Էսփերանս
| Էսփերանս | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քաղաք |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ավստրալիա[1] |
| Վարչատարածք | Արևմտյան Ավստրալիա[1] և Shire of Esperance? |
| ԲԾՄ | 11 մետր |
| Մակերես | 2,4 կմ²[2] |
 | |
 | |
Էսփերանս, քաղաք Արևմտյան Ավստրալիա նահանգում։ Նույնանուն շրջանի կենտրոնը։ Ըստ 2006 թվականի վիճակագրության՝ բնակչությունը 9536 մարդ է[3]։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էսփերանսը գտնվում է Արևմտյան Ավստրալիայի հարավում՝ Հնդկական օվկիանոսի ափին։
| Էսպերանսի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 46.9 (116.4) |
46.7 (116.1) |
44.0 (111.2) |
40.1 (104.2) |
34.5 (94.1) |
27.7 (81.9) |
27.6 (81.7) |
32.1 (89.8) |
34.9 (94.8) |
40.9 (105.6) |
42.7 (108.9) |
45.3 (113.5) |
46.9 (116.4) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 26.2 (79.2) |
26.0 (78.8) |
25.1 (77.2) |
23.4 (74.1) |
20.7 (69.3) |
18.3 (64.9) |
17.4 (63.3) |
18.2 (64.8) |
19.5 (67.1) |
21.4 (70.5) |
23.3 (73.9) |
24.6 (76.3) |
22.0 (71.6) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 15.9 (60.6) |
16.4 (61.5) |
15.3 (59.5) |
13.5 (56.3) |
11.2 (52.2) |
9.3 (48.7) |
8.5 (47.3) |
8.8 (47.8) |
9.6 (49.3) |
11.1 (52) |
12.9 (55.2) |
14.5 (58.1) |
12.2 (54) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | 8.3 (46.9) |
8.0 (46.4) |
7.4 (45.3) |
5.5 (41.9) |
2.9 (37.2) |
2.2 (36) |
1.4 (34.5) |
2.5 (36.5) |
2.7 (36.9) |
3.6 (38.5) |
4.9 (40.8) |
6.6 (43.9) |
1.4 (34.5) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 34.1 (1.343) |
25.3 (0.996) |
34.0 (1.339) |
39.5 (1.555) |
63.1 (2.484) |
72.8 (2.866) |
91.5 (3.602) |
86.3 (3.398) |
66.6 (2.622) |
43.5 (1.713) |
34.5 (1.358) |
22.0 (0.866) |
615.2 (24.22) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.2mm) | 6.4 | 5.9 | 8.9 | 9.6 | 13.0 | 15.5 | 16.4 | 15.9 | 14.3 | 10.8 | 9.2 | 7.0 | 132.9 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 10.5 | 10.2 | 8.9 | 6.3 | 6.1 | 6.2 | 5.7 | 5.8 | 7.5 | 9.5 | 10.3 | 10.5 | 8.13 |
| աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}} | |||||||||||||
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին մարդիկ՝ ավստրալիացի աբորիգենները, այս վայրերում հայտնվել են 20 000 տարի առաջ։ Դա եղել է նունգար ցեղը[4]։
Եվրոպացիները ժամանակակից Էսփերանսի շրջան են այցելել 1627 թվականին, երբ այստեղ է լողացել հոլանդական արշավախումբը՝ Gulde Zeepaard նավով։ Առաջինը ափ են իջել ֆրանսիացի նավաստիները, որոնք փոթորիկից փրկվելու վայր էին փնտրում։ Նրանք ափին են մոտեցել 2 նավով՝ L'Esperance («Հույս») և Recherche («Որոնում»)։ Դա տեղի է ունեցել 1792 թվականին։ Նավի անունով էլ ֆրանսիացիները անվանել են տեղանքը՝ «Էսփերանս»[4]։ Ոչ հեռու գտնվող արշիպելագն էլ ստացել է մյուս նավի անունը։
1802 թվականին Ավստրալիայի հարավային ափի երկայնքով առագաստանավով այս տեղանքով է անցել Մեթյու Ֆլիդենսը իր թիմով․ նրանք այցելել են նաև այս վայրերը[4][5]։
19-րդ դարի ընթացքում ժամանակակից Էսփերանսայի շրջանը որպես բազա է ծառայել կետերի և փոկերի որսորդների համար, որոնք այստեղ են եկել ինչպես Վան Դիմենի Երկրից, այնպես էլ Ամերիկայից և Ֆրանսիայից։ Որպես սննդի հիմնական աղբյուր է ծառայել ձուկը, ագեվազի և սագի միսը[4]։
1841 թվականին այստեղ է եղել Էդվարդ Ջոն Էյրը, որը Ադելաիդայից Օբլանի էր գնում[4]։
1863 թվականին այստեղ են հաստատվել Դեմպստեր եղբայրները[6], որոնցից մեկը՝ Էնդրյու Դեպստերը (անգլ.՝ Andrew Dempster), 1866 թվականին 100 000 ակր հողի սեփականության վկայական է ձևակերպել (մոտ 404,7 կմ²)[4]։
19-րդ դարի վերջին՝ Արևմտյան Ավստրալիայի տարածքում ոսկու հանքավայրերի հայտնաբերումից հետո (Կալգուրլի, Դանդասի և Կուլգարդի շրջաններում) Էսփերանսում կյանքը լուրջ փոփոխությունների է ենթարկվել։ Էսփերանսը վերածվել է հետախույզների և արկածախնդիրների համար առաջնային կետի, որոնք ուղևորվում էին դեպի Գոլդֆիլդս շրջան («Ոսկե դաշտեր»)[4]։
1897 թվականին այստեղ արդեն գործում էին երկու թերթ, մեկ գարեջրի գործարան և չորս հյուրանոց։ Բայց բոլորին հյուրանոցները դեռ չէին հերիքում, և որոշ արկածախնդիրներ ստիպված էին գիշերել վրաններում կամ բաց երկնքի տակ՝ ծովափին։
Ապա այստեղ են եկել ֆերմերները և 1912 թվականին Էսփերանսի շուրջը արդեն եղել է 60 ֆերմերային տնտեսություն։ Սկսվել է բերրի Մալի շրջանի հիմնադրումը, սակայն 1920-ական թվականների վերջին և 1930-ական թվականների սկզբին Մեծ ճգնաժամը քայքայել է ֆերմերային տնտեսությունների 75%-ը[4]։ Սկզբում քաղաքում տնտեսական կյանքի վերականգնումը դանդաղ էր ընթանում, բայց 1940-ականների վերջին պարզվել է, որ Էսփերանսից հյուսիս գտնվող հողերը թաքցնում են պղնձի, ցինկի և սուպերֆոսֆատների հանքավայրեր։ 1950-60-ական թվականներին միջոցներ են ձեռնարկվել Էսփերանսում մի ամբողջ գյուղատնտեսական շրջան ստեղծելու համար։ Ներկայումս քաղաքում բյուջեի համալրման հիմնական աղբյուրներն են արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը, զբոսաշրջությունը և ձկնորսությունը[4]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ 2006 թվականի մարդահամարի՝ Էսփերանսում բնակվում է 9536 մարդ, որից 4626-ը՝ տղամարդ, իսկ 4910-ը՝ կին։ Աբորիգեն բնակիչները կազմում են 5,1% (483 մարդ)[3]։
Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը միացած է «Արևելք-Արևմուտք» տրանսպորտային միջանցքին մինչև Կալգուրլ երկաթգծով։ Քաղաքում կա նաև նավահանգիստ[5] և Էսփերանս օդանավակայանը։
Նշանավոր բնիկներ և բնակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դեն Փերիս — ավստրալիացի դերասան
- Քվինեդ Լինչ — ավստրալիական ֆուտբոլի խաղացող
- Ջորջ Հարիսոն — The Beatles խմբի կիթառահար, այցելել է այս վայրերը
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 http://quickstats.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2016/quickstat/SSC50491
- ↑ https://catalogue.data.wa.gov.au/dataset/localities/resource/55e1dae5-f9c4-418d-baf7-3b35c2d4533f
- ↑ 3,0 3,1 «2006 Census QuickStats : Esperance (Urban Centre/Locality)» (անգլերեն). Australian Bureau of Statistics. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 «History» (անգլերեն). Esperance. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «History and Development of the Port» (անգլերեն). Esperance Ports Sea and Land, Western Australia. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Wendy Birman. «Dempster, Andrew (1843–1909)» (անգլերեն). Australian Dictionary of Biography. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
- ↑ «Dates + News» (անգլերեն). Esperance Senior High School. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Main Page» (անգլերեն). Shire of Esperance. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էսփերանս» հոդվածին։ |
| ||||||||||
