Թեբաին
| Թեբաին | |
|---|---|
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Դասական անվանակարգում | 3,6-դիմետոկսի, N-մեթիլ-4, 5-էպոկսիմորֆինադիեն-6,8 |
| Քիմիական բանաձև | C₁₉H₂₁NO₃ |
| Ֆիզիկական հատկություններ | |
| Ագրեգատային վիճակ | փոշի |
| Արտաքին տեսք | մանր բյուրեղներ |
| Մոլային զանգված | 311,37 գ/մոլ |
| Ջերմային հատկություններ | |
| Հալման ջերմաստիճան | 191 — 193 °С °C |
| Եռման ջերմաստիճան | 395.93 °С °C |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 115-37-7 |
| PubChem | 5324289 |
| EINECS համար | 204-084-1 |
| SMILES | CN1CCC23C4C(=CC=C2C1CC5=C3C(=C(C=C5)OC)O4)OC |
| ЕС | 204-084-1 |
| ChEBI | 4479543 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Թեբաին, համարվում է ափիոնի ալկալի։ Թեբաինի բաղադրությունը ափիոնի մեջ հասնում է մինչև 0,2 տոկոս։ Անվանումը ենթադրաբար ծագել է Թեբեական լեգեոնից (Θῆβαι, Thēbai - հուն․՝ «Թեբե»): Թերապևտիկ նպատակներով թեբաինը չի օգտագործվում՝ սուր թունայնության պատճառով։ Թեբաինից ռեակցիայի միջոցով սինթեզվում է Բուպրենորֆին, Դիպրենորֆին, Էտորֆին, իսկ օքսիդացման միջոցով՝ Օքսիկոդոն, Նելոքսոն, Նալտրեքսոն, Նալբուֆին։ Մտնում է օմնոպոնի կազմի մեջ։
Ափիոնային ալկալիների շարքում թեբաինը ֆիզիոլոգիական ազդեցությամբ ավելի հեռու է մորֆինից և համարվում է ջղաձգություն առաջացնող թույն, այլ ոչ թե թմրանյութ։
Ֆիզիկա-քիմիական հատկանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թեբաինն իրենից ներկայացնում է բաց դեղնավուն, մանր բյուրեղավոր փոշի, հեշտ լուծվող է քլորոֆորմի մեջ և դժվար լուծվող՝ սպիրտի և եթերի մեջ։ Հալման ջերմաստիճանը կազմում է 191 — 193 °C, եռման ջերմաստիճանը՝ 395,93 °C:
Ստացման եղանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թեբաինի ստացման նախնական հումք է ծառայում թեբաինային «ձյութը», որը ստանում են պապավերինի արտադրությունից հետո[1]։ Թեբաինային ձյութն իրենից ներկայացնում է հավելյալ ալկալիների հիմքերի խառնուրդ, որն աղտոտված է հիմնականում ձյութանման նյութերով և հիմնային բնույթի այլ խառնուրդներով։
Ալկալիների պարունակությունը թեբաինային ձյութի մեջ տատանվում է և կախված է ափիոնի տեսակից և որակից, և պարունակում է 6 մինչև 15%։ Թեբաինիային ձյութից թեբաին ստանալու համար օգտագործում են դրա սալիցիլաթթվի հետ, դժվար լուծվող իզոպրոպիլային սպիրտում թեբաինի սալիցիլատ աղի հատկանիշները[2]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Thebaine. Properties// chemspider.com
- ↑ Тебаин // emedicinehealth.ru
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Mikus G, Somogyi AA, Bochner F, Eichelbaum M. «Thebaine O-demethylation to oripavine: genetic differences between two rat strains». Xenobiotica. 1991 Nov; 21(11): 1501–9.