Բլագոևգրադի մարզ
 բուլղար․՝ Област Благоевград | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
 | ||||
| Երկիր |  Բուլղարիա | |||
| Կարգավիճակ | Բուլղարիայի մարզ | |||
| Մտնում է | Բուլղարիա | |||
| Վարչկենտրոն | Բլագոևգրադ | |||
| ԲԾՄ | 555 ± 1 մետր | |||
| Մարզպետ | Վալերի Սմիլենով | |||
| Բնակչություն | 288 161 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2022)[1] | |||
| Խտություն | 57.2 | |||
| Տարածք | 6449,47 կմ²[2] | |||
| ||||
| Հիմնադրված է | հունվարի 8, 1999 թ. | |||
| Սահմանակցում է | Կյուստենդիլի մարզ, Սոֆիայի մարզ, Պազարջիկի մարզ, Սմոլյանի մարզ և Մակեդոնիա | |||
| Ժամային գոտի | DAZD? | |||
| ISO 3166-2 կոդ | BG-01 | |||
| Ավտոմոբիլային կոդ | E | |||
| bl.government.bg | ||||
Բլագոևգրադի մարզ (բուլղար․՝ Област Благоевград), Բուլղարիայի քսանութ մարզերից մեկը, երկրի հարավարևմտյան մասում։ Մարզի սահմաններում է գտնվում Պիրինյան Մակեդոնիա աշխարհագրական տարածաշրջանը։ Հարավում մարզը սահմանակից է հունական Մակեդոնիա երկրամասին, արևմուտքում՝ Հյուսիսային Մակեդոնիա պետությանը։ Սահմանակից է նաև բուլղարական չորս այլ մարզերի։ Կազմված է 14 համայնքներից։ Մարզկենտրոնը Բլագոևգրադ քաղաքն է։ Մարզի կազմում կա ևս 12 քաղաք, ներառյալ Գոցե Դելչևը, Բանսկոն, Մելնիկը, Պետրիչը, Ռազլոգը, Սադանսկին և Սիմիթլին։
Աշխարհագրությունը և կլիման[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աշխարհագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարզն զբաղեցնում է 6,449.5 քառակուսի կիլոմետր տարածք (երկրի ամբողջ տարածքի 5,8 տոկոսը), ունի 323,552 բնակիչ։ Բուլղարիայում մեծությամբ երրորդն է՝ Բուրգասի և Սոֆիայի մարզերից հետո։ Բլագոևգրադի մարզում են մասամբ կամ ամբողջությամբ գտնվում Ռիլա (ամենաբարձր գագաթը Մուսալա լեռն է, որը նաև Բալկանների ամենաբարձր գագաթն է և ունի 2925 մետր բարձրություն), Պիրին (ամենաբարձր գագաթը՝ Վիհրեն, 2914 մ) լեռնաշղթաները, Ռոդոպներ լեռնազանգվածը, Սլավյանկա, Բելասիտցա, Վլահինա, Մալեշևո, Օգրաժդեն, Ստարգաչ սարերը։ Մարզի տարածքով հոսում են երկու բավականին մեծ գետ՝ Ստրուման և Մեստան։
Կլիման[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիման տատանվում է բարեխառը մայրցամաքայինից մինչև միջերկրածովյան (ծայր հարավային հատվածում)։ Բնական պաշարներն են փայտանյութը, հանքային ջրերը, ածուխը, շինանյութերը՝ ներառյալ մարմար ու գրանիտ։ Լավ պահպանված, գեղեցիկ բնաշխարհը ևս համարվում է բնական ռեսուրս։ Ստեղծվել են մի շարք ազգային պարկեր ու արգելոցներ, որոնցում հոգ է տարվում կենսաբազմազությունը պահպանելու մասին։
Համայնքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բլագոևգրադի մարզի կազմում են հետևյալ 14 համայնքները.
- Բանսկո
- Բելիցա
- Բլագոևգրադ
- Գոցե Դելչև
- Գռման
- Կրեսնա
- Պետրիչ
- Ռազլոգ
- Սանդանսկի
- Սատովչա
- Սիմիթլի
- Ստրումյանի
- Հաջիդիմովո
- Յակորուդա
Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2011 թվականին անցկացված մարդահամարի տվյալներով՝ Բլագոևգրադի մարզն ուներ 323,552 բնակիչ, որոնցից 159,508-ը արական սեռի, 164,602-ը՝ իգական[3][4][5][6]։
Էթնիկ խմբերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Էթնիկ խմբեր (2011 թ.) | ||||
|---|---|---|---|---|
| Էթնիկ խումբ | Տոկոսը | |||
| բուլղարներ | 88.6 % | |||
| թուրքեր | 6.0 % | |||
| գնչուներ | 3.4 % | |||
| այլք | 2.0 % | |||
Ամբողջ բնակչությունը (2011 թ.): 323 552
Էթնիկ խմբեր (2011 թ.)[7]։
- բուլղարներ։ 251,097 (88,55%)
- թուրքեր։ 17,027 (6,0%)
- գնչուներ։ 9,739 (3,43%)
- այլք։ 5,693 (2,01%)
Մարզում էթնիկ մակեդոնացիների թվաքանակի հարցը համարվում է վիճահարույց։ Մակեդոնացի քաղաքական ակտիվիստ, Իլինդեն-Պիրին կազմակերպության ղեկավար Ստոյկո Ստոյկովը հայտարարել է, որ Բուլղարիայում էթնիկ մակեդոնացիների թիվը տատանվում է 5 հազարից 10 հազարի միջև[8]։ Այնինչ՝ 2017 թվականին միայն Բլագոևգրադի համայնքում գրանցված էր 18,000 էթնիկ մակեդոնացի բնակիչ, իսկ ամբողջ մարզում, իհարկե, ավելի շատ[9]։ Նրանք Հյուսիսային Մակեդոնիայի քաղաքացիներ են, սակայն ունեն նաև Բուլղարիայի քաղաքացիություն[10]։ Մյուս կողմից՝ մարզի էթնիկ բուլղարացի բնակիչների մի մասը ևս միաժամանակ ունի մակեդոնական քաղաքացիություն[11], և ազգային երկու խմբերի միջև հստակ տարբերակում չկա[12]։ Բայց 2011 թվականին անցկացված մարդահամարի ժամանակ Բլագոևգրադի մարզում ընդամենը 561 մարդ է հայտնել, որ ինքը էթնիկ մակեդոնացի է։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Տևնո Վասիլաշկո լիճը Պիրինում -
Կամենիցա սարը և Տևնո լիճը Պիրինում -
Սիանիցա սարը Պիրինում -
-
Ջենգալ սարը /Պիրին/ -
Վիհրեն սարը /Պիրին/ -
Մանրանկար Իոանիս Սկիլիցիսի ժամանակագրությունից -
Ռոժեն վանքը -
Բանսկոյի Սբ. Երրորդության եկեղեցին -
Բուլղարացի զոհված զինվորների հուշարձանը Պետրիչում -
Դահուկուղիները Բանսկոյում -
Պետրիչը գիշերով
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 https://www.nsi.bg/bg/content/2975/%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BF%D0%BE-%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8-%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B8%D0%BD%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%B5%D0%BD%D0%B5-%D0%B8-%D0%BF%D0%BE%D0%BB
- ↑ 2,0 2,1 http://www.zei.de/download/Phare/bulgaria.pdf
- ↑ Bulgarian National Statistical Institute - 2011 census Արխիվացված 2011-07-14 Wayback Machine
- ↑ „WorldCityPopulation“
- ↑ „pop-stat.mashke.org“
- ↑ Կաղապար:Bg icon Population by 01.02.2011 by Area and Sex Արխիվացված 2011-04-08 Wayback Machine from Bulgarian National Statistical Institute: Preliminary results of Census 2011
- ↑ «Population by province, municipality, settlement and ethnic identification, by 01.02.2011; Bulgarian National Statistical Institute». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
- ↑ «source». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
- ↑ Over 70,000 Macedonian nationals have received Bulgarian citizenship between 2001 and 2018, or roughly 3.5% of the population.
- ↑ в-к Труд, Март 26, 2017, В Благоевградска община има регистрирани 18 хиляди македонци.
- ↑ «Center for Documentation and Information on Minorities in Europe - Southeast Europe (CEDIME-SE) - Macedonians of Bulgaria» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
- ↑ Day, Alan John; East, Roger; Thomas, Richard (2002). Political and economic dictionary of Eastern Europe. Routledge. էջ 94. ISBN 1-85743-063-8.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Blagoevgrad Province — information on all of cities and villages
- Provincial administration of Blagoevgrad Province
- Municipality of Blagoevgrad Արխիվացված 2020-09-30 Wayback Machine
- Municipality of Gotse Delchev Արխիվացված 2008-10-04 Wayback Machine
- Municipality of Sandanski Արխիվացված 2011-08-09 Wayback Machine
- Municipality of Petrich
- Official website of Bansko
- Pirin National Park Արխիվացված 2016-01-10 Wayback Machine
- Rila National Park
- Neofit Rilski Southwestern University
- American University in Bulgaria
- Pirin Folk song and dances State Ensemble
- Historical and Architectural Reserve Village Kovachevitsa Արխիվացված 2008-01-11 Wayback Machine
- Rozhen Monastery St. Nativity of Virgin Mary Արխիվացված 2010-09-24 Wayback Machine
- Bansko Ski Zone
- Beautiful Blagoevgrad Online
- Kordopulova House in Melnik Արխիվացված 2019-05-08 Wayback Machine
- Radio Blagoevgrad online, regional station of the Bulgarian National Radio
- Informative site about South-Western Bulgaria
- Struma Daily newspaper of South-Western Bulgaria
- Village Dabrava - Blagoevgrad Արխիվացված 2019-04-12 Wayback Machine
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Who are the Macedonians? by Hugh Poulton. London: 1995.
| |||||||||||||
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բլագոևգրադի մարզ» հոդվածին։ |
| ||||||
