Իվանե Մաչաբելի

Իվանե Մաչաբելի; վրաց.՝ ივანე მაჩაბელი
Ծնվել է	հունվարի 27 (փետրվարի 8), 1854
Ծննդավայր	Թամարաշեն, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունիսի 26 (հուլիսի 8), 1898 (44 տարեկան)
Վախճանի վայր	Թիֆլիս, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտություն	գրող, թարգմանիչ և հասարակական գործիչ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
	Ivane Machabeli Վիքիպահեստում

Իվանե Մաչաբելի (վրաց.՝ ივანე მაჩაბელი, հունվարի 27 (փետրվարի 8), 1854, Թամարաշեն, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 26 (հուլիսի 8), 1898, Թիֆլիս, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն), վրացի գրող, լրագրող և հասարակական գործիչ։ Հայտնի է Վիլյամ Շեքսպիրի ստեղծագործությունների թարգմանություններով։

Կենսագրություն

Ծնվել է Մաչաբելի վրացական ազնվականների ընտանիքում, Թամարաշենի գյուղում (ներկայում՝ Հարավայի Օսիայի տարածքում՝ Ցխինվալիի մոտ)։ Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգում, Գերմանիայում և Փարիզում։ Վրաստան վերադառնալուց հետո Իլյա Ճավճավաձեին առաջարկում է համագործակցել հանուն վրացական մշակույթի վերածննդի ու ընդդեմ Ռուսաստանի կայսերական իշխանության։ Որպես գլխավոր խմգագիր աշխատել է Վրաստանի առաջատար ազգային ամսագրերում՝ «Իվերիա» և «Դրոեբա»։ Իր ողջ կյանքի ընթացքում աշխատել է Շեքսպիրի ստեղծագործությունների թարգմանության վրա։ Թեև երբեք չի եղել Անգլիայում, սակայն հիանալի թարգմանել է Համլետ, Օթելլո, Մակբեթ, Ռիչարդ II, Հուլիոս Կեսար, Անտոնիոս և Կլեոպատրա դրամաները։ Այդ թարգմանությունները մինչ օրս մնում են Ռուսթավելու անվան թատրոնի խաղացանկում։ Մաչաբելին 1898 թվականի հունիսի 26-ին դուրս է եկել Թիֆլիսի իր բնակարանից ու անհետ կորել։

Մաչաբելիի տուն-թանգարանը գտնվում է Թամարաշենի գյուղում՝ գրողի հայրենական տանը, որ կառուցվել է XIX դարում։ 1997 թվականին շենքը լրջորեն վնասվել է, ինչպես վկայվում է, տեղացի օսեթ ազգայնամոլների կողմից։ 2008 թվականի վրաց-օսական պատերազմից անմիջապես հետո թանգարանը հիմնովին ավերվել է, իսկ ցուցանմուշները ոչնչացվել են։

Աղբյուրներ

Большая советская энциклопедия. - М.: Советская энциклопедия. 1969-1978
Rayfield, Donald (2000), The Literature of Georgia: A History: 1st edition, p. 181. Routledge, ISBN 0-7007-1163-5
Georgian Monument Blown up in South Ossetia, The Jamestown Foundation Monitor, Volume 3, Issue 145 (July 25, 1997).
International Organization Affirms that Machabeli Museum is Destroyed in Tamarasheni. The Georgian Times. January 30, 2009.