Արևածագ (ֆիլմ)
 անգլ.՝ Sunrise | |
|---|---|
.jpg) | |
| Երկիր | ԱՄՆ |
| Ժանր | դրամա, համր կինո և ռոմանտիկ ֆիլմ |
| Հիմք | The Excursion to Tilsit? |
| Թվական | սեպտեմբերի 23, 1927[1], 1927 և նոյեմբերի 4, 1927[1] |
| Լեզու | անգլերեն |
| Ռեժիսոր | Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Մուրնաու[2] |
| Պրոդյուսեր | Ուիլյամ Ֆոքս |
| Սցենարի հեղինակ | Քառլ Մայեր և Հերման Զուդերման |
| Դերակատարներ | Ջանեթ Գեյնոր, Մարգարեթ Լիվինգսթոն, Ջորջ Օ'Բրայան, Ջեյն Ուինթոն, Արթուր Հաուսման, Ջոզեֆ ՄակԴոնալդ Ֆարել, Ռոբերտ Փերիշ, Ջինո Կոռադո, Բարրի Նորթոն, Քլարենս Ուիլսոն, Էդի Բոլանդ, Սալլի Էյլերս, Հերման Բինգ և Գիբսոն Գոուլենդ |
| Օպերատոր | Չարլզ Ռոշեր և Կարլ Ստրասս |
| Երաժշտություն | Ուգո Ռիզենֆելդ |
| Մոնտաժ | Հարոլդ Դ․ Շուսթեր |
| Նկարահանման վայր | Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ |
| Կինոընկերություն | 20th Century Studios |
| Տևողություն | 91 րոպե |
 Sunrise (film) Վիքիպահեստում | |
Արևածագ (անգլ.՝ Sunrise: A Song of Two Humans), 1927 թվական, դասական ժանրի գեղարվեստական համր ֆիլմ, նկարահանված՝ ԱՄՆ-ում Ֆրիդրիխ Վիլգելմ Մուրնաուի կողմից։ Առաջին կինոնկարը երաժշտական և աղմկաշատ ձևավորմամբ ըստ Մուվիտոն տեխնոլոգիայի։ Ֆիլմն առաջին անգամ կազմակերպված Օսկար մրցանակաբաշխության ժամանակ ստացել է մրցանակ «Երևելի բեմադրական արժանիքների համար»։
Ֆիլմի սցենարը հիմնվում է 1917 թվականին հրատարակված Հերման Զուդերմանի «Ճանապարհորդություն Տիլզիտ» վեպի վրա։ Ֆիլմի սցենարը նաև հիշեցնում է ավելի շուտ հրատարակված Թեոդոր Դրայզերի «Ամերիկյան ողբերգություն» վեպին[3]։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սյուժեի հիմքում ընկած է դասական սիրային եռանկյունի։ Ենթավերնագրերում կերպարները ներկայացված են հետևյալ կերպ։ Տղամարդ, կին և կինը քաղաքից։
Տղամարդը սիրահարվում է քաղաքից մի կնոջ, ով համոզում է նրան իր կնոջ համար դժբախտ պատահար ստեղծել և տեղափոխվել իր մոտ՝ քաղաք։ Նրանք պայմանավորվում են, որ տղամարդն իբր կնոջը կտանի նավային զբոսանքի և կխորտակի վերջինիս։ Սակայն արդեն նավակի մեջ տղամարդը հասկանում է, որ չի կարող դա անել։ Կինը՝ կռահելով ամուսնու մտադրություն, վախեցած փախչում է, երբ նրանք մոտենում են քաղաքի նավակայանին։ Տղամարդն ընկնում է նրա հետևից՝ վերջինից ներողություն խնդրելու նպատակով։ Նրանք շրջում են ամբողջ քաղաքով և աստիճանաբար նրանց հաջողվում է վերամիավորել իրենց հարաբերությունները։ Նրանք միաժամանակ հայտնվում են եկեղեցում, որտեղ տեղի է ունենում հարսանեկան արարողութուն, որն էլ խորհրդանշական է դառնում վերջնական վերամիավորումով։
Նրանք վերադառնում են նավակի մոտ, բայց կես ճանապարհին փոթորիկ է բռնկվում։ Կինը հայտնվում է նավակից դուրս և ամուսինը նրան գործած եղեգ է փոխանցում, որը սկզբում նախատեսել էր հանցագործությունը թաքցնելու համար։ Քամին միմյանց հեռացնում է իրարից։ Լողալով մինչ ծովափը տղամարդը որոնումներ է կազմակերպում, բայց կնոջը չեն կարողանում գտնել։
Այդ ժամանակ հայտնվում է կինը քաղաքից, ով վստահ է, որ տղամարդը արել է իրենց պլանավորածը։ Տղամարդը զայրացած հարձակվում է նրա վրա և փորձում է շնչահեղձ անել ու հենց այդ պահին ափի մոտ հայտնաբերում են կնոջը և նա բաց թողնելով իր սիրուհուն՝ վազում է իր կնոջ մոտ։ Տղամարդը և նրա կինը գրկախառնվում են ծագող արևի ֆոնին։
Դերերում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ջորջ Օ՛Բրայեն - Տղամարդ
- Ջենետ Գեյնոր - Կին
- Մարգարետ Լիվինգստոն - Կինը քաղաքից
- Բոդիլ Ռոսինգ - հիվանդապահ
- Ջ. Ֆարրել Մակդոնալդ - լուսանկարիչ
- Ռալֆ Սիփերլի - վարսահարդար
- Ջեյն Վինտոն - մատնահարդար
- Արթուր Հաուսմեն - աներես ջենտլմեն
- Էդդի Բոլանդ - սիրալիր ջենտլմեն
- Գիբսեն Գուլենդ - վարորդ
Ճանաչում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ջենետ Գեյնորը ստացել է «Օսկար» որպես լավագույն դերասանուհի 1927 թվականին նկարահանված ֆիլմերում, այդ թվում «Արևածագ» ֆիլմի համար։
- Օպերատորներ՝ Չարլզ Ռոշերը և Կարլ Շտրուսսը այս ֆիլմի համար ստացել են «Օսկար» որպես «լավագույն նկարահանող թիմ»։
- Մուրնաուի կինոնկարը մտցվել է ազգային ֆիլմերի շարքը դրա ստեղծման հետ մեկտեղ՝ 1989 թվականին։
- 2012 թվականին կազմակերպված ամենամասշտաբային հարցումների թվով ուղղված կինոքննադատներին «Արևածագ» ֆիլմը ճանաչվել է լավագույնը բոլոր համր ֆիլմերից[4]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ filmportal.de — 2005.
- ↑ American Film Criticism, from the Beginnings to Citizen Kane (ed. Stanley Kauffmann). Liveright, 1972. ISBN 978-0-87140-077-2. Page 195.
- ↑ The Top 50 Greatest Films of All Time | British Film Institute
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արևածագ (ֆիլմ)» հոդվածին։ |
| ||||||||||
