Էպիդավրոս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Էպիդավրոս
ԵրկիրՀունաստան Հունաստան
Ժամային գոտիUTC+2 և UTC+3
Փոստային դասիչ21054
Էպիդավրոս (Հունաստան)##
Էպիդավրոս (Հունաստան)

Էպիդավրոս[1](հուն․՝ Επίδαυρος), հնագույն քաղաք Հունաստանում։ Տեղակայված է Պելոպոնեսի հյուսիս-արևելքում, Արգոլիդա թերակղզու արևելյան ափին։ Հին ժամանակներում եղել է Էպիդավրոս շրջանի կենտրոնը։ Հայտնի է հնագույն թատրոնի ավերակներով և Ասկլեպիոսի տաճարով։ Ներկայումս ավերակների մոտ կա փոքր ձկնորսական գյուղ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը գոյություն ունի Միկենյան դարաշրջանից ի վեր (պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել են ամրոցի պատերի մնացորդներ և թաղված իրեր, որոնք վերագրվում են այդ դարաշրջանին)։ Մ.թ.ա. 8-րդ և 7-րդ դարերում Էպիդավրոսն ունեցել է զգալի ազդեցություն. ստեղծվել են գաղութներ Էգինա, Կոս, Նիսիրոս և Տենեդոս (Բոզջաադա) կղզիներում։ Մ.թ.ա. 4-րդ դարում Էպիդավրոսի առևտրում անկում է արձանագրվել։ Մ.թ.ա. 5-րդ դարում այստեղ իշխանություն են հաստատել Պելոպոնյան պատերազմների տիրակալները, ինչի արդյունքում Էպիդավրոսը բազմիցս ենթարկվել է աթենացիների և նրանց դաշնակիցների ասպատակություններին։ Հետագայում քաղաքը մոռացության է մատնվել և պահպանել արժեքը միայն որպես նավահանգիստ։

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի պեղումների վայրում կարելի է տեսնել Ասկլեպիոսին նվիրված տաճարի ավերակները, ջերմային լողավազանները, սենյակները, որտեղ քրմերն ընդունել են հիվանդներին, ինչպես նաև մարզադահլիճներ։ Պահպանվել են նաև տոլոսի (շրջանաձև մի կառույց, որը նախատեսված է կրոնական երաժշտության կատարման համար) ավերակներ։ Տաճարի ցելլան շրջապատված էր դորիական սյուներով, ներսում՝ կորնթոսյան սյուներով շրջապատված օղակ[2]։

Ասկլեպիոս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ասկլեպիոսի պաշտամունքն առաջին անգամ իրականացվել է մ.թ.ա. 6-րդ և 5-րդ դարերի սկզբին, և այդ ժամանակ ուխտավորների բազմությունը հոսում էր Էպիդավրոս՝ բուժման համար։ Արդեն մ.թ.ա. 4-րդ դարում տաճարը դարձել էր Հունաստանի ամենախոշոր և պաշտամունքային վայրերից մեկը և շարունակում էր զարգանալ նաև հռոմեացիների տիրապետության օրոք։ Սակայն 4-րդ դարում Թեոդոսիոս Ա Մեծի կառավարման ժամանակ հեթանոսական լինելու պատճառով տաճարը փակվեց։

Թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էպիդավրոսի գլխավոր տեսարժան վայրը թատրոնն էր, որը կառուցվել է մ.թ.ա. 4-րդ դարում։ Ուներ 14 հազար նստատեղ։ Հին հույները հավատում էին, որ հիվանդները կարող են բուժվել ոչ միայն խառնուրդներով և փոշիներով, այլև թատերական ներկայացումներով։ Դրանք առաջացնում էին հիացմունք, վախ, և արդյունքում` կատարսիս։ Լավ պահպանված թատրոնը թույլ է տալիս մեզ գնահատել ոչ միայն ճարտարապետական լուծման շքեղությունը, այլև հին վարպետների ճարտարագիտական հանճարը։ Բեմում հնչած շշուկը լսելի է նույնիսկ ամենաբարձր շարքերում։

Հնագիտական թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թատրոնի մոտ կա հնագիտական թանգարան, որտեղ ներկայացված են բավականին հետաքրքիր ցուցանմուշներ։ Քանդակագործական ցուցանմուշներից են սյուների խոյակները, որոնք հանրահայտ քանդակագործ Պոլիկլետոսի աշխատանքներն են։ Բացի դրանցից, թանգարանում պահվում է նաև Ասկլեպիոսի տաճարում հայտնաբերված վիրաբուժական գործիքների մեծ հավաքածու։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Греция : Справочная карта : Масштаб 1:1 000 000 / гл. ред. Я. А. Топчиян; ред.: Г. А. Скачкова, Н. Н. Рюмина. — М. : Роскартография, Омская картографическая фабрика, 2001. — (Страны мира «Европа»). — 2000 экз
  2. Бартенев И. А., Батажкова В. Н. Очерки истории архитектурных стилей. — М.: Изобразительное искусство, 1983. — С. 31. — 264 с.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էպիդավրոս» հոդվածին։