Զոնգուլդաք (քաղաք)
| Զոնգուլդաք | ||
 | ||
| Երկիր |  Թուրքիա | |
|---|---|---|
| Մակերես | 272 կմ² | |
| ԲԾՄ | 60 մետր | |
| Բնակչություն | ▼101 749 մարդ (հունվարի 1, 2022) | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| Պաշտոնական կայք | zonguldak.bel.tr(թուրքերեն) | |
| ||
Զոնգուլդաք քաղաք, Զոնգուլդաքի մարզի մայրաքաղաքը։ Գտնվում է Թուրքիայի սևծովյան տարածաշրջանում։ Այն հիմնադրվել է 1849 թվականին՝ որպես քաղաք-նավահանգիստ Էրեղլիի մոտ գտնվող քարածխային հանքավայրերի համար, ածխի առևտուրը մնում է նրա հիմնական տնտեսական գործունեությունը[փա՞ստ]: Ըստ 2009 թվականի մարդահամարի՝ Զոնգուլդաքի բնակչությունը կազմում է 108 792 մարդ։ Ներկայիս քաղաքապետը «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության ներկայացուցիչ Օմեր Սելիմ Ալանն է։
Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքի անվան ծագման հետ կապված կան մի քանի տարբեր վարկածներ.
- այն ծագել է Զոն Գոլ-Դաղ-ից՝ ֆրանսիական և բելգիական հանքարդյունաբերական կազմակերպությունների[1][2] կողմից ֆրանսիական «զոնա» և ֆրանսիական արտասանությամբ թուրքական Գոլդագի՝ Դևրեքի շրջանի ամենաբարձր լեռան անուններից,
- անունը ծագել է թուրքական զոնգուրա կամ զոնգալիք բառից, որը նշանակում է ճահիճ,
- անունը կարող է սկիզբ առնել Սանդարաքա կամ Սանդարաքե (հին հունարեն՝ Σανδαράκη) հինավուրց բնակավայրից,
- այն կարող է ծագել «ջունգլի»՝ գումարած թուրքերեն դաղ (լեռ) բառից։
1920 թվականի զեկույցով Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարարությունը անվանել է Զոնգուլդաք Զունգուլդաք[3]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զոնգուլդաք նավահանգստային քաղաքը Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծանր ռմբակոծության է ենթարկվել Ռուսաստանի կողմից՝ ըստ «Լուբոկ» հայտնի տպագրության վերադրի[4]։
1920 թվականի դրությամբ նավահանգիստը եղել է «Հերակլեա» ածխային ընկերության հսկողության տակ։ Ափի հյուսիսային հատվածը առանձնանում է մարդածին նավահանգստով՝ շոգենավ օգտագործելու համար։ Այդ ժամանակ նրանք ունեին 2 ամբարձիչներ, որոնք ածուխը բաշխում էին արտահանող նավերի միջև[3]։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զոնգուլդաքն ունի մերձարևադարձային մուսսոնային կլիմա։ Ամռանը տաք է, միջին ջերմաստիճանը հուլիսին և օգոստոսին մոտ 23 °C է։ Ձմռանը ցուրտ է, միջին ջերմաստիճանը հունվարին և փետրվարին 6 °C է։ Տեղումները հաճախակի են հատկապես ցուրտ ամիսներին, ամենառատը աշնանը և ձմռանն է, ամենաթեթև՝ գարնանը։
Ջրի ջերմաստիճանը միշտ բավականին մեղմ է, տատանվում է 8-20 °C:
 Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Զոնգուլդաք (քաղաք)ում
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | |
Առողջություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ածխի պատճառով այստեղ կան շատ թոքային հիվանդություններ[5]։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թուրքիայի ածխի արդյունաբերության մեջ աշխատատեղերը կորչում են[6], և ՎԶԵԲ-ն առաջարկել է արդար անցում[7]։
Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը գտնվում է Իրմակի երկաթգծի սահմանին՝ 1937 թվականին կառուցված Զոնգուլդաքի երկաթգծի կայարանի հետ սահմանին։
Միջազգային հարաբերություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զույգ քաղաքներ-քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զոնգուլդաքը քույր քաղաք է համարվում հետրևալ քաղաքների հետ[8].
Բրինդիզի, Իտալիա- Կաստրոպ-Ռոքսել, Գերմանիա
- Խերսոն, Ուկրաինա
- Մոնֆալկոնե, Իտալիա
Հայտնի մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էրգյուն Պենբե - թուրք նախկին ֆուտբոլիստ
Մուրատ Բոզ - թուրք երգիչ-երգահան և դերասան
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Governorship of Zonguldak - A Brief History Արխիվացված Սեպտեմբեր 27, 2007 Wayback Machine (tr)
- ↑ Financial Manager's Office of Zonguldak - A General Description Արխիվացված Հոկտեմբեր 28, 2007 Wayback Machine (tr)
- ↑ 3,0 3,1 Prothero, G.W. (1920). Anatolia. London: H.M. Stationery Office.
- ↑ “The Russian-Turkish War. Sinking Four Turkish Cargo Ships.” World Digital Library. Accessed May 11, 2015.
- ↑ Ugurtas, Selin (2020 թ․ ապրիլի 17). «Coronavirus outbreak exposes health risks of coal rush». Al-Monitor (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 1-ին.
- ↑ «Ürettiği kömür kırıcılar 'kara elmas'ı sanayiye hazır hale getiriyor».
- ↑ «The EBRD just transition initiative».
- ↑ «Kardeş Kent İlişkileri». zonguldak.bel.tr (թուրքերեն). Zonguldak. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Զոնգուլդաք (քաղաք) կատեգորիայում։ |
- Zonguldak Municipality official website Արխիվացված 2020-10-06 Wayback Machine (tr)
- Provincial governor's official website (tr)
- History of Zonguldak
- History of Mind Արխիվացված 2017-06-13 Wayback Machine
- Zonguldak Documentary
- Տեսանյութեր
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 702)։ 
|