Ասաի
| Ասաի | |
 Ասաի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Արմավենածաղկավորներ (Arecales) |
| Ընտանիք | Արմավենազգիներ (Arecaceae) |
| Ենթաընտանիք | Arecoideae |
| Տրիբա | Euterpeae |
| Ցեղ | Euterpe |
| Տեսակ | Ասաի (E. oleracea) |
| Միջազգային անվանում | |
| Euterpe oleracea | |
Ասաի (պորտ.՝ açaí) կամ Էվտերպա բանջարեղենային (լատին․՝ Euterpe oleracea), Էվտերպա տեսակի արմավ։ Տարածված է Բրազիլիայում, տեղական անվանումը՝ açaí, açaizeiro(պորտ.)։ Մշակվում է հատկապես Պարա նահանգում ուտելի միջուկի և պտուղների համար, որոնք հարուստ են օգտակար նյութերով։
Վայրի պայմաններում աճում է խոնավ վայրերում, գետերի ափերին 4-8 ծառերից կազմված խմբերով։ Ծառի բարձրությունը տատանվում է 12-20 մետրի, բնի հաստությունը՝ 15-20 սմ-ի սահմաններում։ Պտուղը մուգ մանուշակագույն հատապտղաձև կորիզապտուղ է։ Ամեն ծաղկաբույլի վրա կան 500-900 պտուղներ։ Բերքը հավաքվում է տարին երկու անգամ։ Պտուղներից ստացվում է ասաիի յուղ, որ հարուստ է պալմիտինաթթվով։
Ասաի արմավը սննցի կարևոր աղբյուր է Ամազոնի դելտայի բնակիչների համար։ Կաբոկլո հնդկացիներն իրենց սննդի մինչև 42 %-ն ավանդաբար ստացել են այդ բույսից[1]։ Հիմնականում մշակվում է պտուղների համար, որոնցից պատրաստվում է «ասաի նա տիժելա» («Açaí na tigela») թանձր օշարակը։ Արմավի միջուկը նույնպես ուտելի է, սակայն ներկայում դրա ստացման համար սովորաբար մշակվում է մերձավոր Euterpe edulis (ժուսարա) տեսակը։
Խարդախություններ ասաի պտուղներով
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2004 թվականից սկսած MonaVie ընկերությունն ասաի պտուղներն ու դրանցից ստացված հյութը գովազդել է Միացյալ Նահանգների զանգվածային լրատվամիջոցներում որպես հրաշք սնունդ (superfood), որն ունի բազմաթիվ օգտակար հատկություններ և հակաօքսիդանտների մեծ խտություն, որոնք, իբր թե, կարող են կանխարգելել սրտանոթային համակարգի հիվանդությունները[2]։ Այդ պնդումների գիտականորեն հաստատող տվյալներ չկան[2]։ Արտահանման աճող ծավալների պայմաններում Բրազիլիայի հնդկացիները կորցրել են իրենց սննդի ավանդական աղբյուրը[3]։
Խարդախությունների դեմ պայքարի կանադական կենտրոնը ասաիից ստացված դեղամիջոցների գովազդը որակել է որպես «միջազգային մասշտաբների խաբեություն»[4]։ 2010 թվականին ԱՄՆ առևտրի դաշնային հանձնաժողովը ասաիից ստացվող սննդային հավելումների արտադրողներին մեղադրել է սպառողներին խաբելու մեջ, իբր թե այն ունակ է կանխարգելել քաղցկեղն ու նպաստել բնականոն քաշի պահպանմանը[5]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Food Consumption and Subsistence in Three Caboclo Populations on Marajó Island, Amazonia, Brazil — Springer
- ↑ 2,0 2,1 Skeptics Press Marketers for Proof of Açaí Berry’s Benefits — The New York Times
- ↑ ‘Superfood’ Promoted on Oprah’s Site Robs Amazon Poor of Staple. Bloomberg.
- ↑ Local woman suffering a bad scam. Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine Edmonton Sun, 28.3.2010.
- ↑ Court Orders Internet Marketers of Acai Berry Weight-Loss Pills and «Colon Cleansers» to Stop Deceptive Advertising and Unfair Billing Practices. Federal Trade Commission.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ասաի» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ասաի» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||
