Գոսֆորդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Գոսֆորդ
անգլ.՝ Gosford
ԵրկիրԱվստրալիա Ավստրալիա
Հիմնադրված է1823 թ.
Մակերես940 կմ²
ԲԾՄ10 մետր
Բնակչություն4873 մարդ (օգոստոսի 10, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+10
Հեռախոսային կոդ0233[2][3]
Փոստային դասիչ2250
Պաշտոնական կայքgosford.nsw.gov.au
Գոսֆորդ (Ավստրալիա)##
Գոսֆորդ (Ավստրալիա)

Գոսֆորդը ծովափնյա քաղաք է Ավստրալիայի Նոր Հարավային Ուելս նահանգի Կենտրոնական ափին գտնվող Բրիսբեն Ուոթերի հյուսիսային ծայրում։ Գոսֆորդի ծովափը հայտնի է իր նավակներով և Բրիսբեն Ուոթերի ափին գեղատեսիլ տեսարաններով։ Գոսֆորդը Կենտրոնական ափի գլխավոր առևտրային հանգույցն է և դարպասը։ Այն գտնվում է Սիդնեյից մոտավորապես 77 կմ (48 մղոն) հյուսիս և Նյուքասլից 86 կմ (53 մղոն) հարավ։ Գոսֆորդը գտնվում է Կենտրոնական ափի խորհրդի տեղական կառավարման տարածքում։

Գոսֆորդը, տեղական մականունով «Գոսսի»[4], գտնվում է Սիդնեյի ավազանի հյուսիս-արևելյան մասում՝ ավանդական Դարկինջունգ երկրում։

Տարածաշրջանային քաղաքը Վայոնգի հետ միասին Կենտրոնական ափի խորհրդի երկու ընդհանուր վարչական կենտրոններից մեկն է։ Գոսֆորդը Կենտրոնական ափի շրջանի կենտրոնական բիզնես շրջանն է և մեծությամբ երրորդ քաղաքային տարածքն է Նոր Հարավային Ուելս նահանգի Սիդնեյից և Նյուքասլից հետո։ Գոսֆորդը համարվել է կենսական CBD ողնաշար՝ «NSW Metropolitan Strategy»-ի համաձայն՝ 2016 թվականին Գոսֆորդի քաղաքային խորհրդի և Վյոնգ Շիրի խորհրդի միաձուլումից հետո՝ ձևավորելով Կենտրոնական ափի խորհրդի ներկայիս վարչակազմը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոսֆորդը, մինչև 1927 թվականը

Մինչև սպիտակամորթների բնակեցումը, Գոսֆորդի շրջակայքը բնակեցված էր Գուրինգայի ժողովուրդներով, որոնք հիմնականում ափամերձ բնակիչներ էին[5] և Դարկինջունգի ժողովրդով, ովքեր բնակեցրին ներքին տարածքը։ Հոքսբերի գետի գետաբերանի շրջակայքում գտնվող մյուս հողերի հետ միասին Բրիսբեն Ուոթեր թաղամասը հետազոտվել է Նոր Հարավային Ուելսի բնակեցման վաղ փուլերում։

Հենրի Քենդալի քոթեջը և պատմական թանգարան Արևմտյան Գոսֆորդում

Գոսֆորդը հետազոտվել է նահանգի նահանգապետ Արթուր Ֆիլիպի կողմից 1788-ից 1789 թվականներին[6]։ Տարածքը դժվար հասանելի էր, և բնակեցումը սկսվեց մոտ 1823 թվականին։ 19-րդ դարի վերջին տարածաշրջանում գյուղատնտեսությունը դիվերսիֆիկացվում էր՝ շուկայական այգիներով և ցիտրուսային այգիներով, որոնք զբաղեցնում էին փայտանյութի բերքահավաքից հետո մնացած հարուստ հողը։ Դեռևս 1850 թվականին Հոքսբերիի և Բրիսբեն Ուոթերի միջև ընկած ճանապարհի վրա սայլի անիվի հետքեր էր[7]։

Վաղ գաղութային բնակավայրերին բնորոշ՝ դատապարտյալները ապրում և աշխատում էին Գոսֆորդի տարածքում։ 1825 թվականին Գոսֆորդի բնակչությունը հասավ 100-ի, որոնցից 50%-ը դատապարտյալներ էին։

Արևելյան Գոսֆորդը բնակության առաջին կենտրոնն էր։ Գոսֆորդն անվանվել է 1839 թվականին Արչիբալդ Աչեսոնի՝ Գոսֆորդի 2-րդ կոմսի պատվին, որը Նոր Հարավային Ուելսի այն ժամանակվա նահանգապետ Ջորջ Գիփսի ընկերն էր[8]։ Աչեսոնի տիտղոսը ծագել է Գոսֆորդից՝ Հյուսիսային Իռլանդիայի Արմագ կոմսությունում գտնվող Մարքեթհիլ քաղաքի (ենթաբաժանում) քաղաքից։

1887 թվականին ավարտվեց դեպի Սիդնեյ գլխավոր հյուսիսային երկաթուղային գիծը, որը պահանջում էր կամուրջ Հոքսբերի գետի վրայով և թունել Վոյ Վոյից արևմուտք գտնվող ավազաքարային լեռնաշղթայի միջով։ Այս տրանսպորտային կապի ներդրումը, այնուհետև 1930 թվականին Խաղաղօվկիանոսյան մայրուղին արագացրեց տարածաշրջանի զարգացումը։

Գոսֆորդը քաղաք է դարձել 1885 թվականին, իսկ 1886 թվականին հռչակվել է մունիցիպալիտետ[9]։

Գոսֆորդի Ռումբալարա արգելոց

«Mann Street»-ը՝ Գոսֆորդ CBD-ի ողնաշարը, շատ բանավեճերի առարկա է դարձել, որտեղ քաղաքային պլանավորողները հավակնում են Գոսֆորդը դարձնել փոքր խելացի տարածաշրջանային քաղաք՝ կատարողական արվեստի կենտրոնի տարբեր ծրագրերով, սրճարանների և ռեստորանների ավելի մեծ ընտրությամբ, նոր գրադարանով, բարձր արագընթաց երկաթուղային միացումներով Սիդնեյ և Նյուքասլ, հետիոտների ավելի լավ մուտք Գոսֆորդի հիվանդանոցից, կրթական և հետազոտական տեղամաս երկաթուղային գծերի վրայով դեպի Ման Սթրիթ և նոր Կենտրոնական ափի համալսարան, որը խոստացվել է նահանգային և դաշնային ընտրություններում։ Գոսֆորդի երկաթուղային կայարանի շրջակայքում մատչելի մեքենաների կայանատեղիի առկայությունը շարունակական մտահոգություն է երկաթուղային ուղևորների և Գոսֆորդի CBD այցելուների համար։

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականի մարդահամարի ժամանակ Գոսֆորդ CBD-ում կար 3,499 մարդ։ Մարդկանց 59,6%-ը ծնվել է Ավստրալիայում։ Հաջորդ ծննդավայրն էին Հնդկաստանը՝ 4,5%, Անգլիան՝ 2,9%։ Մարդկանց 65,2%-ը տանը խոսում էր միայն անգլերեն։ Կրոնի վերաբերյալ հարցման ամենատարածված պատասխաններն էին «կրոն չունենալը»՝ 33.9% և կաթոլիկությունը՝ 18.2%։

Գոսֆորդի վիճակագրական տարածքը, որն ընդգրկում է Գոսֆորդի ամբողջ քաղաքը և արվարձանները, ներառում է Ավոկա լողափը, Էրինան, Էտալոնգ լողափը, Կարիոնգը, Կինկումբերը, Նարարան, Տերիգալը, Վոյ Վոյը և Վայոմինգը, և 2021 թվականի մարդահամարի ժամանակ ուներ 178,427 բնակչություն։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոսֆորդն ունի խոնավ մերձարևադարձային կլիմա (Կյոպենի կլիմայի դասակարգում՝ Cfa)[10] տաք ամառներով և մեղմ ձմեռներով։ Ամռանը միջին ջերմաստիճանը ցերեկը կազմում է մոտ 27–28 °C բարձր խոնավությամբ, գիշերը մոտ 17–18 °C։ Ձմեռները մեղմ են՝ գիշերային ցուրտ ջերմաստիճաններով և մեղմից երբեմն տաք ցերեկային ջերմաստիճաններով՝ ավելի ցածր խոնավությամբ։ Ռեկորդային ջերմաստիճանները տատանվում են առավելագույնը 44,8 °C (113 °F) 2013 թվականի հունվարի 18-ին, նվազագույնը՝ մինչև −4,2 °C (24 °F) 1970 թվականի հուլիսի 16-ին։ Տեղումները միջինում կազմում են 1333 մմ, որոնց մեծ մասը ընկնում է ամռան վերջին և աշնանը։ Ձմռան վերջում և գարնան սկզբին տեղումներն ավելի քիչ են հանդիպում, քանի որ քաղաքը գտնվում է Մեծ ջրբաժան լեռնաշղթայի հողատարածքի կողմում[11]։

Կենտրոնական բիզնես շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակելի և առևտրային վերակառուցում Մանն փողոցի երկայնքով, Գոսֆորդ 2018 թվական

Գոսֆորդը գտնվում է հովտում, որտեղ գտնվում է Նախագահական բլուրը՝ քաղաքի արևմտյան սահմանին, Ռումբալարա արգելոցը՝ արևելյան սահմանին, և Բրիսբեն վուոթերը՝ քաղաքի հարավում։ «Mann Street»-ը, Գոսֆորդի գլխավոր փողոցը և Խաղաղօվկիանոսյան մայրուղու մի մասը, անցնում է հյուսիս-հարավ և նորառում է առևտրային թաղամասի մեծ մասի ճակատը։

Գոսֆորդի կենտրոնում գտնվում է առևտրի և համայնքային տեղամասը, ներառյալ «Kibble Park7-ը, «William Street Mall»-ը, Գոսֆորդի քաղաքային գրադարանը, Կայսերական առևտրի կենտրոնը և խանութների, սրճարանների, բանկերի և ծառայությունների ամբողջ տեսականի։

Մի շարք լքված շենքերի և մի շարք ենթակառուցվածքային ներդրումային ծրագրերի քանդումից հետո, ինչպես օրինակ՝ 2012 թվականին քաղաքի կենտրոնական բիզնես թաղամասում Օպտիկամանրաթելային հեռահաղորդակցության ազգային ցանցի ամբողջական ներդրումը և այսպես կոչված «Kibbleplex» նախագիծը, որը հայտարարվել է 2013 թվականին[14] և Նախատեսված է տեղավորել նոր մարզային գրադարանը, երրորդ ուսումնական հաստատությունների սենյակները և հարակից կազմակերպությունները, լավատեսության նոր զգացում է առաջացել։

Տնտեսություն և ենթակառուցվածքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոսֆորդի շրջանային դատարան

Գոսֆորդը գտնվում է Էրինայի, Արևմտյան Գոսֆորդի թեթև արդյունաբերական գոտու և Սոմերսբիի միջև բիզնեսի աճի բացահայտված միջանցքի երկայնքով։ Հիմնական ճանապարհների և Սիդնեյի, Կենտրոնական ափի և Հանթեր շրջանի միջև երկաթուղային ճանապարհորդության կապը հիմնական խնդիրներն են կորպորատիվ բիզնեսի տարածաշրջան տեղափոխման համար։ Մանրածախ առևտուրը, անձնական խնամքը և տարեցները Գոսֆորդում աշխատանքի հիմնական ոլորտներն են[15]։

Որպես ժամանցի կենտրոն՝ «Mann Street»-ն ունի համեմատաբար լավ հասարակական տրանսպորտի կապեր և հանդիսանում է Կենտրոնական ափի ամենահայտնի վայրերից մեկը փաբերի և ակումբների համար, ինչպես նաև մշակութային և սպորտային իրադարձությունների մոտ։

Զբոսանավերի և այլ նավակների կառուցումը ստանձնել է «East Coast Yachts»-ը 1964 թվականից Արևմտյան Գոսֆորդում։

Հաստատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայացք դեպի Բրիսբեն Ուոթեր Գոսֆորդից
Կենտրոնական ափ մարզադաշտ

Գոսֆորդում են գտնվում՝

  • Գոսֆորդի հիվանդանոցը – ամենամեծ պետական հիվանդանոցը NSW-ի Կենտրոնական ափին։
  • Լեյքոկ փողոցի համայնքային Թատրոն – Կենտրոնական ափի միակ պրոֆեսիոնալ, նախակրթական կամերային թատրոնը։ Գոսֆորդի երաժշտական միությունը, որն ֆինանսական աջակցություն է ցուցաբերել թատրոնի կառուցմանը։
  • Կենտրոնական ափի Կոնսերվատորիա։
  • Կենտրոնական ափի մարզադաշտը ի սկզբանե կառուցվել է NRL-ի «North Sydney Bears»-ի համար, փոխարենը տարածքը եղել է անհաջող «Northern Eagles»-ի ֆրանշիզայի տունը նրանց սկզբից՝ 2000 թվականին, մինչև 2002 թվականին լուծարվելը։ 2005 թվականից այն եղել է «Central Coast Mariners» ֆուտբոլային ակումբի տունը[16]։
  • «Central Coast Leagues Club»-ը տարածաշրջանի ամենամեծ համայնքային մարզական և սոցիալական ակումբն է։
  • «The Entertainment Grounds»-ը, որը նախկինում հայտնի էր որպես Գոսֆորդի ձիարշավարան։
  • «Gosford Showground»-ը, որտեղ անցկացվում են արագ մրցավազքեր, որը կազմակերպել է «Gosford Greyhounds»-ը։
  • Նոր Հարավային Ուելսի Կառավարության աշխատավայրի առողջության և անվտանգության կարգավորիչի շտաբը, «SafeWork NSW»[17]:
  • «Gavenlock Oval» – «Գոսֆորդ Սիթի Դրագոնս»-ի տնային խաղադաշտ, ֆուտբոլային ակումբ, որը կապված է «Central Coast Football»-ի հետ։
  • Գոսֆորդի տարածաշրջանային պատկերասրահ և Գոսֆորդ/Էդոգավա Հիշատակի այգի – Հիշատակի այգին ճապոնական այգի է, որը կառուցվել է որպես նվեր Գոսֆորդի քաղաքային խորհրդի բնակիչներին՝ Տոկիո, Ճապոնիա, Էդոգավայի կողմից։ Դրանք բացվել են 1994 թվականի սեպտեմբերին։

Մեդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թերթեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Coast Community News»-ը թողարկում է ինչպես ֆիզիկական թերթեր, այնպես էլ թվային նորություններ Կենտրոնական ափի համար։

Առևտրային ռադիո ցանցեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոսֆորդում հասանելի ռադիոկայաններն են՝

  • «Triple M Central Coast»
  • «Hit101.3 Central Coast»
  • «ABC Central Coast» (ABC տեղական ռադիո ցանցի մաս)
  • «CoastFM 96.3»
  • «Star 104.5»
  • «EVT FM» – Չինական ռադիո ցանց

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոսֆորդի երկաթուղային կայարան

Գոսֆորդում ավտոբուսային ծառայությունները շահագործվում են «Busways»-ի և «Red Bus Services»-ի կողմից։

Կենտրոնական ափի մայրուղին անցնում է Գոսֆորդի ջրափնյա տարածքով։

«Mann Street»-ը պարունակում է Գոսֆորդի հիմնական հասարակական տրանսպորտի կապերը, ներառյալ Գոսֆորդի երկաթուղային կայարանը։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գոսֆորդի հանրային դպրոցը և Հենրի Քենդալի ավագ դպրոցը Ֆանս փողոցում
  • Գոսֆորդի ավագ դպրոցը – միակ ակադեմիական ընտրովի ավագ դպրոցը Կենտրոնական ափին
  • Գոսֆորդի Սուրբ Ֆիլիպի քրիստոնեական քոլեջ
  • Արևելյան Գոսֆորդի Սուրբ Ջոզեֆի կաթոլիկ քոլեջը բոլոր աղջիկների կաթոլիկ դպրոցն է
  • Արևելյան Գոսֆորդի Սուրբ Էդվարդի քոլեջը բոլոր տղաների կաթոլիկ դպրոցն է
  • TAFE NSW
  • Նյուքասլի կենտրոնական ափի կլինիկական դպրոց

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ոսֆորդը նախկինում ուներ պրոֆեսիոնալ թիմ Ռեգբիի ազգային լիգայում 2000-ից մինչև 2002 թվականը՝ Հյուսիսային Արծիվներ։ Ակումբը, որը ձևավորվել է նախկինում Գոսֆորդում գտնվող «North Sydney Bears»-ի և «Manly Warringah Sea Eagles»-ի միջև միաձուլման արդյունքում, խաղացել է Գոսֆորդի տնային հանդիպումները հատուկ կառուցված «Central Coast» մարզադաշտում։ Ակումբի լիցենզիան, սակայն, վերադարձավ Մանլիին 2003 թվականին, և ակումբը լուծարվեց։

«Central Coast Mariners» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբը ստեղծվել է 2005 թվականին Ա Լիգային մասնակցելու համար։ Ակումբը մինչ օրս երկու տիտղոս է նվաճել՝ վերջին անգամ հաղթելով Մելբուրն Սիթիին 2022 թվականի Ա Լիգայի եզրափակիչում։

Գոսֆորդը Կենտրոնական ափի ռեգբիի լիգայի շտաբն է, որին պատկանում է Գոսֆորդի կենտրոնում գտնվող «Central Coast League» ակումբը։ Գոսֆորդի արվարձանն ունի մեկ ներկայիս ակումբ՝ «St. Edwards Bears» և մեկ կրտսեր ակումբ՝ «Gosford Kariong Storm»։ The Storm-ը սկզբում նաև ավագ ակումբ էր, որը ձևավորվել է «Gosford Townies/Giants»-ի և մոտակա «Kariong Kookaburras»-ի միաձուլումից։

Կենտրոնական ափի ռեգբիի միությունը ներառում է ութ առաջին դասարանի ակումբներ և նահանգում ռեգբիի տեղական ամենաուժեղ մրցումներից մեկն է։

Քաղաքը ունի նաև տեղական ավստրալական ֆուտբոլ և կրիկետի ակումբներ, ինչպես նաև բասկետբոլի և նեթբոլի հավաքականներ։

Նշանավոր մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Քրեյգ Անդերսոն – Ավստրալիայի բեյսբոլի լիգայի «Sydney Blue Sox»-ի գնդակ նետող
  • Էսթել Ասմոդել - մոդել, պարուհի և ակտիվիստ։ Նա հայտնի է որպես Ավստրալիայի առաջին օրինական տրանսսեքսուալ
  • Սինդի-Լու Բեյլի - նախկին օլիմպիական խուլ մարզիկ
  • Բրեդմեն Բեսթ – ռեգբիի լիգայի խաղացող «Newcastle Knights»-ում
  • Շառլոտ Բեսթ - դերասանուհի, որը հայտնի է Էնի Քեմփբելի դերով «Տուն և հեռու» հեռուստաալիքում
  • Էնթոնի Բիդլ – հեծանվորդ և մարզիկ[18]
  • Մեթ Բերք - ռեգբիի նախկին խաղացող
  • Ալան Դեյվիդսոն - ավստրալացի նախկին կրիկետիստ
  • Գրանթ Դենյեր - Ավստրալիայի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդավար
  • Բիլ Դանկ - պրոֆեսիոնալ գոլֆիստ
  • Մարկ Էդմոնդսոն - թենիսի նախկին մասնագետ և 1976 թվականի Ավստրալիայի թենիսի բաց առաջնության հաղթող
  • Դեյվիդ Ֆերլի - ռեգբի լիգայի նախկին հարձակվող, «Central Coast Bears»-ի ներկայիս մարզիչ
  • Ջեյմս Գլիսոն – Ավստրալիայի ամենավաղ և ամենաճանաչված սյուրռեալիստ նկարիչներից մեկը, նաև բանաստեղծ և արվեստաբան։ Նրա ընտանիքն ապրում էր Նառարայում
  • Դես Հասլեր - ռեգբիի լիգայի նախկին ֆուտբոլիստ, «Manly Warringah Sea Eagles»-ի նախկին մարզիչ
  • Նիխո Հայնես - ռեգբիի լիգայի խաղացող «Cronulla Sharks»-ում
  • Մեթ Իկուվալու - ռեգբիի լիգայի խաղացող «Cronulla-Sutherland Sharks»-ում
  • Էլիսոն Մակքոնել - դատապարտված մարդասպան, ով խեղդել է իր երկու երեխաներին Կանադայի Ալբերտա քաղաքում[19]
  • Ջուլիա Մորիս - դերասանուհի և հեռուստահաղորդավար
  • Մեթ Օրֆորդ - NRL-ի նախկին կիսապաշտպան
  • Քրիս Փեյն - Ֆուտբոլիստ, որը խաղում է Հյուսիսային Քուինսլենդ Ֆյուրիի կազմում Ա Լիգայում
  • Ջոնա Պեզեթ – ռեգբիի լիգայի խաղացող «Melbourne Storm»-ում
  • Տրոյ Պեզետ - ռեգբիի լիգայի նախկին խաղացող
  • Ռոն Պենո – ավստրալիական փանկ և 1980-ականների ռոք երաժիշտ, «Died Pretty» խմբի գլխավոր երգիչ
  • Բրեդ Փորթեր - պաշտոնաթող ֆուտբոլային կիսապաշտպան
  • Էնդրյու Ռեդմեյն - Սիդնեյ ՖԱ-ի դարպասապահ
  • Սեմ Ռեթֆորդ - դերասան, որը հայտնի է Էքլի կամրջի վրա Քորի Ուիլսոնի դերով[20]
  • Մարկ Սքայֆ - Supercars-ի 5-ակի չեմպիոն և Bathurst 1000-ի 6-ակի հաղթող
  • Մեթյու Զիոնս - եվրոպական PGA պրոֆեսիոնալ գոլֆիստ (2003 թվականից մինչև այժմ), 2011 Սեն-Օմեր բաց առաջնության հաղթող։

Քույր քաղաքներ և զույգ քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Gosford // QuickStatsABS.
  2. Telecommunications Numbering Plan 2015
  3. Telstra J // Charging Zones — 2018. — 274 p.
  4. «From Freo to the Gong: Search is on for Aussie town nicknames». 2019 թ․ օգոստոսի 16.
  5. «Gosford – Central Coast».
  6. Coasting : a year by the bay. Sceptre. 2012 թ․ մարտ. ISBN 9780733610189. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 23-ին.
  7. «History of Gosford». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  8. «Some Significant events in Gosford History». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 29-ին.
  9. «Gosford – Central Coast Australia». Centralcoastaustralia.com.au. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 24-ին.
  10. «CLIMATE: GOSFORD».
  11. Rain Shadows by Don White. Australian Weather News. Willy Weather. Retrieved 24 May 2021.
  12. «Gosford Climate Statistics (1954-2013)». Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  13. «Gosford Climate Statistics (1997-2013)». Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  14. «Gosford funding». 2013 թ․ օգոստոսի 19.
  15. «Industry sector of employment | Central Coast NSW | Community profile». profile.id.com.au. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  16. «Club Records». NRL Annual (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  17. «OFFICE LOCATIONS». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 22-ին.
  18. «Australians at the 1996 Atlanta Paralympics: Athletes». Australian Sports Commission. Արխիվացված է օրիգինալից 2000 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 4-ին.
  19. «Boys found dead were at centre of custody fight». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 4-ին.
  20. «Sam Retford talks to Northern Soul about time travel, typecasting and telly». 2018 թ․ օգոստոսի 27. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 20-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]