Իրինա Վիլդե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իրինա Վիլդե
ուկրաիներեն՝ Дарина Дмитрівна Полотнюк
Дарья Дмитриевна Полотнюк.jpg
Ծննդյան անունուկրաիներեն՝ Дарина Дмитрівна Макогон
Ծնվել էմայիսի 5, 1907(1907-05-05)
ԾննդավայրՉեռնովցի, Բուկովինայի դքսություն, Ավստրո-Հունգարիա
Վախճանվել էհոկտեմբերի 30, 1982(1982-10-30) (75 տարեկան)
Վախճանի վայրԼվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԼիչակիվ գերեզմանատուն[1]
Մասնագիտությունգրող
Լեզուուկրաիներեն
ՔաղաքացիությունFlag of the Habsburg Monarchy.svg Ավստրո-Հունգարիա, Flag of Ukraine.svg Արևմտաուկրաինական Ժողովրդական Հանրապետություն և Flag of Poland (1927–1980).svg Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն[2]
ԿրթությունԼվովի համալսարան
Ժանրերպատմվածք
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Պարգևներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան և «Պատվո նշան» շքանշան
ԱմուսինԵվգենի Պոլոտնյուկ
Իրինա Վիլդե Վիքիքաղվածքում
Commons-logo.svg Iryna Vilde Վիքիպահեստում

Իրինա Դմիտրիևնա Վիլդե (ուկրաիներեն՝ Іри́на Ві́льде, իսկական անուն-ազգանունը՝ Դարիա Դմիտրիևնա Մակոհոն (ուկրաիներեն՝ Дарина Дмитрівна Макогон), ամուսնու կողմից՝ Պոլոտնյուկ, մայիսի 5, 1907(1907-05-05), Չեռնովցի, Բուկովինայի դքսություն, Ավստրո-Հունգարիա - հոկտեմբերի 30, 1982(1982-10-30), Լվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի գրող, որն ընդգրկվել է 20-րդ դարի հայտնի մարդկանց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ցուցակում։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1940 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրինա Վիլդեն ծնվել է 1907 թվականին Չեռնովցիում, ուսուցիչ և գրող Դմիտրի Մակոհոնի ընտանիքում։ Ավարտել է Իվանո-Ֆրանկովսկի գիմնազիան։ 1928-1933 թվականներին սովորել է Լվովի համալսարանում, ուսուցչություն է արել Կոլոմիա քաղաքում, 1933-1939 թվականներին եղել է «Կանանց ճակատագիր» (ուկրաիներեն` «Жіноча доля») թերթի խմբագիրը։

1930 թվականին տպագրվել է երիտասարդ գրողի «Կյանքի պատմություն» նովելը։ 1930-1939 թվականներին Վիլդեն հրատարակել է մի շարք պատմվածքներ ու պատմություններ Արևմտյան Ուկրաինայի մտավորականության, մանր բուրժուազիայի կյանքից։ 1935 թվականին ստորագրել է Իրինա Վիլդե կեղծանունով։ 1940 թվականին համալրել է ԽՍՀՄ գրողների միության շարքերը։

1945-1949 թվականներին եղել է «Պրավդա Ուկրաինի» թերթի հատուկ թղթակից։ 1947 թվականին ընտրվել է ՈւԽՍՀ Գերագույն խորհրդի 2-րդ գումարման պատգամավոր։ Երկար տարիներ ղեկավարել է Լվովի գրողների միության կազմակերպությունը[3]։

Մահը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մահացել է 1982 թվականի հոկտեմբերի 30-ին։ Թաղված է Լվովի Լիչակով գերեզմանատանը։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ՈւԽՍՀ Տարաս Շևչենկոյի անվան պետական մրցանակ՝ «Ռեչինսկի քույրեր» (1958-1964) վեպի համար, 1965
  • Ի. Ֆրանկոյի անվան մրցանակ, 1935
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
  • Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան, 1977
  • «Պատվո նշան» շքանշան

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրական գործունեությունն սկսել է 1927 թվականից։ Տպագրվել սկսել է ուսանողական տարիներից։ Առանձին հրատարակություններով լույս են տեսել Վիլդեի ակնարկները, պատմվածքներն ու վեպերը։ 1967-1968 թվականներին լույս է տեսել Վիլդեի երկերի ժողովածուների հինգհատորյակը։

  • «Տարօրինակ սիրտ», 1936
  • «Չափահաս երեխաներ», 1939
  • «Մի կյանքի պատմություն», 1946
  • «Կյանքի ուղի», 1949
  • «Խնձորենին կրկին ծաղկում է», 1949
  • «Վեպեր ու վիպակներ», 1949
  • «Պատմություններ», 1954
  • «Ռեչինսկի քույրեր» 1958-1964
  • «Դուք չեք սիրում», 1958
  • «Ես եմ մեղավորը», 1959
  • «Կյանքն սկսվում է», 1961
  • «Վարդեր և փշեր», 1961

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գրողի անունով են անվանակոչվել փողոցներ Լվովում և Չերնովիցայում
  • Լվովի այն տանը, որտեղ ապրել է գրողը, կա փակցված հուշատախտակ
  • Լվովում բացվել է Իրինա Վիլդեի անվան գրական թանգարան
  • 2007 թվականին Ուկրաինայի գրողների միության Լվովի կազմակերպությունում սահմանվել է Իրինա Վիլդեի անվան համաուկրաինական գրական մրցանակ
  • 2006 թվականի հոկտեմբերին Ուկրաինայի Գերագույն խորհուրդը (Ռադա) որոշում է կայացրել «Իրինա Վիլդեի ծննդյան 100- ամյակի միջոցառումների մասին»

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Куторга 3. Накануне.- «Литературная газета», 1959, 10 дек.;
  • Пустовойт П. Иллюзии гибнут, надежды остаются. — «Дружба народов», 1958, № 12;
  • Вальо М. А. Ipина Вiльде. Лiт.-критич. нарис, К., 1962.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Личаківський некрополь (укр.) — P. 327.
  2. Ռուսերեն Վիքիպեդիա (ռուս.) — 2001.
  3. Ուկրաինական պատմվածքներ, «Սովետական գրող» հրատարակչություն, Երևան, 1977
Wikiquote-logo-hy.svg
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Իրինա Վիլդե հոդվածին