Թղթագլան

Հռոմեական դիմապատկերային ֆրեսկոներ Պոմպեյից, մ.թ.ա. 1-ին դար, որոնց վրա պատկերված են դափնեպսակներով երկու տարբեր մարդիկ, որոնցից մեկի ձեռքին ռոտլյուս է, մյուսի ձեռքին՝ վոլյումեն

Թղթագլան, գրելանյութի (պապիրուսի, մագաղաթի կամ թղթի) երկար շերտ, որը պահպանման համար գլանաձև փաթաթվում էր, և այդպիսի շերտի վրա գրում էին երկարությանը զուգահեռ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

19-րդ դարի հետազոտողները կարծում էին, որ պրովանսական տրուբադուրների երգարանները կազմվում էին հեղինակային թղթագլանների հիմքի վրա։ Նման մագաղաթե թղթագլանները նախատեսված էին աճպարարների կողմից տրուբադուրների ստեղծագործությունների կատարման ժամանակ, և դրանց մեջ գրվում էին մեկ հեղինակի երգերը։ Նման վարկած առաջ քաշեց Ֆ.Ք.Դիցը, 1877 այդ միտքը պաշտպանեց Գուստավ Գրոբերը (Gustav Gröber): Տրուբադուրների երգերով մագաղաթե հեղինակային թղթագլանները հայտնի չէին մասնագետներին. դրանք կարելի էր տեսնել միայն միջնադարյան ձեռագրերի մանրանկարներում, բայց վարկածը հաստատվեց 1914 թվականին, երբ հայտնաբերվեց «Վինդելի մագաղաթը»^[1]։ Արդյունքում Մ.Պ. Ֆերեյրայի (Manuel Pedro Ferreira) ենթադրությունն այն մասին, որ այս մագաղաթը կարող էր լինել գրքի կամ գրքույկի միջնամասը, չմերժեց 19-րդ դարի հետազոտողների սկզբնական վարկածները թղթագլանի մասին^[2]։

Երկար ժապավենի տեսքով մեկմեկու սոսնձված փաստաթղթերը, որոնք գլանի ձևով փաթաթվում էին, Ռուսական թագավորությունում անվանում էին սյունակներ (столбцы):

Ռազմական գործ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարպետ-ձուլորդ Սեմյոն Դուբինինի՝ 1591 թվականի «Թղթագլանը»՝ անվանական թնդանոթը պահպանվում է Սանկտ Պետերբերգում՝ Հրետանու թանգարանում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եսթերի գրքի թղթագլանը, Սևիլյա, Իսպանիա.
Այսօր եվրոպական թղթագլանների համար արտադրվող թանաքի բաղադրամասերը
Թղթագլաններ, որոնցում Մեծ Բրիտանիայի Պառլամենտի որոշումներն են, պահվում են պառլամենատական պահոցներում, Վեստմինստերյան պալատ, Լոնդոն
Թղթագլան

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձեռագիր

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Beltran, Vicenç. «Martin Codax o el poeta intemporal». Martin Codax (իսպաներեն). Alicante : Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 4-ին.
↑ Ferreira M. P. Novas observações sobre o Pergaminho Vindel // Aspectos da música medieval no Ocidente peninsular. Música Palaciana : [порт.] : in 2 vol. / Ferreira, Manuel Pedro. — 2.ª edição. — Lisboa : Imprensa Nacional Casa da Moeda — INCM, 2010. — Vol. 1. — 328 p. — ISBN 9789722718318.

Ընթերցե՛ք «թղթագլան» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Книга». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[1] Beltran, Vicenç. «Martin Codax o el poeta intemporal». Martin Codax (իսպաներեն). Alicante : Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 4-ին.

[2] Ferreira M. P. Novas observações sobre o Pergaminho Vindel // Aspectos da música medieval no Ocidente peninsular. Música Palaciana : [порт.] : in 2 vol. / Ferreira, Manuel Pedro. — 2.ª edição. — Lisboa : Imprensa Nacional Casa da Moeda — INCM, 2010. — Vol. 1. — 328 p. — ISBN 9789722718318.

[1]

[2]