդոլֆ I-ի ներկայությամբ։ Հետագայում զգալի փոփոխությունների է ենթարկվել հատկապես 19-րդ դարում ֆրանսիացի ճարտարապետ Վիոլե լե Դյուկի ղեկավարությամբ։ Վարդակ պատուհանի վիտրաժն արտացոլում է աշխարհի միջնադարյան պատկերը, որ կենտրոնացված է Աստծո շուրջ։ Տաճարի երգեհոնն ունի մոտ 7 հազար փող[1]։

Տաճարի շինարարությունը սկսվել է 1145-1159 թվականների միջակայքում և ավարտվել 13-րդ դարի կեսերին։ Տաճարը նվիրված է եղել կույս Մարիամին, ինչի համար էլ ստացել է Աստվածամոր տաճար (Notre-Dame) անվանումը։ Միջնադարում այն ուխտատեղի է եղել, որտեղ տարեկան մոտ 70.000 մարդ է այցելել։ Շինությունը նախ կառուցվել է ռոմանական ոճով, սակայն շինարարության ավարտին այն ավելի բնորոշվել է գոթական ոճով։ 1536 թվականից տաճարն օգտագործվում է ռեֆորմացիայի քարոզչության նպատակով։ Այդ շրջանում տաճարի իտերիերը թալանվել է, մասնավորապես անհետացել են քանդակեր ու նկարներ։ Տաճարի երկարությունը 99.75 մ է, բարձրությունը` 79.6 մ։

Տաճարի հարդարանքում առանձնանում է վարդակ պատուհանը, որ տեղադրված է տրանսեպտի հարավային պատին։ Նրանում իր արտացոլումն են գտել աշխարհաստեղծման միջնադարյան պատկերացումները` չորս տարերք, չորս քամի, դրախտի չորս գետեր, տարվա չորս եղանակեր, տարվա տասներկու ամիսեր և կեդանակերպի տասներկու նշաններ։ Ամիսների հերթագայությունը խորհրդանշում է ժամանակի ընթացքը։ Վիտրաժը թվագրվում է 13-րդ դարին, իսկ մնացած վիտրաժերը` 19-20-րդ դարերին։

Որպես շինանյութ կիրառվել է փափուկ ավազաքարից քարը, որի անկայուն լինելով են պայմանավորված մշտական վերանորոգումները։ 18-րդ դարում քննարկվել է շինության ամբողջական քանդումը և նրա տեղում նոր շինության կառուցումը։ 1874 թվականին ճարտարապետ Վիոլե լե Դյուկը մշակել է տաճարի վերականգնման համըդգրկուն նախագիծ։ Տաճարի պահպանմանն ուղղված աշխատանքները շարունակվում են նաև 21-րդ դարում։

1405 թվականից ձևավորված ավանդույթի համաձայն (այդ ժամանակ քաղաքը ցնցել էին հրդեհերը)` ամեն գիշեր պահակը տաճարի զանգակատնից Լոզանի չորս ուղղություններով բղավում է. «Սա գիշերային հսկիչն է. ժամը լրացավ»։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Средневековая Лозанна»։ // lausanne.ch։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-29-ին։ Վերցված է 2012-05-16