Լաս Կրուսես
Լաս Կրուսես (Las Cruses), քաղաք ԱՄՆ-ի հարավ-արևմուտքում, Նյու Մեքսիկո նահանգի Դոնյա Անա շրջանի վարչական կենտրոն։ Նահանգի՝ բնակչության թվաքանակով երկրորդ մեծ քաղաքն է։
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | |||
| Երկիր |  ԱՄՆ | ||
| Հիմնադրված է | 1849 թ. | ||
| Մակերես | 199,506948 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1191±1 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲111 385 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1][2] | ||
| Ժամային գոտի | UTC-7 և MDT? | ||
| Հեռախոսային կոդ | 575 | ||
| Փոստային դասիչ | 88001, 88005, 88007, 88011, 88012 | ||
| Պաշտոնական կայք | las-cruces.org(անգլ.) | ||
| |||
Ընդհանուր տեղեկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լաս Կրուսեսը Մեսիլլայի բերքառատ հովտի աշխարհագրական և տնտեսական կենտրոնն է։ Հովիտը գտնվում է Ռիո Գրանդե գետի ողողադաշտում, որը ձգվում է Նյու Մեքսիկոյի Հաթչից մինչև Տեխասի Էլ Պասոն։
Լաս Կրուսեսում է գտնվում Նյու Մեքսիկոյի Համալսարանը։
Քաղաքում հիմնական գործատուն համարվում է դաշնային կառավարությունը, մասնավորապես՝ ԱՄՆ բանակի Ուայթ Սենդս հրթիռային հրաձգարանը և Ուայթ Սենդս փորձարարական կայանը։ Քաղաքից 70 կմ դեպի հյուսիս տեղակայված է Ամերիկա մասնավոր տիեզերակայանը, որից իրականացրել է մի քանի մերձուղեծրային թռիչքներ։ Լաս Կրուսեսում է տեղակայված նաև Virgin Galactic մասնավոր ընկերության կենտրոնական գրասենյակը.վերջինս նախատեսում է իրականացնել ուղեծրային տուրիստական թռիչքներ[3].:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մինչ եվրոպացիների հայտնվելը քաղաքի տարածքը բնակեցված էր մանսո ցեղախմբի հնդկացիներով։ 1598 թվականին Խուան Օնյատեն Ռիո Գրանդեից հյուսիս գտնվող տարածքները հայտարարեց Նոր Իսպանիայի սեփականությունը և սկսվեց այդ տարածքների զավթումը իսպանացիների կողմից։ 1821 թվականի սեպտեմբերի 15-ին ստորագրվեց Մեքսիկայի անկախության հռչակագիրը և 1821 թվականի սեպտեմբերի 28-ին Նոր Իսպանիայի տարածքների սեփականությունն անցավ Առաջին Մեքսիկական կայսրությանը։ Այնուհետ տվյալ տարածքների իրավունքները անցան 1836 թվականին ինքորոշված Տեխասի Հանրապետությանը։ 1845 թվականին այն բռնակցվեց ԱՄՆ-ին, իսկ ամերիկա-մեքսիկական պատերազմի ավարտին Գվադելուպա-Իդալգո համաձայնագրի շրջանակներում այն վերջնականապես ճանաչվեց ԱՄՆ-ի սեփականությունը։ 1849 թվականին հիմնվեց Լաս Կրուսես բնակավայրը, որը քաղաքի կարգավիճակ ստացավ 1907 թվականին։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լաս Կրուսեսի միջին բարձրությունը ծովի մակարդակից կազմում է 1191 մ։ Համաձայն ԱՄՆ Չափագրումների բյուրոյի տվյալների՝ Լաս Կրուսեսն ունի 198, 5 կմ2 տարածք, որից ցամաքը զբաղեցնում է 198, 1 կմ2, իսկ ջրային տարածությունները՝ 0, 4 կմ2[4]։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքի կլիման մերձարևադարձային անապատային տիպ է՝ մեղմ ձմեռներով և չոր ու շոգ ամառներով։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը +7 °C է, հուլիսինը՝ +27 °C.
 Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Լաս Կրուսես, Նյու Մեքսիկո, ԱՄՆ
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | տարին |
| բացարձակ առավելագույնը (°C) | 26 | 30 | 32 | 36 | 40 | 43 | 43 | 41 | 35 | 39 | 35 | 26 | 43 |
| միջին առավելագույնը (°C) | 14,8 | 17,5 | 21,2 | 25,4 | 30,4 | 34,9 | 34,9 | 33,4 | 30,9 | 25,9 | 19,6 | 14,3 | 25,3 |
| միջին ջերմաստիճանը (°C) | 3,6 | 2,8 | 2,2 | 1,9 | 2,4 | 3,6 | 8,3 | 9,4 | 5,9 | 4,8 | 3,1 | 3,7 | 51,7 |
| միջին նվազագույնը (°C) | −1,6 | 0,4 | 3,4 | 7,2 | 12,1 | 16,9 | 20,0 | 19,3 | 15,5 | 8,6 | 2,1 | −1,6 | 8,5 |
| բացարձակ նվազագույնը (°C) | −23 | −21 | −13 | −7 | −3 | 2 | 6 | 7 | −1 | −7 | −20 | −17 | −23 |
| տեղումների քանակը (մմ) | 13 | 10 | 5,6 | 7,4 | 10 | 17 | 39 | 56 | 34 | 24 | 12 | 20 | 247 |
Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն 2010 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ Լաս Կրուսեսի բնակչությունը կազմում է 97 618 մարդ[5]։ Էթնիկ և ռասսայական պատկանելիությունն ունի հետևյալ կառուցվածքը.
- 34.3% Ոչ իսպանական ծագումով սպիտակամորթներ
- 2.4% Աֆրոամերիկացիներ կամ սևամորթներ
- 1.7% Բնիկ ամերիկացիներ
- 1.6% Ասիացիներ
- 0.1% Բնիկ հավայացիներ և այլ կղզիաբնակներ
- 3.5% Երկու և ավելի ռասսայի խառնածիններ
- 56.8% Իսպանա- և Լատինոամերիակցիներ
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեքսիկա Լերդո, Դուրանգո, Մեքսիկա
Գերմանիա Նինբուրգ, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Լաս Կրուսես -
Քաղաքի արևելյան հատվածի նորակառույցներ -
Համալսարանի գրադարան -
Թոմաս Բրենինգի անվան գրադարան -
Դատարանի շենք -
Վելս Ֆարգո Թաուեր -
Օրգան մաունթինս
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Explore Census Data – Las Cruces city, New Mexico — United States Census Bureau.
- ↑ 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
- ↑ [http: //www.virgingalactic.com/ Virgin Galactic] (անգլ.)
- ↑ Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Las Cruces city, New Mexico". U.S. Census Bureau, American Factfinder. Retrieved November 3, 2015
- ↑ "Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Las Cruces city, New Mexico". U.S. Census Bureau, American Factfinder. Retrieved November 3, 2015.