Նորայր Բարսեղյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Բարսեղյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Նորայր Բարսեղյան | |
---|---|
Նաև հայտնի է որպես | Кото և Քոթո |
Ծնվել է | նոյեմբերի 6, 1966 (57 տարեկան) Լենինական, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Երկիր | ԽՍՀՄ և Հայաստան |
Ժանրեր | Էթնիկ երաժշտություն և Ֆրի ջազ |
Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր |
Գործիքներ | դուդուկ, կլառնետ և զուռնա |
Գործունեություն | 1999 -մեր օրեր |
Նորայր Բարսեղյան (նոյեմբերի 6, 1966, Լենինական, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ դուդուկահար և կոմպոզիտոր։ Ապրում և աշխատում է Մոսկվայում։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նորայր Բարսեղյանը ծնվել է 1966 թ. Հայաստանում՝ Գյումրի քաղաքում, երաժիշտ Վոլոդյայի և հաշվապահ Արաքսյայի ընտանիքում։ Նորայրի հայրը նվագել է դուդուկ և կլառնետ, սակայն դեմ է եղել Նորայրի երաժիշտ դառնալուն։ Նա ցանկացել է, որ որդին դառնա իրավաբան, այլ ոչ թե երաժիշտ։ Քոտոի պատմելով[1] իրենց տանը միշտ եղել է կլառնետ և դուդուկ, բայց հայրը միշտ թաքցրել է այն։ Պատահական Նորայրի հորեղբոր տղան բերում է մի հասարակ կլառնետ, տալիս Նորիկին, որից հետո նա սկսում է նվագել։ Օրերից մեկ օր հայրը պատահական լսում է որդու նվագը և հասկանում, որ Նորիկը երաժշտական տաղանդ ունի։ Նորայր Բարսեղյանը 1985 թվականին ավարտում է Ավետիք Իսահակյանի անվան համար 26 դպրոցը։ Ծառայել է Սովետական բանակում, որից հետո 1988 թվին Գյումրիի Ժողովրդական գործիքների պետական անսամբլի գեղարվեստական ղեկավար Ջիվան Խաչատրյանը մի անգամ լսելով Նորայրի նվագը նկատում է նրա վայրի տաղանդը, հրավիրում է ժող գործիքների անսամբլ, որպես դուդուկահար։ Ջիվանը նկատեց, որ երիտասարդը նոտաներով նվագել չգիտի, և դարձավ նրա առաջին ուսուցիչը։ Նորայրը անսամբլում նվագեց մինչև 1999 թվականը։ 1991 թվականին Նորայրը ամուսնանում է Գոհար Բարսեղյանի հետ։ Ունի երկու դուստր Արաքս և Անի Բարսեղյանները։ 1999 թ. Նորայրը ընտանիքով տեղափոխվում է Մոսկվա ապրելու։
Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մոսկվայում Նորայրը ձեռք է բերում մեծ ճանաչում, համագործակցելով ռուսական շոուբիզնեսի աստղերի հետ՝ Սոսո Պավլիաշվիլի, Աբրահամ Ռուսսո, Իրինա Ալեգրովա, Վլադիմիր Պրեսնյակով և շատ ուրիշների հետ։ 2000 թ. «ՆՏՎ Ինտերնեշնլ»-ի հաղորդավար Գեորգի Անանովը հրավիրում է Նորայրին «Արխեոլոգիա զվուկա» հաշորդմանը, որը նվիրված էր դուդուկին և շվիին։ Հենց այդ ժամանակ Իրինա Ալեգրովան հրավիրում է իր «Մամա» երգի ձայնագրմանը, որտեղ Նորայրը նվագակցում է դուդուկով։ 2001 թ. դուդուկով և կլառնետով նվագել է Ավրաամ Ռուսսոի ձայնագրումներին։ 2003 թ. ծանոթանում է Սոսո Պավլիաշվիլիի հետ։ Վրացի երաժիշտը լսելով նրան առաջարկում է նվագակցել իր նոր «Սպասում է քեզ վրացին» ձայնագրությանը։ Այս երգը դառնում է ամենամոդայիկ և սիրված Ռուսաստանում, և սկսվում են անթիվ հարցազրույցներ վերցվել Սոսոից և Նորայրից։ Դրանից հետո Սոսոյի ոչ մի կարևոր համերգ չի կայանում առանց Նորայրի նվագակցությանը։ 7 տարի անց Սոսոն ձայնագրում է մի ուրիշ երգ «Կենաց», որին նույնպես մասնակցում է Քոտոն։
2004 թվականից հանդես է եկել Ռուսաստանի զինվազ ուժերի սիմֆոնիկ նվագաւմբի հետ որպես մտնակատար դուդուկահար։
2004 թվին նկարահանված կինոֆիլմում «Գիշերային պահակախումբ» Բարսեղյանը նվագում է դուդուկով։ Դրանից հետո Պրեմեր-մինիստր խումբը ելույթ է ունենում առաջին անգամ մենահամերգով, որտեղ նվագում է Քոտոն «Երկնքից վերև» երգում։
2007 թվականին Նորայրը սկսում է աշխատել իր իր առաջին մենակատար ալբոմի վրա։ Երաժիշտը հավաքում է հայ կոմպոզիտորների երաժշտական ստեղծագործությունները, և հատուկ ուշադրություն է դարձնում հայ ժողովրդական երաժշտություների վրա։ Բարսեղյանը ձգտել է միշտ մեծ հանրահայտություն տալ իր հայ ժողովրդական երաժշտությանը։ Հենց դա է պատճառը, որ նա մատուցել է այն ավելի հոգեհարազատ և բնորոշ ձևով։ Ալբոմում կան գործեր, որ նա կատարում է միաժամանակ երեք գործիքներով՝ դուդուկ, շվի և զուռնա։ Ալբոմի մեծ մասը կազմված է պարային երաժշտություններից՝ ժողովրդական և ակումբային խառնվածքով։ «Դուդուկի վերածնունդ» ալբոմը թողարկվել է 2008 թ. և իր մեջ պարունակել է 12 ստեղծագործություն[2][3]։
- 01. Alagyoz Achkert (Komitas) (3:28)
- 02. Tsirani Tsar (Komitas) (4:37)
- 03. Hayots Ahkgikner (Fridonyan) (3:46)
- 04. Viravor Lorik (Komitas) (3:38)
- 05. Krunk (Komitas) (4:39)
- 06. Dun En Glkhen (Sayat-Nova) (5:05)
- 07. Habrban (Komitas) (3:54)
- 08. Tah-Gorani (Folk Music) (6:13)
- 09. Bing’ol (Folk Music) (3:08)
- 10. Garuna (Komitas) (5:48)
- 11. Gisher-Tserek (Sherami) (4:27)
- 12. Jan Jans (Norik) (3:10).
Համագործակցությունը երաժշտական խումբ 7/8 band-ի հետ սկսվում է Վարդան Ղարիմյանի ծանոթությունից հետո, որը հանդիսացել է նախագծի պրոդյուսերը։ Ղարիմյանը վաղուց էր երազում ստեղծել նման երաժշտական խումբ, երբ հավաքեց այն վերջապես, հրավիրում է Նորայրին մասնակցել համերգին, երաժիշտը հանդես է գալիս որպես «հատուկ հյուր»։ 2014 թվականին հունիսին տեղի է ունենում իրենց առաջին համերգը[4], դրանից հետո Նորայրը դառնում է խմբի անբաժան մասնիկը։ Երաժիշտները շատ հաճախ բեմից կատարում են երաժշտական փոփոխություններ։ Այդ ստեղծագործական մթնոլորտում բոլորի մոտ ծնվում է հեղինակային կատարում, Նորայրի մոտ էլ։ Մասնակցությունը այդ խմբի հետ մղել է երաժշտին ստեղծագործել «Աբստրաքտ»[5] երաժշտական գործը։ Միաժամանակ երաժիշտը կատարում է բեմից տարբեր հայկական ժողովրդական երգ-երաժշտություններ, որի թվում «Բինգյոլ»[6], «Նուբար»[7] և էլի ուրիշները։ 2015 թվականին խումբը մասնակցում է ամենամյա միջազգային ջազային փառատոնին՝ «Usadba Jazz-2015»[8]: Այնտեղ Նորայրը և 7/8 band-ը ելույթ են ունենում Շվեյցարական ինտերնացիոնալ ջազային խմբի հետ «Authentic light orchestra»[9]: 2016 թվականին հոկտենբերի 20-ին տեղի է ունենում 7/8 band-ի մենահամերգը Երևանում՝ Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնոմ[10][11]։ Հայտնի հայկական ռադիոհաղորդավար և ջազային լրագրող Արմեն Մանուկյանը իր հեղինակային հոդվածում՝ «ֆոլք-երաժշտության նոր դարը» թողնում է իր հիացած հուշերը Նորայրի կատարման մասին[12]։ Նրա կարծիքով, Բարսեղյանի կերպարը համատեղում է իր մեջ՝ խորը հոգեվիճակ, բնօրինակ մտածելակերպ, ֆանտաստիկ տեխնիկա, ստեղծագործական մտքի պայծառ արտահայտություն։
Հաճախակի մասնակցել է միջազգային ժողովրդական երաժշտական փառատոներին և բարեգործական համերգներին[13][14]։
2015 թ. առաջին անգամ մասնակցում է համերգ «Ծիրանափող, երգեհոն և սաքսոֆոն» սուրբ Պետրոս և Պավել տաճարում, որը կազմակերպում է բարեգործական ֆոնդ «Բելկանտո»։ 2016 թ. սեպտեմբերի 25-ին ելույթ ե ունենում 3-րդ Մոսկովյան միջազգային դուդուկի փառատոնին, որը կազմակերպել էր «Դուդուկիստ» նախագիծը[15]։ Այնտեղ Նորայրը կատարում է իր հեղինակային ստեղծագործությունը՝ «Նոստալգիա» նվագակցությամբ Պետական ակադենիական ռուսական համերգային «Բոյան» նվագախմբի հետ[16]։ 2017 թվին փետրվարի 26-ին 7/8 band-ի հետ մասնակցում է Թուրքիայում Ռուսական դեսպան Անդրեյ Կառլովի հուշ երեկոյին, որը սպանվել է Թուրքիայում 2016 թ. դեկտեմբերի 19-ին։ Համերգը տեղի է ունեցե Մոսկվայում՝ Պետական «Կրեմլյովսկիյ դվորեց» դահլիճում[17]։
Տեսաերիզներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Նորայր Բարսեղյան «Ծիծեռնակ»
- Նորայր Բարսեղյան, Edward Sargsyan — Autumn Flavor 2016
- Նորայր Բարսեղյան — «Կաքավիկ»
- Seven Eight Band — Bingyol feat.Norayr Barseghyan, Misirli Ahmet and Vladiswar Nadishana
- Նորայր Բարսեղյան - «Բերդ»
- Նորայր Բարսեղյան և Մուրադ Մալխասյան
- Նորայր Բարսեղյան «Ուզունդարա»
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Գյումրեցի դուդուկահարին աշխարհն է ծափահարում
- ↑ Норайр Барсегян / The Rebirth of Duduk
- ↑ NORIK — The Rebirth of Duduk 2008 (Norayr Barseghyan(Qoto))
- ↑ «Յոթ Ութերորդ» խմբի առաջին դեբյուտային համերգը։ Հունիս 18, 2014
- ↑ Seven Eight Band — Abstract feat.Norayr Barsegyan
- ↑ Seven Eight Band — Bingyol feat.Norayr Barseghyan
- ↑ Seven Eight Band — Nubar Nubar feat. Norayr Barseghyan
- ↑ ««УСАДЬБА JAZZ — 2015»». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
- ↑ Seven Eight Band & Authentic Light Orchestra — Eastern Market feat.Norayr Barsegyan
- ↑ «Յոթ/Ութ» խումբը՝ Երևանում
- ↑ Eight Band — Nubar Nubar feat. Norayr Barseghyan.20/10/2016 Opera and Balet National Academic Theater Armenia, Yerevan
- ↑ НОВАЯ ЭРА ФОЛК-МУЗЫКИ
- ↑ Բարսեղյան Նորայր - բոլոր իրադարձությունները (չաշխատող հղում)
- ↑ Դուդուկ, օրգան և սաքսոֆոն Եկեղեցում
- ↑ «Dudukist». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
- ↑ Норайр Барсегян и оркестр «Боян»
- ↑ Համերգի նախագծի մասնակից դուդուկահար Նորայր Բարսեղյանը
|