Պալմիտինաթթու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պալմիտինաթթու
Изображение химической структуры
Քիմիական բանաձևC₁₆H₃₂O₂
Մոլային զանգված4,3E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն0,8414 գ/սմ³ գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան62,9 °C, 61 °C[2] և 61,82 °C[3] °C
Եռման ջերմաստիճան351,5 °C[4][3] °C
Այրման ջերմաստիճան192 °C
Քիմիական հատկություններ
Բեկման ցուցիչ1,4219
Դասակարգում
CAS համար57-10-3
PubChem985
EINECS համար200-312-9
SMILESCCCCCCCCCCCCCCCC(=O)O
ЕС200-312-9
ChEBI960
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Պալմիտինաթթու, CH3(CH2)14COOH, միահիմն հագեցած կարբոնաթթու։ Անգույն բյուրեղներ են, հալված ջերմաստիճանը՝ 63,1°С, եռմանը՝ 351,5°С։

Ֆիզիկական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջրում չի լուծվում, չափավոր լուծվում է սպիրտում, բենզոլում, ացետոնում։ Բնության մեջ տարածված ճարպաթթու է, գլիցերինային էսթերների ձևով մտնում է համարյա բոլոր բնական ճարպերի բաղադրության մեջ․ խոզի ճարպում՝ 30% , կովի յուղում՝ 25% են։ Պալմիտինաթթուի և բարձրակարգ սպիրտների էսթերներն առաջացնում են մոմեր։

Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պալմիտինաթթուի ցետիլային էսթերը կազմում է սպերմացումի կարևորագույն բաղադրիչը, միրիցիլայինը՝ մեղրամոմի են։ Կենդանիների օրգանիզմում Պալմիտինաթթուի կենսասինթեզն իրականանում է А կոֆերմենտի մասնակցությամբ։ Պալմիտինաթթու ստանում են բնական ճարպերից․ վերջինս ենթարկում են հիդրոլիզի և ստացված թթուների խառնուրդից անջատում վերաբյուրեղացմամբ։

Կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պալմիտինաթթուի որոշ էսթերներ օգտագործվում են լվացող միջոցների, կոսմետիկական պատրաստուկների ստացման համար։ Պալմիտինաթթուի և ստեարինաթթվի խառնուրդը ստեարինի հիմքն է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 85