Ժամանակակից արվեստի թանգարան (Բազել)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժամանակակից արվեստի թանգարան
Տեսակպատկերասրահ և հավաքածու
Երկիր Շվեյցարիա
ՏեղագրությունԲազել
ՀասցեSt. Alban-Rheinweg 60
Հիմնադրվել է1980
Կայքkunstmuseumbasel.ch
Քարտեզ
Քարտեզ

Ժամանակակից արվեստի թանգարան[1] (գերմ.՝ Kunstmuseum Basel | Gegenwart, ավելի վաղ՝ գերմ.՝ Museum für Gegenwartskunst), արվեստի թանգարան Շվեյցարիայի Բազել քաղաքում։ Բացվել է 1980 թվականին՝ որպես Եվրոպայում առաջին հանրային թանգարան՝ բացառապես նվիրված ժամանակակից արվեստի արտադրությանը և պրակտիկային 1960-ականներից մինչև մեր օրերը։ Այն ազգային նշանակության ժառանգության վայր է[2]։ Վարչականորեն ենթակա է Բազելի գեղարվեստի թանգարանին։ 2016 թվականին վերանվանվել է, թանգարանի ֆոնդերի հիմքը Ջուզեպպե Պանցա դի Բյումոյի կողմից հավաքված արվեստի գործերի հավաքածուն է, ով 1970-ականների կեսերին քաղաքին առաջարկել է մի շարք ցուցանմուշներ ցուցադրելու պայմանով, դրա համար համապատասխան տարածքներ գտնել, 1991 թվականից քաղաքապետարանը ամբողջությամբ հոգում է թանգարանի շահագործման ծախսերը։ Թանգարանի հավաքածուում ներկայացված են 1960-ական թվականներից մինչև մեր օրերը ստեղծված արվեստի գործեր։

Պատմություն և նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից արվեստի թանգարանը Բազելում բացվել է 1980 թվականին Museum für Gegenwartskunst անվամբ[3]։ Համարվում է Եվրոպայի առաջին հանրային ցուցահանդեսային տարածքներից մեկը, որը նվիրված է բացառապես ժամանակակից արվեստին։ 21-րդ դարում թանգարանն անկախ մշակութային հաստատություն չէ, այն վարչականորեն պատկանում է Բազելի գեղարվեստի թանգարանին, որը պաշտոնապես կոչվում է Öffentliche Kunstsammlung Basel: Ժամանակակից արվեստի թանգարանի հավաքածուն միավորում է Բազելի արվեստի թանգարանի և Էմանուել Հոֆման հիմնադրամի (Emanuel Hoffmann-Stiftung) ֆոնդերի աշխատանքները։ 2016 թվականին թանգարանը վերանվանվել է, այժմ այն կոչվում է «Kunstmuseum Basel | Gegenwart»՝ ընդգծելով Բազելի հավաքածուի միասնությունը։

Թանգարանը սկզբնապես հիմնված է եղել իտալացի արվեստի կոլեկցիոներ Ջուզեպպե Պանցա դի Բյումոյի (Giuseppe Panza di Biumo) հավաքածուի վրա, ով 1970-ականների կեսերին Բազելին առաջարկել է ցուցադրել իր ժամանակակից գործերից շատերը, եթե թանգարանին համապատասխան տարածք հատկացվի։ Արդյունքում ժամանակակից արվեստի թանգարանը տեղակայվել է բազելյան թաղամասում (Basel-St. Alban), 1978-1979 թվականներին տեղի ունեցած ամբողջ թաղամասի համապարփակ և լայնածավալ վերակառուցմանը զուգահեռ, Քրիստոֆ Մերյան հիմնադրամը (Christoph Merian Stiftung) վերակառուցել և համալրել է նախկին թղթի գործարանի շենքը։ Նախագիծն իրականացվել է Բազելի Steib + Steib ճարտարապետական ընկերության կողմից։

Ամբողջ նախագիծը հիմնականում ֆինանսավորվել է հովանավոր Մայա Զախեր-Շտելինի կողմից, Բազել-Շտադտ կանտոնն իր հերթին հատկացրել է հողատարածքը և 1991 թվականից ամբողջությամբ իր վրա վերցրել շահագործման ծախսերը։ 2005 թվականին շենքը կապիտալ վերանորոգվել է։

Թանգարանի հավաքածուն ներկայացնում է արվեստի գործեր, որոնք ստեղծվել են 1960-ականներից։ Սկսած 1971 թվականից թանգարանը ձեռք է բերել նաև վիդեոարտ գործեր։ Հավաքածուի ուշադրության կենտրոնում են Յոզեֆ Բոյսի, Բրյուս Նաումանի, Ռոզմարի Տրոկելի և Ջեֆ Ուոլի աշխատանքները, ինչպես նաև ժամանակակից ամերիկյան արվեստի ստեղծագործություններ (Ռոբերտ Գոբեր, Էլիզաբեթ Պեյթոն, Մեթյու Բառնի

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Museum für Gegenwartskunst Basel — Basel : Museum für Gegenwartskunst, 1987.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Илья Иосифович Кабаков Альбом моей матери. — Flies France, 1995. — С. 261. — 280 с.
  2. Swiss inventory of cultural property of national and regional significance (1995), p. 79.
  3. 40 Jahre Kunstmuseum Basel | Gegenwart

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժամանակակից արվեստի թանգարան (Բազել)» հոդվածին։