Բազել-Շտադ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox map.png
Բազել-Շտադ
Դրոշ Զինանշան
Flag of Canton of Basel.svg
 Wappen Basel-Stadt matt.svg
Basel, straatzicht Steinenberg foto1 2013-07-27 09.53.jpg
ԵրկիրՇվեյցարիա Շվեյցարիա
Մասն էNorth West Switzerland? և Northwestern Switzerland?
ԿարգավիճակՇվեյցարիայի վարչական բաժանում և քաղաք-պետություն
Մտնում էՇվեյցարիա[1]
ՎարչկենտրոնԲազել
Ամենաբարձր կետSt. Chrischona?
ԲԾՄ260 մետր
Օրենսդրական մարմինGrand Council of Basel-Stadt?
Պաշտոնական լեզուներգերմաներեն
Բնակչություն▲200 973 մարդ (սեպտեմբերի 30, 2021)[2]
Տարածք36,95 կմ²
Karte Gemeinden des Kantons Basel Stadt 2007.png
Հիմնադրված է1833 թ.
Սահմանակցում էԲազել-Լանդ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Վերին Հռենոս և Էլզաս
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
ISO 3166-2 կոդCH-BS
Ավտոմոբիլային կոդBS
Անվանված էԲազել
bs.ch​(գերմ.)​(ֆր.)​(իտալ.)​(անգլ.)

Բազել-Շտադ (գերմ.՝ Basel-Stadt, ֆր.՝ Bâle-Ville), ամենափոքր և ամենախտաբնակ կանտոնը Շվեյցարիայի հյուսիսային մասում։ Իր մեջ ներառում է Բազել քաղաքը և վերջինիս մերձակա Բետինգեն ու Ռիեն համայնքները։ Վարչական կենտրոնը Բազել քաղաքն է։ 2019 թվականի ապրիլի 30-ի տվյալներով բնակիչների թվաքանակը եղել է 200 261։ Նրանցից 56,106-ը օտարերկրացիներ էին[3]։ Բնակչության 25 %-ը կաթոլիկներ էին, 27 %-ը՝ բողոքականներ, 36 տոկոսը նշել են, որ ոչ մի կրոն չեն դավանում[4]։

Կանտոնը, որ զբաղեցնում է ընդամենը 37 քառակուսի կիլոմետր տարածք, երբեմն նմանեցվում է քաղաք-նահանգի[5]։ Սահմանակից է Ֆրանսիային և Գերմանիային, որոնց հետ տրանսպորտային ու տնտեսական սերտ կապեր է հաստատել։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բազել-Շտադ կանտոնն ստեղծվել է 1833 թվականին, երբ պատմական Բազել կանտոնը, որը Շվեյցարիայի Համադաշնության մաս էր դարձել 1501 թվականին, գյուղատնտեսական նշանակության հողերի պատճառով ծագած քաղաքական ու ռազմական բախումների արդյունքում բաժանվել է գյուղական և քաղաքային մասերի։ Թեև դրանից հետո վերամիավորման շարժում է ծավալվել, բայցևայնպես՝ գյուղական համարվող կանտոնի` Բազել-լանդշաֆտի բնակչությունը երկու անգամ (1969 և 2014 թթ.) քվեարկել է վերամիավորման առաջարկի դեմ՝ հանուն իր անկախության պահպանման[6][7]։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանտոնում զարգացած են հատկապես արդյունաբերության քիմիական ու դեղագործական ճյուղերը և բանկային գործը։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Տեսարան կանտոնից

    Տեսարան կանտոնից

  • Կանտոնի վարչական կենտրոնը՝ Բազել քաղաքը

    Կանտոնի վարչական կենտրոնը՝ Բազել քաղաքը

  • Բազելի քաղաքապետարանը

    Բազելի քաղաքապետարանը

  • Բազելի կայարանի շենքը

    Բազելի կայարանի շենքը

  • Արտ-Բազել միջազգային ցուցահանդեսը

    Արտ-Բազել միջազգային ցուցահանդեսը

  • Նովարտիս ընկերության գլխավոր գրասենյակը Բազելում

    Նովարտիս ընկերության գլխավոր գրասենյակը Բազելում

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ https://www.iso.org/obp/ui/#iso:code:3166:CH
  2. ↑ 2,0 2,1 Statistisches Amt Basel-Stadt: Wohnbevölkerung nach Bezirk
  3. ↑ Federal Department of Statistics (2008)։ «Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeit, Geschlecht und Kantonen» (Microsoft Excel)։ Արխիվացված է օրիգինալից դեկտեմբերի 15, 2008-ին։ Վերցված է November 5, 2008 
  4. ↑ Federal Department of Statistics (2004)։ «Wohnbevölkerung nach Religion» (Interactive Map)։ Արխիվացված է օրիգինալից դեկտեմբերի 29, 2008-ին։ Վերցված է 2009-01-15 
  5. ↑ Canton of Basel-Stadt Welcome
  6. ↑ Uhr schh; fref, Regionaljournal Basel 17:30 (2014-09-28)։ «Kantonsfusion scheitert an Baselland»։ srf.ch։ Վերցված է ապրիլի 4, 2018 
  7. ↑ «Die beiden Basel bleiben getrennt»։ սեպտեմբերի 28, 2014։ Վերցված է ապրիլի 4, 2018 – via www.tagesanzeiger.ch 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Բազել-Շտադ Վիքիպահեստում
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բազել-Շտադ&oldid=7748988» էջից