Էտիեն Այդու

Էտիեն Այդու; ֆր.՝ Étienne Hajdu
Ծնվել է	օգոստոսի 12, 1907[…] կամ հունվարի 1, 1907
Ծննդավայր	Տուրդա, Ավստրո-Հունգարիա և Ռումինիա
Վախճանվել է	մարտի 24, 1996[…]
Մահվան վայր	Բանյո և Փարիզ
Քաղաքացիություն	Հունգարիա և Ֆրանսիա
Կրթություն	1927՝ Վիեննայի գեղարվեստի դպրոց
Մասնագիտություն	քանդակագործ, գծանկարիչ և նկարիչ
Ոճ	Európai Iskola?
Ուսուցիչ	Էմիլ Անտուան Բուրդել
Ներշնչվել է	Բրինկուշիի կողմից
Պարգևներ	Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի նկարչական պարգև; (1965); «Ֆրանսիայի ազգային մեծ պարգև» մրցանակ; (1993), Ֆրանսիաայան ազգային շքանշան Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանին; (1996)
	ստորագրություն;
	Étienne Hajdu Վիքիպահեստում

Էտիեն Այդու (Իշթվան Հայդու, հունգ.՝ Hajdú István ֆր.՝ Étienne Hajdú; օգոստոսի 12, 1907(1907-08-12)^[1]^[2]^[3]^[…] կամ հունվարի 1, 1907(1907-01-01)^[4], Տուրդա, Ավստրո-Հունգարիա^[5] և Ռումինիա^[4] - մարտի 24, 1996(1996-03-24)^[1]^[2]^[6]^[…], Բանյո^[7] և Փարիզ^[5]), ֆրանսիացի ճարտարապետ, գրաֆիկ, գրքեր նկարազարդող։ Պատկանում է Փարիզի դպրոցին^[9]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էտիեն Այդուն ծնվել է 1907 թվականի օգոստոսի 12-ին, Ռումինայի Տրանսիլվանիա պատմական շրջանում։ 1927 թվականին սովորել է Վիեննայի գեղարվեստի դպրոցում, նույն թվականին տեղափոխվել է Ֆրանսիա, սովորել է Գրանդ Շոմիեր ակադեմիայում Էմիլ Անտուան Բուրդելի մոտ։ 1930 թվականին ստացել է ֆրանսիական քաղաքացիություն^[10]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1930-ական թվականներին Էտիենն Այդուն գաղթում է Փարիզ, որտեղ դառնում է հունգարական գեղարվեստի ոլորտի անդամ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էտիեն Այդուն դառնում է ֆրանսիական դիմադրության շարժման ակտիվ գործիչ։ Նրա հետ միասին դիմադրում էին նաև բազմաթիվ հունգարացիներ, այդ թվում նաև արվեստագետներ, գրողներ և այլ մարդիկ։ Շատերը պայքարում էին Փարիզի սահմաններից դուրս, քանի որ օտարները պաշտոնապես տարհանվել էին 1939 թվականի սեպտեմբերի պատերազմի սկսվելուց հետո։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իր առաջին անհատական ցուցահանդեսը կազմակերպել է 1939 թվականին, Փարիզում՝ Ժաննա Բյուշեի պատկերասրահում (Արփադ Սենեշեմի և Մարիա Վիեյրա դա Սիլվայի հետ միասին)։ Էտիենը զբաղվել է նաև Պիեռ Լեկյուիրի, Ժան Դյուպենի և այլ հեղինակների գրքերի ձևավորմամբ։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարչի մասին առաջին մենագրությունը պատկանում է Միշել Սյոֆորուի գրչին։

1965 թվականին արժանացել է Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի նկարչական պարգևի։ 1993 թվականին «Ֆրանսիայի ազգային մեծ պարգև» մրցանակին, իսկ 1996 թվականին Ֆրանսիայի ազգային շքանշան Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանին։

Վախճան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էտիեն Այդուն մահացել է Ֆրանսիայի Բանյո քաղաքում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Etienne Hajdu (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Étienne Hajdu — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 https://data.metropolegrenoble.fr/ckan/dataset/le-patrimoine-grenoblois — Grenoble-Alpes Métropole.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Artists + Artworks
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
↑ Նախնական ինֆորմացիա
↑ «Էթենն Այդուի կենսագրությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Pierre Tal Coat: Bilder. Etienne Hajdu: Reliefs und Skulpturen. Bern: Kunsthalle, 1957
Étienne Hajdu. Paris: Éditions des musées nationaux, 1973.
Étienne Hajdu. Paris: Fondation de Coubertin, 1993.
Seuphor M. Etienne Hajdu. París, 1950.
Ganzo R. Etienne Hajdu. París, 1957
Jianou I.Etienne Hajdu. Paris: Arted, 1972
Deac M. Etienne Hajdu. Bucarest: Meridian, 1976
Dupin J. La sculpture d’Etienne Hajdu// Dupin J. L’Espace autrement dit. Paris: Galilée, 1982, p. 81-89.
Descargues P. Etienne Hajdu, Dessins. París: Aréa,1987
Kurucz Gy. Hajdu István. Budapest: Corvina, 1989.
Hajdu, bas-reliefs et hauts-reliefs. Paris: Louis Carré & Cie, 1999

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էթենն Այդու (ֆր.)
Էթենն Այդու (անգլ.)
Էթենն Այդու Արխիվացված 2006-10-03 Wayback Machine (անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էտիեն Այդու» հոդվածին։

[_ec683844f1c466f7-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_52afefa9d3c61708-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Etienne Hajdu (նիդերլ.)

[_3f6576589ab5359e-3] 3,0 ^3,1 Étienne Hajdu — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7

[_917a67941aeed21a-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 https://data.metropolegrenoble.fr/ckan/dataset/le-patrimoine-grenoblois — Grenoble-Alpes Métropole.

[_30c03b20f4841189-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Artists + Artworks

[_3ff8b2be067bf105-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_754b2c9545dce513-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480

[_c836eb89a3e6cd0a-8] Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու

[9] Նախնական ինֆորմացիա

[10] «Էթենն Այդուի կենսագրությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]