Բազել-Շտադ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բազել-Շտադ
Դրոշ Զինանշան


ԵրկիրՇվեյցարիա Շվեյցարիա
Մասն էՀյուսիսարևմտյան Շվեյցարիա և Հյուսիսարևմտյան Շվեյցարիա
ԿարգավիճակՇվեյցարիայի վարչական բաժանում և քաղաք-պետություն
Մտնում էՇվեյցարիա[1]
ՎարչկենտրոնԲազել
Ամենաբարձր կետSt. Chrischona?
ԲԾՄ260 մետր
Օրենսդրական մարմինGrand Council of Basel-Stadt?
Պաշտոնական լեզուներգերմաներեն
Բնակչություն200 973 մարդ (սեպտեմբերի 30, 2021)[2]
Տարածք36,95 կմ²
Հիմնադրված է1833 թ.
Սահմանակցում էԲազել-Լանդ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Վերին Հռենոս և Էլզաս
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
ISO 3166-2 կոդCH-BS
Ավտոմոբիլային կոդBS
Անվանված էԲազել
bs.ch(գերմ.)(ֆր.)(իտալ.)(անգլ.)

Բազել-Շտադ (գերմ.՝ Basel-Stadt, ֆր.՝ Bâle-Ville), ամենափոքր և ամենախտաբնակ կանտոնը Շվեյցարիայի հյուսիսային մասում։ Իր մեջ ներառում է Բազել քաղաքը և վերջինիս մերձակա Բետինգեն ու Ռիեն համայնքները։ Վարչական կենտրոնը Բազել քաղաքն է։ 2019 թվականի ապրիլի 30-ի տվյալներով բնակիչների թվաքանակը եղել է 200 261։ Նրանցից 56,106-ը օտարերկրացիներ էին[3]։ Բնակչության 25 %-ը կաթոլիկներ էին, 27 %-ը՝ բողոքականներ, 36 տոկոսը նշել են, որ ոչ մի կրոն չեն դավանում[4]։

Կանտոնը, որ զբաղեցնում է ընդամենը 37 քառակուսի կիլոմետր տարածք, երբեմն նմանեցվում է քաղաք-նահանգի[5]։ Սահմանակից է Ֆրանսիային և Գերմանիային, որոնց հետ տրանսպորտային ու տնտեսական սերտ կապեր է հաստատել։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բազել-Շտադ կանտոնն ստեղծվել է 1833 թվականին, երբ պատմական Բազել կանտոնը, որը Շվեյցարիայի Համադաշնության մաս էր դարձել 1501 թվականին, գյուղատնտեսական նշանակության հողերի պատճառով ծագած քաղաքական ու ռազմական բախումների արդյունքում բաժանվել է գյուղական և քաղաքային մասերի։ Թեև դրանից հետո վերամիավորման շարժում է ծավալվել, բայցևայնպես՝ գյուղական համարվող կանտոնի` Բազել-լանդշաֆտի բնակչությունը երկու անգամ (1969 և 2014 թթ.) քվեարկել է վերամիավորման առաջարկի դեմ՝ հանուն իր անկախության պահպանման[6][7]։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանտոնում զարգացած են հատկապես արդյունաբերության քիմիական ու դեղագործական ճյուղերը և բանկային գործը։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. https://www.iso.org/obp/ui/#iso:code:3166:CH
  2. 2,0 2,1 Statistisches Amt Basel-Stadt: Wohnbevölkerung nach Bezirk
  3. Federal Department of Statistics (2008). «Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeit, Geschlecht und Kantonen». Արխիվացված է օրիգինալից (Microsoft Excel) 2008 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  4. Federal Department of Statistics (2004). «Wohnbevölkerung nach Religion». Արխիվացված է օրիգինալից (Interactive Map) 2008 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 15-ին.
  5. Canton of Basel-Stadt Welcome
  6. Uhr, schh; fref, Regionaljournal Basel 17:30 (2014 թ․ սեպտեմբերի 28). «Kantonsfusion scheitert an Baselland». srf.ch. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  7. «Die beiden Basel bleiben getrennt». 2014 թ․ սեպտեմբերի 28. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 4-ին – via www.tagesanzeiger.ch.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]